10 Şubat 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 34

KİTAPLAR Vatan 1960 Yıllığı (Hazırlıyan Vatan Gazetesi yazı heyeti, Vatan — matbaası, — İstanbu 1960 _500 Kr. 544 sqyfa) nı edebi eserler teşkil eder. Roman- lar, şiir ve hikâye kitapları bunla- rın arasındadır. Edebi eserlerin pe- şinden teknik eserler gelir. İlmi ya- yınların sayısı da, Türkiye ölçüsün- de bir memleket için kabarıktır. Ama bunların büyük bir kısmını ders ki- tapları teşkil eder. Türkiyede asıl sıkıntısı çekilen, orta halli aydının baş vuracağı ansik- lopedik yayınlar ise hemen yok dene- cek kadar azdır. Şimdiye kadar ta- mamlanarak yayınlanmış ansiklope- dik neşriyat üçü, beşi geçmez. Bun- lar da ya çok üst seviyede hazırlan- mıştır, okuyucusuna pek bir şey ifa- de etmez; ya da ilk okul seviyesini aşmaz. Üstelik her iki şekil de yan- lışlıklar ve noksanlıklarla — doludur. Bunların dışında kalan ve henüz ta- mamlanması 1çın yıllar istiyen bir iki ansiklopedi ise - Meselâ Türk An- siklopedisi- bu gün için bir mana ta- şımamaktadır. Yıllıklara gelince. Bu tip eserler bizim memlekette büsbütün ihmal edilmiştir. Dünyada binbir çeşidi olan yıllıkların bizdeki örnekleri ansiklo- pedilerden de azdır. Yıllık veya almanak, geçmiş yılın hadiseleri ile ilgili bilgileri bir araya getiren kitaptır. Bu kitapları hazır- lamak fikri bir hayli eskidir. Araş- tırıldığında ta eski Yunana, Mısıra, Romaya hatta Çine ve Hinde gitmek mümkündür. Yıllık fikri insanlarda hemen takvimle birlikte başlamıştır. O günden bu yana da durmadan iler- lemiştir. Türkçedeki yıllığın Fransız- cadaki tam karşılığı "Annuaire"dir. Almanakdan da bir hayli ayrıdır. Almanakta daha ziyade ansiklopedik bilgiler ve eğlenceli hikâyeler yer a- lır. Yıllık ise geçen bir yılın günlük hadiselerini ve — istatistik malümatı ihtiva eder. Nitekim Osmanlı İmpa- ratorluğu devrinde vilâyetler tara- fından çıkarılan "Sâlnâme"ler bir ba- kıma tam yıllıklardır. Salnameler bir vilâyetteki yıllık hadiselerin günü gününe kaydedıldıgı kronik hatıra defterlerine benze Yayın sahasındakı bu boşluğu gö- ren Vatan gazetesi bu yılın başında "Vatan 1960 — yıllığı" adı altında bir yıllık yayınladı. 544 sayfalık cüsse- sine göre hayli ucuz bir fiyatla satı- lan bu yıllık tam başarılı olmamakla beraber başlangıç olarak ümit verici- ir. Vatan 1960 yıllığının ilk 28 sayfa- 34 sı, geçen bir yılın, 1959 un hadisele- rini kaydetmeğe ayrılmış. Zaten cil- din yıllık vasfını taşıyan tek yanı da burası. Hazırlanması bir bakıma çok kolay, bir bakıma çok zor olan bu 28 sayfalık yıllık maalesef tatmin edici değil, üstelik pek muhtasar. Ancak gene de bir takım hadiselerin tarihi- ni tesbit ve hatırlama bakımından faydalı. Meselâ 1959 yılının mart a- yının üçüncü gününde cereyan eden hadiseler nelerdir, bulmak isterseniz Vatan yıllığına müracaat edebilirsi- niz. O gün Amerika güneşe suni bir peyk göndermiş, eski İstanbul DP. Milletvekili Necmi Ateş ölmüş, Mac- Millan Rusya gezisini bitirerek Lond- raya dönmüştür. Bu malümatı Vatan 1960 - yıllığı içinde bulmak kolayca mümkündür. Meselâ Faik Ahmet Ba- rutçu 1959 un hangi günü vefat et- miştir, Menderes İspanyaya hangi tarihte gitmiştir, Londra uçak kaza- sı ne zaman olmuştur? Bütün bunla- Trı 28 sayfalık bölümde bulmak müm- kün. Vatan yıllığının 28 inci sayfasın- dan sonrası "1959 olayları karşısın- da Vatan gazetesi" başlığını taşıyor. Bu başlık altında geçen yıl Vatanda yayınlanmış muhtelif makale, fıkra ve inceleme yazıları yer almış. 140 rikatüristin karikatürleri ile süslen- miş. Ayrıca 140 yazardan 100 kada- rının da kısa biyografileri ve bir ço- ğunun — resimleri yazıların — başında yer almış. Geçen yılın muhtelif hadi- seleri karşısında cephe alan, fikir beyan eden Vatancıların bu davranış- larından örnekler ihtiva eden Vatan 1960 yıllığının bariz vasfı, bu gazete- nin yazı ailesini tanımak istiyenlere rehber kitap dır. olmasıdır. AKİS, 10 ŞUBAT 1960