1 Haziran 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 23

Amerika müteessir oluyordu. Kanadada buğday istihsalinin art- masını da Pool teşvik cdiyordu. Fakat istihsalin artışı piyasada ayni nisbetler dahilinde artan bir talebe tekabül etmiyordu. Pi- yasada esasen talebin ittisama İmkân yoktu. Çünkü, harp sene> lerini takip eden prosperite senelerinde bile, halkın alırm kabili- yeti, artmamıştı. Diğer taraftan isştihsalin tezayüdü, diğcr mem- leketlerin rekabeti, Poolüm satışlarını da darbeliyordu. Neticede Poolün ambarlarında daha dünya buhranından çok evvel, stok terakümü olmağa baslamıştı. Stok miktarı 1926 senesinde 31 mil- yon buşelden 1930 senesşinde 130 milyon buşele cıkmıştı. Buh- randan evvel Kanada buğday stokları senelik hasat mıktarına nisbetle her sene su nisbetler dahilinde artmıştı: 1923 9 8.6 1927 — ©» 16.3 1924 — G 9.5 1928 » 18.8 1925 — © 81 1929 Ço 37.1 1926 Fo 11.6 Bu stok yığınları, daha buhrandan çok evvel, Paolün mali vaziye- tini sarsmağa başlamıştı. Pool artık çiftçi tarafından teslim edi- len mahsulâta yüksek avanslar veremiyordu. Fiatları da kırmağa başlamıştı. 1930 senesinde Poole dahil çiftçiler, buğdaylarına ha- riçte Poolün fiatlarından iki misli yüksek fiat bulmuşlardı. Bir zaman geldi ki, bu devâsa teşkilât, ambarlarında gittikçe büyü- yen stoklarını süratle piyasaya dökmeğe ve bunları düşük Fiat- la elden çıkarmağza başladı. Netice olarak bütün buzday piyası sı altüst oldu. 1932 senesinde koca Pool, geniş köylü kitlelerini e peşinden girdaba sürükliyerek iflâs etti. Diğer memleketlerde Pool nevinden kurulmusz teskilâtların akıbe- ti de bundan farksızdı. Meselâ Müttehidei Amerikanm çiftçilere yardım teşkilâtı da aynı heticeyi verdi. 3 — Hububat buhranına, umumi ziraat buhranının da büyük tesirleri oldu. Harbi Umumi sonunda yalnız hububaltın dezil, bütün ziraatin de konjunkturu bozulmuştu. Evvelâ sanayi ma- mulâtı fiatları inhisarcı teşkilâtlar vasılasile ziraat fiatlarına nazaran cok az temevvüç ediyor ve daima yükseklerde dolaşı- yordu. Halbuki zirant mahsulleri fiatlarında daimi bir sukut temayülü vardı. Bunun neticesi ziraatte maliyet fiatları pek yük- 88