1 Ağustos 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 37 nci cüzü çıktı Onuncu sene: No. 3317 umhurı Vatandaş Yerli malı al! Beşinci Ycrli Mallar sergisi bugün açıltyor. Sergiye git ve yerli malların güzelliğini ifriharla gör, ondan da yerli malından sonra şaşma İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu îstanbul, No 246 telefon: Başmuhamr: 22366. Tahrlr müdürü: 23236, İdare mudürü: 22365, Matbaa: 20472 Salı 1 Ağustos 933 Irf an hayatımızda bir inkılâp: Üniversite acıldı "" '"""""""'"" '"""""'"""'"""»•nn.rmTHinnHn.nuııııımımnıHMnnm.ımnmmmtnmnnmıtm.mnmn,,rnımnıımırTiııiıııııııımııımiPiıııı lllillMlllfllllHllllllltlllllllllllıııııtııııınııııiıtıııı ••mB>>. »>••.«.........,» ^» Beşinci Yerli ' Mallar sergisi Münasebetile Maarif Vekili dün mülga uarulrunun ve yenı Güreşçilerimiz bu defa Üniversite hakkında muhim beyanatta bulundu 3 galibiyet kazandılar Moskovadaki müsabakalar Yeni Üniversitenin kadrosu Mülga Darülfünunun 151 hocasından yalnız 59 u Universiteye alındı istanbul Darülfünunu dün ak şam Uga edilmiştir. Mülga Darülfünun heyeti ilmi yesine> mensup zevata Maarif Ve kili Reşit Galip Beyin imzasına ta şıyan birer matbu mektup gönde rilerek bu müessese ile birlikte va zifelerinin hitam bulduğu tebliğ e dilmiştir. Bugünden itibaren ise başhyacak olan yeni universiteye ve telif, tercüme heyeti azahklarına Darülfü . nundan aynlan hocalara gönderi len mekuplara, fazla olarak şu cümle ilâve e^Mmişti: < 1 ağustos sonraki vaziyeti niz yakmda ayrıca bildirilecektir.» Aldığımız malumata göre, 151 i bulan eski Darülfünun müderris, muallim ve müderris muavinlerin den ancak 59 u Universiteye ahn mış, mütebaki 92 si kadro haricin de kalmışlardır. Çıkarılanlann 30 u Tıp Fakül. . test, 1T »t ren Fakültesi, 5 i İlâhi • yat Fakültesi, 15 i Hukuk, 13 ü Edebiyat Fakülteleri, 7 n Eczacı 5 i Dişçi mektepleri müderris, muallim ve müderris muavinlendir. En çok değişiklik Tıp, Fen ve Hu . kuk Fakültelermde obnustur. Kalan lardan 26 zat Tıp, 4 zat Fen, 6 zat İlâhiyat yerine teşkil edilen islâm tetkikleri enstitüsii, 11 zat hukuk, 6 zat edebiyat, 5 zat dişçi, bir zat eczacı mektebi müderris, muallim ve müderris muavinidirler. Darülfü nun kadrosuTida mevcut ecnebi profesörler, mukavelelerinin hitamına kadar kaydile üniversitede, kendi saha ve Jhhsaslan dahilinde tavzif edihnişlerdir. Yeni Üniversite eminliğine pro fesör Neş'et ömer, Edebiyat Fa . kültesi Reisliğine Köprülüzade Fuat, Fen Fakültesi reisliğine, fakülteye yeniden alınan Mühendis mektebi müdürü ve islahat kom'tesi azasindan profesör Kerim, Hukuk Fakültesi reisliğme Tahir Beyler, Tıp Fakültesi reisliğine profesör Tev fik Salim Paşa, İslâm dinleri tetkik enstitüsii müdürlüğüne profesör Izmirli İsmail Hakkı, Eczacı mekte . bi müdürlüğüne muallm Akif, Dişçi mektebi müdürlüğüne diş tabibi muallim Kâzım Esat Beyler tayin edilmişler, dün kendilerine tebligat yapılmış Vekil Beyin nezdtae çağ rılmışlardır. Müsabakalarda 