21 Aralık 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

S | Gençlik Başarılı adımlar G alatasaray Lisesi "Sinema Der- neği'nin bu yıl tertiplediği film gösterilerinin ilk ikisinde — seyirciler okulun konferans salonunu tamamen doldurmuştu. Geçen yılki toplantı- ları hatırlayanlar, — gençlerin o za- mandan beri çalışmalarını miş olduklarım — farketmiş martesi ve Pazar günleri üst üste gösterilen iki Fransız filmine rağ- et, bunu ortaya koyuyordu. Bir o- kul çerçevesi içinde ancak öğrenci imkânlarıyla çalışmak, buna Ta men özel bir sinema teşekkulune çok ihtiyacı olan İstanbulun bu ihti- yacının hiç olmazsa bir kısmını kar- şılayabilmek doğrusu hiç de küçüm- N senmeyecek birşeydi. Gerçı gençler çalışmalarında zaman zaman büyük zorluklarla'- karşılaşıyorlardı Film E M A rinin memlekette bir kültür hizmeti gerçekleştirdiklerini görüyor ve bu- nunla iftihar ediyordu. Cumartesi günü yapılan ilk top- lantı, okulun eski mezunlarından, "Milliyet'in film tenkidcisi Tuncan Okanın bir konuşmasıyla açıldı. Lumiere kardeşlerin sinematografı bulmaları ve Georges Melies'nin fan- tastik — filmleriyle — temelleri atılan Fransız sinema endustrısı hakkında bir konuşma yapan Okanın sesi, mikrofon olmadığı ıçın geniş sa- lona dağılıyor, ön sıralara güç yeti- şiyordu. Ama bu vesile ile salondaki sinemaseverler, — gazetesindeki — de- vamlı ve muntazam yazılarıyla bü- yük bir seyirci kütlesinde, filmleri sadece seyretmek değil, degerlendir- mek itiyadını da yerleştıren yıldız l hu li kib ariyle meşhur, sevimli ar tenkidciyi yakından tanımak fırsatı- nı bulmuşlardı. Cayatte 'Hepimiz Katiliz' i çeviriyor Beyazperdede şirketlerinin, işlerini onlar kadar cid- diye almamaları yüzünden çok kere ilan ettikleri filmin yerine bir baş- kasını oynatmak zorunda kalmışlar- dı. Ama, başta kuruculardan Erdo- ğan Güçbilmez ve Erdoğan Tokatlı olduğu halde, dernek üyeleri zorluk- ları altetmek için büyük gayret saf- fediyor, sonunda da başarıyorlardı Bu samimi, dürüst ve Çalışka gencin gayretleri bilhassa ovul ye değerdi. Onlara yardım edenlerin, destek olanların daha küçük sınıftan gelmeleri, Galatasaray Lisesi Sine- ma Derneğinin gelecekte emin ellere geçecegının delilleriydi. Okulun de- erli müdürü Macit Saner, verdiği hukuk tezleri Programdaki filmlerin ilki Chris- tian-Jague'in "Si Tous Les Gars du Monde - İnsanlık Uğrunda", öbürü Andre, Cayatte'ın "Nous sommes To- us Des Assassins . Hepimiz Katiliz" adlı eserleriydi, "İnsanlık Uğrunda", insanların karşılıklı yardımlaşmala— rını, adeta ütopik bir tutum ıçınde büyük bir — iyimserlikle ileri sü- rüyordu. Onun aksine, "Hepimiz Katiliz", temelleri çatırdayan bir ce- miyette bunalan bir sanatçının ese- riydi. Cayatte, yaşadığı — cemiyetin bozuk düzenini, aksıyan, yanlış işle- yen sosyal müesseselerini şıddetlı bir karamsarlıkla ortaya kokuyordu. De- ğerleri hakkında değişik hukumlere çok ilgi çekici oldukları muhakkaktı. "İnsanlık Uğrunda" orveç kıyılarından iki gün uzakta, küçük bir Fransız balıkçı gemi- sinde hastalık çıkar. Gemi telsizle istemeye — baslar. Afrikada Togo'da bir Fransız sağlık istasyonu alır. Bo- zuk bir jambondan zehirlenen gemici- lere on iki saat içinde serum yapılması lâzımdır. Haber, Afrikadan Parise amatör bir telsızcıye ulaştırılır. Pa- riste satın alınan serum bir Polonya uçağıyla Almanyaya, oradan da A- merikalıların ve Rusların yardımıy- la Norvece yetiştirilir. Norveçliler u- çakla, serumu gemiye atarlar. Müslü- man olduğu için jambon yemiyen, bu yüzden de hastalanmıyan gemi mü- rettebatından bir Cezayırlının yardı- mıyle gemıcıler kurtu üldüğü gibi, hıkayenın, man- tığın dışında fazla idealist, bir kuru- luşu var. Çeşitli millet,. din, dil, ırk ve ideolojiden insanların, ölüm tehli- kesiyle karşıkarşıya bir avuç deniz- ciye yardımları gerçekte olabilecek bir olaydan çok, filmi çevirenlerin iyi niyetlerini, temennilerini, olması ge- rekeni aksettiriyor. Önce H. O uzot'nun yapmayı tasarladığı, sonra onun senaryosunu gelıştırerek Chris- tian-Jague'm çeviri film, Birleş- mış Mılletler idealini, insanlar ara- ndaki arşılıklı yardımlaşmayı boyle ornek bir şekilde gösterdiği i- çindir ki, başta Karlovy-Vary Festi- valinde kazandıgı büyük mükâfat ol- m zere, gosterıldıgı bir çok memlekette "iyi niyet" mükâfatları- na lâyık görüldü. "İnsanlık Uğrunda"nın inanılmaz gelen plâtonik bir iyimserliği var. Bu sefer oldukça değişik bir. mevzuu işlemesine rağmen Christian-Jague- m tutumu, Öbür. filmlerden pek fark- li değil. Hareketlı hafif, — fantastik bir anlatış; süratli bir tempo; fırsat düştükçe kadınlara dair birkaç nük— te; seyircinin dikkatini daima a- nık tutan oynak bir kamera,' fılmın ilgiyle seyredilmesini saglıyor "İn- sanlık Uğrunda" belki, idealleri nis- betinde büyük bir film değil. Anlat- tığı iyi niyet seviyesini pek aşmıyor. Bazan teferruatla çok uğraşıp, asri maksadından uzaklaşıyor. Buna rağ- men böyle filmlerin çevrilmesinde ve gösterilmesinde, uyuşturucu olma- maları şartıyla, her zaman büyük fayda olduğu kabul edilen bir ger- çektir. "Hepimiz Katiliz" rogramın ikinci filmi, son yıllar- da hakkında çok munakaşa edilen bir Fransız rejisörünün en rakte- ristik eserlerinden biri olması bakı- mından çok mühimdi. "Hepimiz Ka- tiliz", sinemacılıktan önce avukatlık ve, gazetecilik yapan Andre Cayatte'- ın tezli üç hukuk filminin ıkincisiy— Bunların birincisi "Justice Est Fa- 1te Hak Yerini Buldu", adalet sistemi- nin çalışmasındaki aksaklıkları gös- termeye çalışmıştı. "Hepimiz Katiliz" ise, ceza ve infaz sisteminin yanlış yolda işlemesi üzerinde duruyor. Se- rinin üçüncü filmi, aynı meseleleri