2 Haziran 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bütün Türkiye Mefımei Efend! Mahtumları Kahvesini Içiyor îst Mısırçarsısı kaptsi karşıında umhuriyet O n b i r i n c i s e n e . N o . 3 6 1 7 Teigraf *me*tu P adred: cumhuriyet, tstanbui Posta kutusu: istanbui,NO. 246 Cumartesi 2 Haziran 1 9 3 4 Telefon: Başmuharrir ve evl: 24290, Tahrir heyetl: 24298, İdare ve matbaa lusmlle Matbaacılılc ve Neşrlyat Şirketi, 24299 Türkofis Jş başında Ankara: 1 haziran (Basmuharrirtmizden) irkaç senedir haricî ticaret işlerimiz üzerinde çahşmakta olan ofis, Türkofis unvanı al tmda daha ziyade genisletilmiş bir teşküâtla yeni bir istikamet ve şamil bir mahiyet aldı. Iktısat Vekâlebnde Tücude genrilmekte olan yeniliklerin ilkini ve bir mühimmini ba yeni uzviyet teşkil ediyor. Türkofisin ifasına memur olduğu vazifeler umuraî turette ihracat ticaretimizi her gün daha canlı ve daha faal kılabilroek için mütemadî ve muntazam mesai sarfı ga yesini istihdaf etmektedir. Bu maksatla tertip edilmiş olan faaliyet progra • mının gayet vâkıfane ve pek şümullü olarak vücude getirilmiş oldoğunn memnuniyet ve takdirle müsahade etmis bulunuyonız.. Denebilir ki Tiir kofisle memleketimizin haricî tîcaret işleri ilk defa olarak en modern Avrupakâri bir teskilâtın kuvvetli çerçevesi içme alınmış oluyor. Türkofisin dünya piyasalan hakkında Türk tacirlerini mütemadiyen tenvir edecek mesaisi alâkadarlan için paha biçümez derecelerde faydalı olacağı gibi oRsin samanla tekemmül edecek teşkflâtı devletimiz için pek kıymetll malumat kaynağı ve adeta çok sağlam bir uti • natgâh olacakhr. Silâhlar işi ne olacak? Konferansın iflâsı tehlikesi bertaraf oldu Cenevre 1 (A.A.) M. Bartu cumartesi günü konferans arkadaşIanndan bazılannı ve bu meyanda M. Litvinofu öğle yemeğine çağıracaktır. Fransız ve tngiliz hariciye nazırları bu ziyafet esnasında gö rüşeceklerdir. Diğer taraftan dünkü gün siyasî mülâkatlarla geçmiştir. M. Bartu konferans reisi M. Henderson ile görüşmüş, Lehistan Hariciye Na zırı M. Bek ile öğle yemeğini yemiş ve sonra da Türkiye Hariciye Ve kili Tevfik Rüştü Beyi kabul etmiştir. Komisyonun dünkü içtitnaında M. Simonun mevznu bahsettiği bitaraf devletlerin mümessilleri yan resmî bir toplantı yapmışlardır. Diin akşam bütün bu konuşmalardan itmi • nan verici bir inhba hasıl olmuştur. Konferansın iflâsı ve hatta bilâ • müddet tehiri ihtimalleri bertaraf edilraiştir. M. Bartu, konferans re • isî M. Henderson ile yaptıği mülâ katta kendisine teminat vererek konferansı en kısa bir müddet zarfrnda müsbet neticelere vardırmak hususunda yapılan yeni her gay rete Fransanın muzaherete âmade olduğunu bildirroîştir. Ve esasen M. Hendersonun konfe ransın bugürakü safhasında emni • yet meselesinin ehetnmiyetini gös • termiş olmakla yeni gayretlerde biz Bogazlar meselesi Ingilizler Boğazların tahkimini Yeni vergilerin tatbikına geçildi Fransız Hariciye Nazırı, Ingiliz murahhasma teminat istemiyorlarmış! Maliye memurları dün sabahtan gece