6 Ocak 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

DÜNYADA OLUP BİTENLER lığı için adayı olmaktan vazgeçtiğini y alâmeti yoktu. "Bellibaşlı bir karar n sonra onu unutur, sadece ileriye bakarsınız ve istikbal- deki sorumluluklarınızı düşünürsü- diyen genç Vali, — Rockefeller ailesinin başarı sırrını unutmadığını böylece — gösteriyordu. İspat ettiği şeylerden biri de, insanların mes'ut olabilmek için illâ iktidara gelmele- rinin gerekmediği idi. Havadis yayılır yayılmaz herkes, yedi ay sonra toplanacak olan Cum- huriyetçi Parti Kongresine 50 Dev- let ve iki vilâyetten gelecek olan 1333 delegenin ittifaka yakın bir çoğunluk- la Amerika Başkan Yardımcısı Ric- hard M. Nixon'u Ike'ın yerine Cum- hurbaşkanlığı adaylığına seçecekle- rini anladı. Demokratlar seviniyorlardı. Ger- çi Nixon bu suretle Rockefeller'le kendi partisi içinde uğraşmaktan kurtulmuştu. Daha şimdiden bütün enerjisini müstakbel Demokrat raki- bını yenmek için seferber edebilecek Demokratlâr, zamanında Partinin en — muhafazakar işbirliği.. yapmış — büyük iş adamlarının menfaatlerini koru- maktan başka bir rolü — olmamıştı. Başkan Yardımcılığına — seçilmeden önce, bazı iş adamlarından para aldı- ğı hakkında çıkan dedikoduları Baş- kan Eisenhower'in yardımıyla pek güç yenebilmişti. Halbuki, — Rocke- feller için durum böyle — değildi. O -büyük bir iş adamı olmasına rağ- men- ileri fikirleriyle geniş sempati toplamış ve New York Valiliğini de bu suretle kazanmıştı. Hiçbir mensup —olmayanlar a- rasında ve h Demokratlar içinde ona rey verecek pek çok HERKES OKUYOR 28 Nelson Rockefeller Milyarları daha sağlam kimse çıkabilirdi. Ike'ın çekilmesi ile Cumhuriyetçi Parti, milli bir kahra- manın birleştirici şöhretini kaybedi- yordu. Şimdi onun yerine çıkacak olan aday ise, tam mânâsıyla sıra- dan bir partıcıydı Gerçi Nixon, Gü- ney Am ve Rusyaya yaptığı se- yahatler esnasında bir miktar sem- pati toplamağa — muvaffak olmuştu. Fakat "beş aşağı beş yukarı" Adlâi Stevenson'un dediği gibi "İster eski, ister yeni Nıxon olsun yine Nixon o- larak kalacaktı Demokratlar ve Cumhuriyetçiler Oımhurıyetçılerın Kongresi — için yapılacak şey artık bir — Başkan Yardımcısı adayı seçmekten ibaret kalıyordu. Rockefeller bu — adaylığı da kabul etmeyeceğini ilân etti. Bel- ki de Nixon'un Demokrat adaya mağ- lup olacağını veya kazansa bile mu- vaffak olamıyacağını düşünüyor ve her iki şıkta da Cumhuriyetçi Parti i- çinde liderliğin ister istemez kendisi- ne gelecegını umuyor! durum- da, üç ismin üzerinde bılhassa durulu- yordu. cı Roggers geliyordu. xon'un yakın arkadaşıydı ve mekanizmasına iyice hâkim olan Ni- xon'un onu seçtirebileceği tahmin o- lunuyordu. Fakat eğer Cumhuriyet- çi Kongre Nixon'un muhafazakâr- lığından doğan ayıplarını bir miktar örtmek isterse, zenci işçiler nezdin- de bir az sevilen Sağlık ve — Eğitim Bakanı Flemming veya Cumhuriyet- çilerin işçi kütlesine en yakın adamı Mitchell'i seçebilirdi. Demokrat Parti adayını Cumhu- riyetçi Partiden önce seçecekti. Böy- lelikle kimin karşısına kimi çıkar- mak gerektiği daha 1yı anlaşılmıştı Adaylar arasında, mansız düşmanı ve gelişmemiş mem- leketlere yardımın arttırılmasının en hararetli taraftarlarından Senatör Kennedy ile Ayan Meclisindeki De- mokrat çogunlugun lideri Lyndon Johnson ve Senatör Humphrey vardı. Bu iki senatör de bilhassa dış politi- kada bugünkü resmi Amerikan poli- tikasından hayli ayrılan goruşlere sa- hip kimselerdir. Ayrıca her üçü de Taft-Hartley kanununa aleyhtar o- lup daha ileri çalışma mevzuatının getirilmesini istemektedirler. Fakat, herşeye rağmen, Demokratların bu- lup çıkartabilecekleri en mükemmel aday, Ike'ın iki kere üst üste mağ- lüp ettiği Adlai Stevenson'dur. Adlâi, hiç şüphesiz, entellektüel seviye bakı- mından Amerikada Franklin Roose- welt ayarında bir Devlet adamıdır. Devlet işlerini ve dünya meselelerini kavramak bakımından ise, büyük bir hayranlık uyandırmıştır. Stevenson da, Ike gibi uzlaşma taraftarıdır: hatta gelişmemiş memleketlerin dava- larını Ike'tan çok daha iyi anlamak gibi bir vasfa da sahiptir. 1947 den 1951'e kadar bulunduğu İllinois Vali- liği vazifesi esnasında, kumarhanele- re karşı harp açmış, âmme hayatında ahlâksızlığa son vermiş ve bu arada 300 adet resmi beleşçiye paydos de- mişti. İllincis Eyaleti onun zamanında yollar ve mekteplerle donanmış ve içtimai adalet hizmetleri son hızla ge- liştirilmişti. Eğer — Demokrat Parti Kongresi Stevenson'u tekrar seçerse, onun -İke'ın desteklemesine rağmen- Nixon'u mağlüp etmesi yabana atı- lamayacak bir ihtimaldir. — Üstelik Amerikanın Hür Dünyanın lideri ol- duğu göz önünde tutulursa, Steven- son'un kazanması hiç şüphesiz, dün- ya barışı bakımından büyük bir ka- zanç sayılacaktır. KİTAPSEVERLERE MÜJDE KİTAPLAR ÂLEMİ Her ay çıkacak, size yeni kitapları tanıtacaktır. Yılbaşında çıkan birinci şa- yısında 40 dan fazla yeni kita- adreslerı hakkında bilgi veril- Sembolık altı aylık abonesi 15 ur bırlıkte 150 pulu göndere- (Açık adresinizle kuruşluk posta bilirsiniz). Haberleşme adresi: Posta Kutusu: 193 - Ankara AKİS, 6 OCAK 1960