Cihan içinde Türkiye' Üniversite'nin Manası. Burhan Asaf. Bir müecssese tasavvür ediniz ki, ilmi otoritesi, son zamanlarda didik didik olmuştur. En ünlü mümessllleri, dışarıda yaptıkları münakaşalardaki zgaaflarını örtebilmek için, tılebenin munakasalı könferanslara gelmemesi yollarını aramakta yahut, matbuat sütunlarında yaptıkları münakaşaları terbiyenin haricinde kalın küfürlerle bitirmektedirler. Umarsınız ki, hiç olmazsa hirbirlerinin iİlimlerine ve kıymetlerine hürmetkârdırlar, Havır. Her biri kendi derdine düzerek otekilerin cehaletletine ve kıymetsizliklerine dair deliller ve vesikalar vetiştirmekle meşguldür. ÜÖyle ki, darülfünunu teftâse memur edilen heyet, ilim tenhalığının yanında ahlâk tereddisini de bizzurur tesbit clmek mecsburiyetinde kalmıştır. Dariülfünun'ün arkada kalmış hir müessese olduğunu KADRO, Büyük Tarih Köngresi'nden sonra hemen ortaya koymak mecburiyetini hissetmiştir. Çünkü eilima de nakllrilik ile müstakil yararıcılık arasındaki farkı, en rzi- yuüde bu hüdise beburüz etltirmişlir. 'Tarih kongresinin gayesi, Larih tetkiklerine Türkiyede yepyeni bir istikamet yermek ve Avrupanın tarih telâkkisini ilmi bir revizyon'a tâbi tutmktı. Avrupasantrist tarih mehdelerinin farasi, keyfi ve gayrı ilmi alduklarımı isbat ederek Avrupanın tasnifine göre etarih öncesir olun devri bir Türk hümanizmi namına tarihin içine almaktı. Darülfünuncular, bu haceketin inkılâpcı manaşsı kadar ilimice olan ehem- müyetini de anlamıulılar. Her Ik! bakıma göre de, nekadar menfi oldukları- nı, ya susmaları yahut ortaya koyabildikleri sayallı tenkitlerle ishmt etliler, Bi Bundan başka, hayatın her safhasında değişiklikler yaparak ilerliyen Türk inkılâbı, memleketin vegÂâne ilim ocağmda hir tek akiş uyandırmağa nili- yaffak olamamıştı. İnkılâp hakkında vazılaçak en güzel esşere 2,000 |İra vadedilmesi bile, canlarından bezmiş gözüken müderrisleri müstakil tefek- küre ve müstakil taharriye sevkedememişti, Memlekette, hemen üç sencdenberi, inkilâbın esasları hakkında bir müna- kaşa, sürüp gitmektedir. Darülfünunla hiç bir alâkası olmayan mamle- ket çocukları, bu davada, taşları bile heyecana ve İştirake davet edecek hir eht ve hararet göstermişlerdir. Meemualarla, kitaplarla, konferanglarla, inkilübımuzın ne olduğunu Hadeye çalışmışlardır. Fukut darül/ünun dışında kopan bu fikir gürültüleri, darülfünun müderrislerinin başlarını pencore- den bakacak kadar olsun ulükadar kilamamışlardır. İnkilâpların insanlara her şeyden evvel bir hayatlı telâkki tarzı getirdikleri- ne ve bütün içtimai iltmlerin de muuyyen bir hayatı telâkki tarzından kuv- vet aldıklarına göre, inkilâp yapmış bir memlekelte darülfünun kürsüleri- 24