yarısına vererek müsbet neticelere varılacağını söyledi Sovyetlerle dost olmamız kadar çalıştılar, bugün umumî bir teftiş yapılacak da Ingilizleri korkutuyor Sofya I (Hususî) Londra dan Bulgar gazetelerine bil dirfliyor: Cenevrede görüşül'cek olan büyük Avrupa ve dünya îsleri yanında tngiliz efkân umumi • yesi, diğer daha az ehemmiyetli gÖrii nen bazı meseleleri de dikkatle takip flmekten geri kalmıyer. Birkaç gün denberi tngiliz matbuah Bogazlar me»ek«ile de oldukça meşpul olmaktadır. B.:raz imalı bir şekılde de olsa tngiliz 1er hiçbir veçhüe iütkiyenin Boğar lan tahkfm etmesin* razı oldmıyacak larını anlatmak Ntiyorlar. Inyi'izler, Türkiyeyi Sovyet Rusyanm mutt'fiki olduğu için en tehlikeK düşmanlann dan addetmekte ve Sovyetlerin Tür • Idyeyi daima tngiltereyi tehdit veya tahrik edecek fealiyetlere sevkettiği kanaatindedirler Bu defa da Boğazlann tahkimi meselesi Tevfik Rüştü Bey tarafuıdan Litvinofun ısrarile ortaya a • tıhnıstn. tngfltere Hariciye Nezaretine mrrbut «Yakmşark» hususî dairesi, Bogazlar meselesinde tngiliz noktai nazanm bildiren etr?flı bir lâyiha hazır • Iamiftır. Bu lâyiha nota halinde Tür kiye, ttalya, Fransa ve diğer bazı dev • letlere bildirilecektir. Bu lâyihada Bo • ğazlar meselesinin beynrJmilel bir mesele olup Türkiye ve tngfltereyi ancak Fransa, ttalya, Romanya, Bulgaristan ve saire kadar alâkadar ettiğine işaret edilmektedir. Yeni vergi kanunletrının ve bilhassa bu meyanda buğdayı konıma kanu nile müskirat ve tütünden alınacak Müdafaa vergisi kanununun tatbikatmı kolaylastırmak maksadile dün cuma olmasına rağmen bütün Maliye tahakkuk »ubeleri sabah saat sekiz buçuk tan itibaren gece saat yirmi dörde kadar çalışımslardır. Un ve undan ma mul seyler üzerine is yapan tüccar ve esnaf kendi mıntakalan dahilmdeki şubelere müracaat ederek ellerinde mevcut malların miktarını gösteren birer beyanname vermis ve mukabi h'nde makbuz almıslardır. Fakat alâ kadar memurlar tatil günlerinde de çalısmif olduklan halde bu husustaki müracaatler bazı mıntakalarda biraz bati gitmiftir. Ezcümle Hocapasa mıntakasında beyanname vermekle mü • kellef altmıs küsur müessese mevcut olduğu halde dün geç vakte kadar ancak bunun üçte biri müracaat etmiş tir. Halbuki dün geceyarısuıdan sonra bu kabil müracaatlere tahsis edilen müddet bitmistir Binaenaleyh bugün her tahakkuk şubesi kendi mıntakası Beyanname vermiyenler bugün anlaşılacak Fransız Hariciye Nazırt M. Bartu zat kendisinin en iyi esan bulmuf olduğunu ilâve eylemiştir. Umumî komisyon cumartesi günü toplanarak Lehistan murahhası M. Bek, tspanya murahhası M. Madariaga, tsveç murahhası M. San • dersi dinliyecektir. Ofuin çalısacağı mevzulardan yal nız rastgele ilk üç dört nokta alalım: 1 Türkiye ihracat mallanna ve Londra 1 (A.A.) Evvelisi gün ihracı kabil mahsullerine, ahcı veya M. Simon ve Bartu tarafuıdan Cenev • alıa olabilecek piyasaların devamh rede söylenüen nutuklar bir gün evvel surette tetkiki ve bu piyasaUrm: M. Litvinofun nutkile tngiliz