40,000 seyirci bulundu, bugün sporcularımız şerefine büyük bir ziyafet verilecek Moskova 31 (Hususî muhabi rimizden) Gü • res müsabakalan • nın üçüncüsü kırk bin kisilik bir halk kütlesi huzurunda icra edildi. Bu defa yedi güres müsabakasından ü çünde galip dör • dünde mağlup ol duk. Abbas rakibinin sntını yere getirerek galip gel di. Çoban Meh met ve Saim hükmen galip ilân e dildiler. Küçük Mustafa tuşla mağ • lup oldu. Yu • »uf ve Nuri hükmen mağ erlî malı nedir? Vatandaş, Türk çiftçisinin, Türk işçisinin çalışması, Türk sermayesinin işlemesile; velhasıl milletimizi teşkil eden bütün hayat unsurlannın faaliyetlerfle husule gelen ihtiyaç maddelerimize yerli mallan denir. Yerli mallan, milletin bütün ıınsurlannı faaliyete geçiren, onlara kazandıran, temiz ve rahat yaşama imkânlarını veren mevcudiyetlerin esasıdır. Bir milletin refaha mazhar olması için, herşeyden evvel en zarurî ihtiyaçlarını anavatan toprakları mahsulâh • nm vatandaş emeklerile ve millî serma. yelerle mamul şekle konulmasile kaim olduğu inkâr edilemiyecek bir hakikattir. tktısadî ve millî mevcudiyetin etası olan bu prensibi ihmal eden milletler daima geri ve mevcudiyetlerini başka rrrilletlere medyun mevkiinde kalma • ğa mahkumdurlar. Şu halde, bir memleket dahilinde yerli mallannın istihsalile sürülmesinin neye mütevakkıf olduğunu tetkik et. mek ve bilmek lâvmdır. Vaktile sanayii çok ileriye götürmüs vc imal ettiği nefis kumaşlan Avrupann birçok memleketlerine beğendirmiş olan nerolfcketimiz, son üç rubu asır danberi gelip geçen ıdarelerın ıktuadl hayatın lüzum ve icaplarına karşı bil • gisizliği ve tedbirsizliği yüzünden ec • nebi memleketlerinin miitemadi suret re istismanna maruz bırakılmıstır. Cumhuriyet idaresinin teessüsile hükumetimizin millî sanayiin memleketi mizde teessüs ve inkisafı hususunda gösterdiği ciddî ve samimî alâka sayesinde ve bilcümle sanayi erbabmca nazarı şükranla görülen musip tedbirler le milletimizin iktısadî hayatında da ümitlerle dolu yeni bir ufuk açılmıstır. Birkaç sene evvel en basit sınaî mamulâtı yapamazken bugün birçok ih tiyacatımızı yerli sanayi mamulâhmızla tatmin etmekte ve bu mamulâtın bir kısmı yalnız memleketimizde değil ecnebi memleketlerinde bile takdir edilmektedir. Memlekitimiz dahilinde hükumeti mizin yüksek irşat ve sahabetleri al tında her sene daha mütekâmil şekillerle kurulmakta olan yerli mallar sergileri, bu mallara karşı günden güne rağbet ve sevgimizi arttırmaktır. Yerli mallarma gösterilen bu rağbet ayni ; zamanda memleketim zde dahilî bir ticaret teessusüne âmfl olmaktadn. Bir memlekette mütenevvi bir «u rette dahilî ticaretin teessüsü o memleketin haricî ticaretmin inkisafı kadar, faelkî daha fazla, halzi ehemmivettir. Amerika bugünkü yüksek medenî sevi. yesini haricî ticaretinden ziyade dahilî ticaretinin genis mikyasta inkişaf ve terakki etmiş olmasma medyundur. Dahilî ticaretin inkisafı ise, ancak o memleket efradının yerli