1 Haziran 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 45

ç- ek d- h- in n bi Ş - b & - ni ü- b y n ıt - an arı 'de e- İkinci sunle verilecek cevabın bizce en mühim kıszmı başka memleketlerde pancar salışı Tialları ve bilhassı köylüden puncar salım nlman usullerinde devletlerin kovlü lebine koydukları hünaye tedbirleri olabilirdi. Nitekim bilhassa satış fiatları gekeri maliyet fiatımın tesekkülümü tetkik eder- ken de mütehnasısın İşimne yaraıyabilirdi. Halbukt! Dr. Gustav Mikuseh bu bahislere Lemas elmemişlir. Zalen maliyel Tiatımın en mühim unşsurları mütehassısın raporunda âdeta bir ısrarla temassız bırakılmış gibldir. Ter tibinden yorulmadığı uzun İztatistik cetçellerinde en mühim unsur aolan pancarın difer memleketlerde ve Türkiyedeki salış Çialları yuklur. Yalnız sik sık Türkiyede pancar fiatının pahalılığı zikrolunmaktadır. Pahalılık! Güzel, dakat hangi ölcülere, hangi rakamlara, hangi mukayoselere güre” Biz bu !Iddinnın bilâkis aksine kuailiz (1). Üçüncü suan| muhtelif Avrapa memleketlerinde şoker işleri ve dahili safış fiatları hakkındadır. Dütün dünyada seker flatlarını: 1 — Şekerin maliyci fiatı, 2 — Şekerin dahili salış İlatı, 3 — Şekerin harici satış üintı, a olmak üÜzere ücç fint seyri üslünde ve dinamik olarak mütalea etmek şeker tetkiklerinde ilk şarttır. Nitekim Kadronun şeker üstündeki neşriyatında bu ilk şart mümkün olduğu kadar ehemmiyetle daimn gözötnde tutulmuş tur. Halbuki seker mülehassısının raporunda yalnız dahili satış fiatdları tetkik olunmuştur vo zalen maliyot fiatı tetkikleri olmadıkça bu dubili sataş fi- ullarının da ciddi bir kıvmeti olamıyacağı labitdir. Bültün dunyada dahili satış Matlarında en mühim rolu maliyel Tiatın- dan sonra bittabi vergiler oynamaktadır. Mütehassısın fiatına raptettiği () numaralı eetveli Cahlil edince biz şunu çıkarıyoruz ki, Türkiye; şeker üzerine konan islihlâk vergisi çıktıktan sonra şekerin fialı ca yüksek ulan memlekellir. MWieselâ Avrupada şekerin dahili satış fiatı en yüksek olan t!ll_"ıı'.l kile başına İstihlâk verkisi (12.89) kuruş ve Türkiyede (8) kuruştur. Su vergi- ler çıktlaktan sonra İtalyada şeker Hatı kilo başına (26.30) Türktyede İso (36) kuruş kalır. Bu bakiye Hat meselâ Bulgarislanda 26,4â, Romanyada 174, Yagoslavyada 11.87, İspanyada 9, Hoallandada 3,95 kuruştur. 21ama- fih bu fiatarın sadece bu şekilde mukayesesi ciddi bir mana ilade etmez. Çünkü gerek Türkiye, gerek diğer memleketlerde bu bakaya fiat içinde diğer bazı resimler dahildir ve yukarıda arzedildizi gibi bu fialtlar mali- yel fiatı ile mukaveseli olmadıken herhangi bir husustâa fikir vermezler. Mamafih üçüncü sualin bir bnenk sahife lulan cevabında bu mukayese unsurlarını ihmal cden mütehassıs, meselâ Avuslaryada şeker fiatının bir (1) Mukayesa rakamları seki yazılarımızdacır. 45