efkân a Vaziyeti, ihtiyaçlan, busun • umumiyesinde hasıl olan kansıklığı aryetleri, zevk ve dilekleri ve mal • tırmısbr. Hükumetin hattı hareketini lanmızm buralarda sürikn ve yayımmı (Mabadi dördüncü sahifede) temm edecek çareler. ıııııııııiMiıiıııııiMiııııııııııııııııiMiııııııııııııiMiıııııııııınııııııııiMiıııııııııııııtııııııı MiMuımııımııııııımııııııımııııııım ıııııııntıııııın b Rakip vaziyetteki memleket ler ve malları, istifade ettikleri «evk vasıta ve yollan, verdikleri nakjj. üc* reti ve sigorta. c Rakip memleketlerde istihsal ve mahsul tahmin vaziyetleri ve ih • raç mallanmız yerine istihlâkâtta ikaroesi kabil mallara ait istihsal rakam lan, müsthlik memleketlerin istihlâk nisbetlerindeki ihtizazlar, Hakkında tam ve etraflı malumat toplıyarak hulâsalannı bayatlamadan neşir suretile alâkadarlann dikkatleri ne ve müracaat edeceklerin istifadele • rine âmade bulundurmak... Yalnız şu yukanki beş on sahrda i • hata olunroak istrnilen maks?dın sü • mulii ve genîsliği kendiliğinden mey • dandadır. Ha'buki Türkofis o eahrlar • da yazüı maddelerin ta'Iluk edebile ceği meseleleri en hnrda teferrSatma kadar tafsil ederrk ba isimizde ken dilerîle münasebetlerimiz olabilecek memleketlerin ihtiyaç, örf, âdet ve hukufc noktai nazanndan bütün vaziyet lerini bilmek ve günü gününe takip etmek vazifesmi deruhde etmiş bulun • mafeta ve bütün bu malumah gunlük, on bes günlük ve yıllık neşriyatla mütemadiyen memleketimizin ıttfama arzetmekfe beraber ic?bmda tüccan mızı mahrem malumatla da tenvh* et me*i derpi? eylemektedir. Şakamaka değfl, Türkofisle hakikaten yepyeni v» fevkalâde bir teskilâta malik olduğu • muzda süphe yoktur. Türkofis Türk makna b^bemehal mahreç bulacak tır: Mevcutlan kıymetlendirerek ve henüz mevcut olmıyan pazarlan yeniden yeniye açrak Türkofisle Türkiye Yukanda en eski Galatasarayhlar tabur halinde yemekhaneye K*derCumhuriyetinm ddden modem bir is (sağda Tevfik lerken, aşağıda mektebin meşhttr pilâvmı yerlerken, tikamete teveccüh etmis olduğunu büÂmir Bey, Cevat Pasa, Calatasaraytn ilk açtldtğt 1868 senesinde taleben yük sevinçle çok açık gördük. İktısat olan Salih Miinir Paşa) Vekâletimizi bu güzel teşküattan azahatırlatan bir kalabahkla dolmusDün, Galatasaray lisesi, memlemî randıman almak için azamî dikkat tü. Galatasarayhlar, sınıf sınıf, neketin en güzide irfan yurtlarmdan ve gayrete davet etmeği vazife biliriz. biri olan bu güzel mektep çok sami sil nesil toplanmışlar, görüsüyor Binnefi» Türkofis kendîsine cizdiği lardı. Birdenbire, bh oyundur bas mî sevgi ve arkadashk tezahura • pek mükmmel program üzerinde pek ladı. Mevki sahibi, yasını başını altına sahne oldu. Galatasarayda yefazla çahşarak kendisinin teşekkülünmış, fakat gönülleri genç kalmıs otişmiş ve ekserisi çok yüksek mev den maksut olan gayenin tamamfle lanlar çatalmatal oynadılar, bir kiler isgal etmis olan binlerce ve tshakkukuna muvaffak ohnasını iste dirbir atladılar, esir almaca ve futbinlerce Galatasarayhdan tstanbulriz. Türkofis