1 Haziran 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 25

Bugün buğday piyasuasının ufukları henüz çok karanlıktır. Hal- kın alım kabiliyetsizliği, istihsalin mütemadi artışı devam aettiği müddetçe, bir salâh beklemek beyhude gibi görünüyor. Bu vazi- yet karşısında, harici piyasalardan ümidini kesen bir çok zira: aftçi memleketler, küylünün vaziyetini, alhımı kabiliyetini düzelt- mek için muhtelif tedbirlere basvyurmaktadırlar.. Bu tedbirler, memleketlere göre iyi veya nakıs neticeler vermektedir. Buğday isinin bizde köylüyü derin bir fakra sürüklemeğe başla- ması, devleti, kat'i bir müdahaleye saeavketmişstir. 1932 senesi buğday mubayaası kanunu, 1934 buğdayı koruma kanunları bu cümledendir. Türk buzday müstahsilini piyasanın başlıca üç hareketi muztarip etmektedir. Biri buğday fiatlarınımn malüm olan kronik - sukutu, diğeri, fiatlarda şiddetli mevsim temevvüçleri, üçüncüsü de peri- yodik kuraklık dalgalarıdır. Buğday fiatlarının kronik sukutunun seheplerini dahili ve harici almak üzere ikiye ayırabiliriz. Harici sebep yukarda izah ettiği- maz gibi dünya piyasaşının hareketleridir. Dahili sebep te, Türk müstahsilinin fiat sukutunu telâfi atmek için mütemadiyen istih- salini tevsi etmeğe meyletmesi ve bunun fiatlara yaptığı basıcı te- sirlerdir. Milyonlarca cüce köylü işletmesinin istihsalini, bugün- kü liberal şartlar altında bir plâna göre tahdit ve tanzim etmek imkânı olmadığına göre dahili kronik sukutlar, zaruri olarak ha- rici sukutlarla başabaş gidecektir. Mevsim temevvüçlerine gelince; bugünkü kanuni tedbirlerin de merkezi sıkletini bu mesele teşkil etmektedir. Bizde köylü, dev- lete, bankalara, hususi eşhasa karşı olan barcunu ödemek ve ih- tiyaçlarını kapamak için idrak ettiği mahsulü biran evvel para- ya çevirmek mecburiyetindedir. Memlekette buğday üzerine va- rant müamelesi yapılmadığından (bizde henüz silo teşkilâtı yoktur) ve zirat kooperatifler de henüz kâfi derecede inkişaf edemediğinden köylü, borçlarını ödemek maksadile mahsulünü harmanı müteakıp derhal piyasaya arzeder. Bunun için harmanı takip eden senelerde piyasaya arzedilen buğday daima ihtiyaç- tan fazladır. Bunun neticesi olarak bu aylarda buğday fiatları 25