4 Ocak 1958 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

S İ N Filmler "Hileli aşk” I ki yıl once Istanbulda gosterılen "Les Bel e Nu Gece Gü- zellerı nde Rene daır “her devrın bir önceki devrin hasretını çektiği- ni ılerı sürüyordu. andes Ma- nocuvres . Hileli Aşk" ıse yaratıcı- sının, ilk dünya savaşından önceki günlere, Fransızların "la belle epo- gue — Güzel Çağ" diye adlandırdıkla- TI yıllara hasretini duyuruyor. "Hi- iki yönden ele alınabilir. âyesi. Eserin an'ın Cezalandırılışı koymayı du— şündüğüne göre, Clair aşk yönü daha muhımsemış olabılır 1910 sı— ralarında küçük bir taşra şehrinde geçen olaylarda, kadından kadına koşan bir çapkının, sonunda âşık olu- şu, fakat kendi oyununa kurban gidip sevgilisini elden kaçırışı anlatılıyor. lair, konuşmalarının birinde "Hile- li Aşk"ı bir çapkınlık komedisi ola- rak — başlatıp bir aşk dramı olarak bitirmek istediğinden bahsediyor. Rejisör bu düşüncesini gerçekleştire- bilseydi belki film ilk yarısında ko- medi, ikinci yarısında dram olmak gibi bir muvazenesizliğe kurban gi- debilir, lüzumsuz bir ahlakçılıga bu rünebilirdi. Bu ha liyle "Hileli Aşk ir zekâ esen olduğunu belli eden, iyice hesaplanmış, zarif bir film. Ay- ni Üüslüp, aynı fantastik hava ve ha- fiflik baştan sona kadar aksamadan devam ediyor. E M A Aşk oyunları Filmin kahramanı Armand. devri- nin gözde erkek modasına uygun bir çapkın. Parlak üniformalı, apuletli, ince belli, ince bıyıklı se- vımlı ko onuşkan, Zzarif bir süvari teğ- meni, Askeri birliğin küçük — taşra şehrindeki yaşayışı, subaylarla sivil- ler arasındaki aşk rekabeti, — devrin dular "Hileli Aşk" ta büyük bir us- talıkla canlandırılıyor Armand (Ge— rard Philip böyle bir çevre için- de, Parıslı bır dulu (Michele Mor- gan) baştan çıkarmaya Çevrenin bu aşk hikâyesine göre ço daha başarılı işlediği söylenebilir. Boynuzlu kocalar, kıskanç âşıklar, koca arıyan kızlar, kapana düşen er- kekler, rakip çapkınlar, aşkı ciddiye alanlar, almıyanlar herbiri üzerinde ayrı ayrı durulmuş tipler olarak Or- taya çıkıyor Dekorlar ve kostumler gerçeğe yakınlıklarından çok, "la- belle epogue uyulan hasreti ifa- de edecek güzellikte stilize edilişle- riyle göz dolduruyor. Renk düzenle- nişlerindeki ustalık, kullanılan renk işlemi o devrin salon ressamlarının tablolarını hatırlatan bir — atmosfer yaratıyor. Mizansen, — aktörlerin o- nu, figüranların kullanılışı bir ba- le koreografısı kadar muntazam, he- saplı ve muvazeneli. sürükleyici konusuyla birlikte li Aşk"ın güzel bir eser olmasını sağ- lıyor. Filmin ilk yarısına kadar olan kısımlarda çeşitli aşk — motifleriyle Ingrıd Bergman ile Anatole Lıtvak “Sanat için değil, para için... AKİS, 4 OCAK 1958 "Anastasia" Bergman Melodramatik — oyun tam bir çapkınlık komedisi işleni- yor. Fakat Clair'e göre aşk ciddi bir şeydir; şakaya ve alaya gelmez. Onun için ikinci yarıda Don Juan'ın cezalandırılması — icabediyor. Ama film, Clair'in niyet ettiği gibi ikinci yarısından sonra bir aşk dramı ol- muyor. 1923 ten beri film çeviren kı- demli sinemacının zaten kalıplaşmış üslübu da buna pek müsait değil. Clair'in istihzası, derin bir hiciv ha- line geçmiyor. Kahramanlarına karşı davranışı soğukkanlı ve heyecansız. Kamerası onlara belli bir mesafeden fazla yaklaşmıyor. İç ünyalarına girmek, . heyecanlarının, isteklerinin, endışelerının umıtlerının pek deri- nine inmek istemiyor. Akılcı Clair, yarattıgı kışılerın duygularını şişirmekten kaçınıyor. Bu du aşk, iddiasının aksine, alayla karşıla nan, pek ciddiye almıya gelmiyen in- sani bir zaaf olarak kalıyor. Insanı münasebetler birçok eserinde olduğ gibi "Hileli Aşk"ta da bir entellek- tüelin zekâ oyunları seviyesini aşmı- yor. Samimiyetle inanılan, bağlanı- lan bir mesele olmuyor fazla Teğmen —Armand'ın sevgilisini tam yola getireceği sırada vazifeyle uZ. ak bir yere gönderilişi, Marie-Lo- uise'in bu aşk hıkayesının bir oyun olduğunu öğrenişi, Armand döndük- ten sonra kısa buluşmaları, nihayet belki de bir daha hiç görüşmemek ü- zere teğmenin birliğiyle büyük ma- nevralara çıkması filmin iyimser ha- vasını karartmamaktadır. — Böylece "Hileli Aşk", başlangıcındaki neşe- li, oynak ve alaycı gidişini sonuna ka- dar muhafaza ediyor. Her ne kadar Clair, aşk hikâyesinin gelişmesinde gayelerine tam manasıyla ulaşamı- yorsa da, bu şekilde, filmin bütünlü- 23