şimdiden emin olsun ki bol oynadılar. Mektebin müdürü da buhmanlann hemen hemen hep • gazetemiz bu meşkur mesaisinde ken • Behçet Beyi, eski mubassırlardan si Hsede toplandılar. Talebelik hadî*mi buyük alâka ve heyecanla ta • M. Moskosu alh okka yaptılar. yatlannı yaşadılar, hep bir arada kip edecek ve ona elinden gelebilecek yemek yediler. Galatasarayhhk baManzara görülecek seydi. Bu her muzaheretin en yüksek derecesini dağının kuvvetini gösterdiler. yaşta muhtelif mevki ve meslek saima arz ve ibzal eyliyocektir! hibi insanlar, kuvvetli bir rabıta Daha saat onbirden itibaren, bu ile birbirine bağlı idiler: Ayni irfan aile yemeğine iştirak etmeğe ko Bu yeni ve pek mükemroel teşkilât, yurdunda okumus olmak rabıtası. san Galatasarayhlar bahçeye topharicî ticaret ofisi adıle ve daha ilk Birinci Ferik Cevat Paşa Hazret lanmağa ve eski hataralan ihya etiptidaî seküle tstanbulda çalışırken lerile esbak Paris sefiri Salih Mü meğe baslamışlardı. dahi biz kendisine ddden samimî bir nh* Pasadan, doktor Orhan Tahsin Saat on ikiye doğru, Galatasaraalâka göstermiştik. Ofisin memleketi Beyden rutunuz da daha geçen sene ym balıçesi yerlî mallar sergisi za alâkadar eden haberleri matbu • çıkan gençlere varıncıya kadar manlarını ve daha doğrusu mek • YUNVS NADİ (Mabadi beşinci gahifede) tebin eski tevzii mükâfat günlerini (Mabadi ikinci sahifede) Ingjlizjerin ümıdi pek az imiş! Milti Mödafaa pallarmdan 20 kuruşlak bir nümane dahuindeki müessesab bastan asagı teftiş edecektir. Bu teftiş neticesind« bir gün evvel beyanname verenlerin verdikleri beyanname ile ellerinde bu* lunan mallann biribirine mutabık olup (Mabadi üçuncü tahifede) Türkiye, Yunanistan ve Italyanın vaziyetleri Bazı Yunan gazeteleri, Türk Yunan misakınm ttalyaya karşı tatbik edilemiyeceğini yazıyorlarmı^ Sofya 1 (Hususî muhabirimizden) 31 mayıs tarihli Zora gazetesi Türk • Yunan münasebatı serlevhası altında hukuku düvel profesörü Genofun bir başmakalesini deşretmektedir. Profe • sör Yunan meclisinde Balkan misakı aleyhinde yapılan tenkitlerden ve Yunan hükumetinin bazı şerait dahilinde bu misakı kabul etmesinden bahsettikten sonra diyor ki: «Yunan hükume • tinin Balkan misakı hakkında mecüse verdiği beyanname, bu misakın hakikî mahiyetini değiştirdi. tmza eden devletlcr arasuıa ihtilâf soktu ve şimdiye kadar da tasdikini geciktirdi ve belki de hiç tasdik ettirmiyecekti. Yunan hükumetinin bu hattı hareketine karsı en şiddetli olarak Yugoslavya itiraz etb*. Çünkü herkes Balkan misakuun gizE maddelerinin silâhsız Bulgaris tanla küçük Amavutluk için olmadığını biliyordu. Yugoslavya ve Roman • ya için bu misak Balkanlar haridnde bir devlete karsı tatbik edilirse bir kıymeti baiz olabilirdi. Yunan hükumetinin bu tavn ve ha> reketinin Türk • Yunan münasebabna da tesir ettiği artık meydana çıkıyor. Gayet tabiî olarak Türkiye, Yugcslavya ve Romanya ile birükte Balkan misakma tâbi gizli protokolun tam ola • rak tatbik edümesini isteroekte ve Yunan