mallara göstere ceği alâka ve rağbetm taammüm ve tevessüile mümkündür. Son senelerde memleketimizin birçok yerlerinde kurulan yerli mallar sergilermin ahalimize yerli mallanmızı tanıtmak hususunda büyük yardımlan dokunmuştur. Bu sergîlerin her sene daha mütekâmil şekiller alması bizi ati için pek ümitli bulundurmağa kâfi bir sebep teşkil eder. Bugün açılacak olan 5 inci yerli mallar sergisi de bu ümidin en emin bir tecellisidir. Beş sene evvel burada kuru fcn ilk yerli mallar sergisini ancak 100 bin kişî ziyaret ettiği halde; müteakıp senelerde züvvar adedi bir misli artarak 1932 de sergivi 400 bine yakın ziyaretçi gezmistir. Bu sene ziyaret edeceklerin adedini yarım milyondan fazla hesap etmekte bir mübalâğa yok • tur. Sergiye iştirak eden teşekküllerin adedi de 100 den 200 e çıkmışhr: Bu rağbet, halkın millî varlığm esasını teşkil eden yerli mallara olan alâ ka ve muhabbetinin en giizel bir deli lidir. Geçen sene Ankarada kurulan yerli mallar sergisi de bu hususta umumî rağbet ve alâkanın canlı bir timsali olmustu. tzmirde bu sene açılacak olan %labadi 2 inci sahifede Üniversitede kimlere vazife verildi? Mülga Daraffünundan yeni üni versiteye alınan zevat şunlardır: Mülga Darülfünunun Üniversite kadrosunda isimleri bulunmıyan müderris, muallim ve müderris muavinleri FAKÜLTESİ: EDEBİYAT Profesör Mustafa Şekip Bey: Ruhiyat ve terbiye, profesör Köprülü zade Foat Bev: Türk dfli ve edebiyah tarihi, Muallim tbrahim Hakkı Bey: Fizikî coğrafya, profesör muavini Beshn Bey: Türkiye coğrafyası Mabadi S inci »ahitede lup ilân ler. Atletlerimiz bu defa ikinci oldular edildi Moskovada ilk yapılan hribol mSsabakatin'dan 6i*. intiba: Türk takımı kaptanı Suat Bey nutuk »bylerken Moskova 31 (Hususî muhabiri mizden) Atletlerimiz Ru» atlet lerfle yaptıklan müsabakada 100 m e f t Semih on bir saniye ile, 200 Hariciye kom'serliğinin ziyafef Moskova 31 (Hususi muhabirî • mizden) Rus Hariciye Komiser liğinde yarın sporcularımız şerefine büyük bir ziyafet verilecektir. metrede Mehmet Ali 23 saniye ile ikinci geldiler. Iktısat vekâletinde yapılan tahkikat ^m~ Müşavir Fazıl Bey bir kömür işinden dolayı tevkif edilmistir. Tahkikat mühim bir safhadadır mumılıkteri kal dırılmış ve diğe idarî teşküât ufak bazı tadilâtla ipke olunmuştur. Uni • versite umumî kâtıpliğ ihdasmdan sarfı nazar edilmistir. Fakültelerle Ü niversrteye merbu diğer müesseselerde mevcut bütür asistanlar şimdilik kadro harici b'ra kılmışlardır. Bunlardan a lınması faideli görülenler fakülte ler tarafmdan faaliyetine devam edecek olan ıslahat komitesile temas edilerek tesbit ve birkaç güne kadar tayin olunacaktur. Ankaradan evvelki akşam aldığunız bir telefon haberi, tktısat Vekâleti kontenjan müşavirlerinden Fazıl Beyin Vekâletçe yapılan ilk tahkikat üzerine Ankara müddeiumumiliğoıce tev. kif edildiğini bildiriyordu. Fazıl Bey, Vekâlette resmî takas iş. lerine bakmakta ve bir buçuk senedir ticaret müşavirliği vazifesinde bulun • makta idi. Dün bu tevkif hâdisesi münasebetile, sehrimizde yaptığımız tahkikat, Fazıl Bey hakkmda bir kömür işinden doMabadi 6 ıncı tahifede KIII1HI Dünkü içtima Dün sabahtan akşam geç vakte kadar Dprülfünunda meşgul olan Maarif Vekili Beyin riyasetinde bu zevatla ıslanat komitesi azalarının iştirakile bir toplantı yapılmış, yeni Üniversitenin faalîyet esaslan ha • Fakültelerin katibi tt 5 6 muderrı», huca ve muderns muavıninden yenı Univet siteye yalnız 26 zatın alındığı mülga Darülfünun Tıp Fakültesinin müderrisler Meclisi 1 Talha Bey (açtkta kalmıştır), 2 Behçet Sabit Bey, 3 Zrya Bey (açıkta kalmıştvr), 4 tiefet Ömer Bey, 5 Ihsan Hılmi Bey, 6 SaJâhattin Bey, (açıkta kalmışttr), 9 Mahir Bey (açıkta kalmıştır'), 13 M. Muşe 14 Sa dethn Vedat Bey, (açıkta kalmıştır), 15 Hasan Reşat Bey ı açıkta kabnıştv), 16 Saim Ali Bey, 17 Hüseyin AU Bey (açıkta kalmıştır), 18 Hamdi Suat Bey,(açıkta kalmıştır), 19 Server Kâmü Bey (açıkta kalmıştır), ;20 Tevfik Re cep Bey, 21 Hâdi Bey {açtkta kalmıştıt), 22 Akü Muhtar Bey, 23 KemaV Cenap Bey Yerli Mallar Sergisi Bugün dörtte açılıyor Beşinci sergi geçen senekilerden daha güzel, bazî müesseseleruı pavivonları cidden çok zariftir Beşinci Yern Mallar Sergisî bugün saat 16 da büyük merasimle açılacaktır. Ser J gi tertip heyeti dün Sanayi Bir • liği reis vekili Gani Beyin riya • seti altmda bir iç . tima aktederek bu, günkü merasim hakkında şu pro • gramı tesbit et mistir: 1 Deniz or. kestrası tarafm dan tstiklâl marşı. 2 Sanayi Birliği umumî kâ. tibi ve sergi ko . miseri Nazmi Nari Bey tarafından nutuk ve davet lilere tesekkür. 3 Büyük Millet Meclisi Re. isi Kâzım Paşa Hazretleri tara . fmdan açış hita besi. 4 Sergi pa • viyonlanm zi . Sümer Bank fabrikatarı mamulâttnın teşnir edildiğî çok zarif paviyondan bir manzara yaret. Bugün memleketimizin guzide si 5 Serginm saat 17 de halka Mabadi 3 üncü »ahifedm I E BAN Universiteye hariçten ahnacaklarm miihim bir kısmı şimdiden taayyün etmiştir. Hariçten kinder alınacak? Bunlann isimleri bugün resmen bildirilecektir. Runlar, memlekette ilmi kudret ve faaliyetlerile tanın mış zevat arasmdan seçilmiştîr. Maruf tarihçilerimizden Mük • remin Halil Bey, Türk tarihi mual limliğine getirilmiştir. Ecnebi profesörler Universiteye celbedilecek ecnebi profesörlerm miktari 3R olacaktır. Bunlar arasın«ia beynelmilel şöhreti haiz bir kisım Alman profesörleri de vardır. Kendilerile müzakere ce reyan etmektedir. Üniversitenin müstakbel kuruluş mesaileri hakkında bu profesörler • den raporîar alınacaktır. Üniversite kadrolanndaki nok sanlar, bilhassa yenî ihdas edilen tnkılâp Enstitüsü gibi henüz hoca lannın pek azı tesbit edilen müesseselerin kadro'.an tatil sonuna kadar tedricen tamamlanacaktır. Mabadi S inci ıahif«dm HAYREITlN \\lukanda): mülga Darülfünunun kapisına dün takılan yeriî îevha, Unıver»itenın Emini ve Fakulte Reısleri Maarif V^çkılı Reşıt Galıp Beyin riy^agetinde dün aktettikleri ıçtimadiî i