Tercüman Matbaası Üstad Peyaminin atlama taşı! ancak o tarihte yapılmasını savunu- yorlardı. Millet reyini C.H.P. ye ver- dikten sonra millete vasilik etmeye kalkışmanın mânası neydi, anlamak zordu. Mesele C.H.P. yi iktidara ge- tirip getirmeme değildi. Mesele G.H. P. iktidara geldikten sonra D.P. gibi hareket edemesin, onun çaresini ve şartlarını sağlamaktı. Bu sistem ha- zırlandıktan sonra CELP. ye rakip bir partiyi beklemek balığın kavağa çıkmasından daha akıllıca bir hare- ket, olamazdı. Fakat iyiniyet erbabı- nın da peşin hükümlerinden, bir ta- kım hislerinden, eski düşmanlıkları veya antipatilerinden, şahsi meşele- rinden faydalanarak cereyanı idare edenler bununla bir belirli (o havayı Türkiyeye yaymak gayesini güdüyor- lardı. Bir defa bütün politikacıların suçlu olduğu kanaati yayılırsa ve po- litikanın kendisinin memleket hayrı- na bulunmadığı fikri kafalara soku- lursa memlekete on yıl zarar veren Bayar - Menderes rejiminin büyük kellelerini kurtarmak kaabil olacak- tı. Nitekim Orhan Seyfi Orhon Bayar rın idam edileceği lâfının dolaşmasın- dan bile hoşlanmamış, hemen bir fik- ra döşenmişti. Ama asıl hedef, yarın duruşmalar bşaladığında eski İktida- rın büyük kellelerinin kurtarılması için tutulacak savunma taktiğine milleti şimdiden suni olarak ısındır- maktı. . Ha Yani, ha Kani Hakikaten bu hafta Demokrat çev- relerde söylenen, "Eğer Bayarla Menderes suçluysa Atatürkle İnönü AKİS, 20 TEMMUZ 1960 de suçludurlar. Sanki ilk ikisi Ana- yasayı çiğnedi de son ikisi başka şey, mi yaptı? Atatürk Serbest Fırkayı nasıl yapatırdı ? Anayasa aynı Anaya saydı. İnönüye gelince, 1946 seçimler ri unutuldu mu? Ya, çok partili reji- me geçmeden evvelki devir? O za- man Anayasa neden tatbiki edilmedi, neden başka siyasi partilere müsaade edilmedi?" lafıydı. Suiistimallere ge- lince, bütün Cumhuriyet devri bun- larla doluydu. Kasalarını dolduran- lar yalnız Demokratlar ve Bayarla Menderesin arkadaşları mıydı? Ya, Atatürkün arkadaşları, Ya, İnönünun Ticaret Bakam Atıf İnan? Zorludan hesap sorulacaktı da İnan bırakıla- cak mıydı? Evet, bir temizlik lazım- sa toptan yapılmalıydı ve suyun ba- ---a kadar gidilmeliydi. Böylece CM. P. yi kapatmak için Tahkikat Komis- yonu kurmanın Serbest Fırkayı ka- patmaktan, 1957 seçimlerinin 1946 seçimlerinden ve Zorlunun İnandan farksız olduğunu duruşmada Bulvar- la Menderesin belirtmelerine imkan verecek bir demagoji havasının kuv- vet kazanması sağlanmış olacaktı. Gerçi bu kuvveti) görünen mantık oyunu aslıda, bir fiskede yıkılacak derecede çelimsizdi, suniydi. Zira iki deyip arasıda Il 95 0 nin serbest se- çimle iktidar değişmesi olmuş ve bu mesuliyetleri bıçak gibi kesip atmış- tı. C.H.P. o seçimleri göze almakla, kaybedince İktidarı vermekle boynu- nu adaletin kılıcı altına kendiliğinden sokmuş, beraat karen da almıştı. A- ma eğer 27 Mayısta Türk Silâhlı Kuvvetleri bir ihtİlal yoluna sapmak. YURTTA OLUP BİTENLER zorunda kaldılarsa bunun sebebi he- sap vermek yerine rejimi tahrip et- meye kalkışan Bayar -Menderes çe- tesinin tenkilinden başka çare kal- mamasıydı. Şimdi rolleri değiştirip Atatürkün manen yargılanmasını, İnönü ile arkadaşlarının Yassıadaya sürülmesini istemek mahiyet itibar riyle şüphesiz komikti. Serbest se- çimle iktidar değişikliğinin memle- ketlerin hayatında devreler yarattı- ğını görmemek ise körlüktü. Ama hadise mahiyetinden ziyade Manası ve delâlet ettiği ruh haleti, taktik ba- kımından alâka çekti, bir ihtar çan yerine geçti. Demek Demokratlar bu derece cüret sahibi oOolmuşlar, Milli Birlik Komitesinin gölgesinde kendi- lerine yer olduğu kanaatine varmış- lar ve hücuma geçmişlerdi. Bu, pek çok kimseyi bu. haftanın başında baş- pette mütalea demek olmadığının bir vesileyle açıklanması lüzumunu ha- tırlattı. C.H.P. muhalefetini yok et- mek için Tahkikat Komisyonundan medet umanlar şimdi C.H.P. iktidarı- nı önlemenin Milli Birlik Komitesi vasıtasıyla kaaibil olacağını sanıyor- lar, ayrıca Yassıadadaki büyüklerine bir savunma zemini hazırlıyorlardı. İlk adım atılmış, Havadisin başyazısı ikinci adım için zamanın geldiğine bir takım bulanık su avcılarının ka- rar vermiş olduğunu göstermişti. karada tehlike An çanının sesine ciddiyetle kulak verildi. Peyami Safa Meçhul kahraman 11