hükumetinin bu hususta medise (Mabadi dördüncü sahifede) Galatasaraylıların günü Dün bu büyük îrfan yurdunun yetiştirdiği yüzlerce Gal^tasaraylı, aralarındaki bağlılığı gösterdilftr Nafıa ve Adliye Vekilleri Gelecek hafta içinde Izmire gidecekler tzmir Kasaba ve temdidi demiryoilannuı hükumet tarafmdan sahn almmasmdaki ehemmiyet malumdur. Büyük Millet Meclisi, 700 küsur kilometre tutan ve teminath olduğu inn< her sene kumpanyay«ı bir hayli para ve riimeshti icap ettirfn bu hattm mu bayaasmd?n dolayı Nafıa Vekili AK Beyle Adliye Vekili Saracoğlu Şü.krii Beye teşekkür etmisti. Haber aldığımıza nazaran, gelecek hafta Ali ve Saracoğlu Şükrü Beyler tzmire gidecekler ve devlete mal edilme• kendi eserleri olan bc hattm devin ve i tesellümünden sonraki idare tarzı ve isletme işrnîn daha fazla inkişafı h?k kmda tetkikat yapacaklardır. tzrrvli ler, Adliye ve Nafıa Vekillerini h?ra retli tezahüratla karşılamajr. hasırlanmaktadular. IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIlniinillllllllllllllllllllllllHllllllllllllllrllMlllllllllllim Fenerbahçe stadında dünkü spor bayramı Gazi büstüııün küşat meragimi yapıldı, Viyana takımı, Fenerbahçeyi 4 2 mağlup etti Ali B. Postaneyi teftis etti Gişe memuru hanımlarm işlerine nihayet verildi Ankara 1 Nafıa Vekili Ali Bey Posta ve Teigraf iflerini de ehemmiyetle tetkike başlamıştır. Bu idarede de esaslı ıslahat yapı lacaktır. Ali Bey, Ankara postanesinde yaptığı âni bir teftişle bazı işlerin nasıl görüldüğünü bizzat tetkik etmiştir. Söylendiğine göre bazı hanım memurlar postane gişelerine müracaat eden ashabı mesalihe karşı memur oldukları vazifeyi lâyıkile ifa edememektedirler. Ali Beyin teftisi esnasında da bir ha nım memurun, kendisine mektup veren bir vatandaşı başka giseye sevketmek istediği görülmüştür. Bu müşahadeden sonra, Ankara postanesindeki kadın memurlarm gişedeki vazifelerine nihayet verilmiştir. Sicillermde yapılan tetkikat ta mühhn bir kısmımn tahsil derecesinin uhdelerine verilen vazifeyi ifaya kâfi ilmadığını teyit etmiştir. Fenerbahçe stadına konulan Gazi büstü Stadın kapı&ına Türk, Yunan, Avusturya bayrakları çekilmiş ve halk saat 11 den itibaren buraya akm etmiştir. Akay idaresi, dün bu münasebetle hususî vapurlar tahrik etmiştir. Stadın şimal tarafındaki kalenin yanına büyük bir saat konulmuştur. Bu saat 45 dakikalık olup futbol maçlarmın her devresinin baslan gıcını ve bittığini gSstermekte ve yanındaki tabelâya gol adetleri k a y dolunmaktadır. Sahada ayrıca rad(Mabadi beşinci sahifede) Fenerbahçe kulübünün 26 ncı yıldönütnü münasebetile dün Fener stadında büyük bir spor bayramı yapılmış, bu münasebetle stada rek zedilen Gazi Hazretlerinin heykellerinin küşat resmi icra edilmistir. Türk, Avu«turyalı ve Yunanlı sporcularm iştirakil© yapılan spor bayramı çok güzel ve parlak o'.muş, Fenerbahçe stadı şimdiye kadar memleketimizde görülmiyen bir seyirci kütlesi toplamıştır. Yeni tri • bünlerin inşası bittiği için,stadyom güzel bh* manzara almışbr.