1 Ağustos 1933 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 37

Taknik : Milli Mahrukat meselesi. IXKI. İspirto. M. Şevki. Eski devirlerde valnız bir keyf vasıtası olarak tanılan ispirto ziraalin ve ziraat «an'atlerinin inkisafı neticesinde gittikçe artan istihsali yüzünden, hugün bir motör mahruku olmak vasfını da kazanmıstır. Iİspirlonun bir molör muhruku olaruk kullanmua kabiliyeli islihsalin ari- mastı dolayısile daha büyük barplen hayli evvel lelkik olunmuyu busları- mıştı. 1908 de Almanvada ispirto ile işliven Tokomobiller yapıldı, fakat ben- xin motörünün berukkisi karşısında bu lokomobiller kınmmüm cdemcedi. 1905 de benzin motöründe benzin yerine ispirto kullanmak tecrübesi yü- pıldı, o zamanın motorü henüs bu dercce ilerlememiş olduğundan bu da muvaffak olumauadı, nihuyet büyuk hurbin ortuya koyduğu ihliyaç nelice- sinde Almanlar ispirtoyu benzin motürüne tatbik zarnretinde kaldılar ve müçküllerin hepsini bertaral ederek büyük mikyasta kullandılar. Asıl aras- Ürmülnr ise büyük hürplen sonra başlar. Bugün muhtolif seboepler altında Almaznyo, Fransu, Maçaristan, Çekosla- vakya ve İtalya gibi belli başlı memleketler motör muhruklarına muayyen miktarda İspirto karıştırmavı bir kanunla kabul etmişlerdir. Gerek büyük harp esnasında ve gerekse ondan sonraki tecrübeler göster- miştir ki ispirto hem yalnız başına ve bem de benzin, bensol gibi diğer mahruklar ile karışık olarak motörde kullunılabilir, bu hususta fenni mah- xurlar yoktur, ancak berturaf edilmesi veva diğer Yaidelerle karıştırılması lâzım gelen iktisadi mabzur vardır. Çünkü bizzab sanayli en müterakki memleketlerde hile İspirtonun müuliyet finti, bendinin satış fiatinden en ax 6,5-3 defa duha yükseklir (”*). Halbuki kalori itâbarile ispirta hensine nazaran yarı varıyadır. (Benzinin 1000 kulori ispirtonun 5000 kalari)| Bum- dan başka henzine göre yapılmış motörlerde vyulnız ispirto kullanılırsa ufak bazı tadilât yapılmak lüziım gelmektedir ki bu da nihayet bir masraf me- selesidir. Bu muhtelif iktisadi mahzurlar dolayısiledir ki mubtelif memle- kebler kendi iktisadi hünyelerine en uygun olunu uraşlırarak muhtelif ted- birler almışlardır. Bir ziraat memlekeli olmakla beraber ayni zamanda müstakil bir iktisadi cüzütam olmuk güyretini yüden Türkiyemix için İs- pirto meselesini tetkik ve bu husustaki imkânlardan istifade etmek bir zaruret olmuştur. (*) Bu fiat Fransada vasat! olarak litre buşına 20-25 kuruş arasındadır. 37