21 Aralık 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

mıştı. Amerikanın az gelişmiş mem- leketlerle flört etmekten vaz geçip NATO müttefiklerinin safında yer almasını isteyen Fransada, NATO düşmanlığı gitgide kuvvet kazanıyor- Hela Tunusa silah verilmesi piş- miş aşa su katmıştı. Kıbrıs işinde NATO müdahelesine içerliyen Yuna- nistan, ayrı bir endişe mevzuuydu. İşte bu anlaşmazlıklar dolayısıyla, talihsiz Suveyş seferinden beri Spa ak, siyasi sahada sıkı bir ışbırlıgı fıkrını ortaya atmıştı. Avrupa fikri- coşkun müdafii Spaak daha da 1lerı gıdıyordu NATO, milletler üstü bir siyasi teşkilât halıne getirilmeliy- di. Ama ne var ki NATO, devletleri üstünde bir devlet olmak şöyle dur- -, Üyeleri arasında basit bir işbir- lıgını bıle temin etmeye — muvaffak lamamıştı. Gerçi lâfta herkes 1şbır— lıgıne taraftardı. Ama kes en çok sevdiği gazeh okumakta ısrar ediyordu. Nitekim — Adenaver, Gailllard. Menderes üyeler arasında sıkı bir siyasi işbirliği fikrini bir de- fa daha hararetle savundular. Mese- le belki, güdümlü mermi üslerinden de mühimdi. Müşterek bir siyasete sahip olmadıkça, muşterek askerı kuvvetlere sahip olmak, kolay kolay kabul edebılecegı bır 1ş ğildi. NATO Hükümeti Başkanları, bu sefer müşterek bir siyasete yarmak ve siyasetlerini koordine etmek için bu haftanın ilk günü başlayan gizli toplantılarda büyük bir gayret sar- fedeceklerdi. NATO'nun halletmesi gerekli 1 numaralı mesele — buydu. Kremlindeki liderleri de — güdümlü mermilerden çok korkutan, bu siyasi işbirliğinin tesisi ihtimaliydi. Conrad Adenauer Füzesiz bir işbirliği peşinde AKİS, 21 ARALIK 1957 v Doğu - Batı Bulganinin mesajları ATO devletlerinin en yüksek ka- demedeki idarecileri, Paris top- lantısının arifesinde, skovadan gelen birer mesaj aldılar. Bu mesaj- ların hepsi birbirlerine benziyor ve altlarında Bulganin imzasını taşıyor- du Mareşal Bulganin, — mesajlarına Sovyet Rusyanın savaşçı bir devlet olmadığım belirtmekle başlıyor, fa- kat sözlerini Batılılara savaş tehdit- leri yağdırarak bitiriyordu. Bu iki iddia arasındaki tenakusun farkına varmamak için, herhalde Bulganının mantığım kullanmak gere Batılı devlet adamları, 'B" ve "K" ikizlerinin iş başına geçmele- rinden bu yana Bulganinden böyle mesajlar almaya alışmışlardı. Batı dünyasını ilgilendiren her önemli hâ- disenin veya toplantının arifesinde Bulganin bir mesaj yollamayı âdet etmişti. Bu mesajlarda, Sovyet Rus- ya Başbakanı Batınlara atacakları adımların tehlikeleri üzerinde nasi- hatler veriyor, onları harp kundak- çılığı ile itham ettikten sonra bir savaş vuku bulursa bunun mesuliye- tinin sadece Batılı idarecilere düşece- ğini ileri sürüyordu. Bu arada bazı yeni teklifler yaptığı da olmuyor de- ğildi. Meselâ atom ve hidrojen bom- baları tecrübelerinin — durdurulması yolundaki teklifi, ilk defa bu mesaj- larda ortaya atmıştı. Şimdi Batı dün- yası yeni ve çok önemli bir toplantı- nın arifesinde bulunuyordu. Bu top- lantıda Amerikanla — Avrupadaki muttefıklerıne güdümlü silâhlar ver- mesi bahis konusu olacaktı. Bu ba- kımdan Bulganin, yeni notalarında Avrupalı devletlerin topraklarında güdümlü mermiler bulundurmaların- dan doğacak neticelere ışaret ediyor- du. Bilhassa Batı Alm ve Tür- kiyeye gönderilen mesajlar çok sert bir üslüpla kaleme alınmıştı. Eğer bir harp çıkarsa, şimşeklerin en şid- detlileri Türkiye ile Almanyanın ba- şında patlayabilirdi. toplantısının — arifesinde Bulganin, sadece tehditlerle yetinme- yerek, bilhassa toprakları üzerinde güdümlü mermi üsleri kurulmasını istemeyen bazı Batılı devletleri dü- şündürecek cinsten bir teklif de ya- pıyordu Bu teklif, Avrupanın orta— sında "atomdan tecrid edilmiş" bir bölgenin ihdas edilmesi — teklifiydi. Bulganin; İngiltere, Amerika ve Sov- yet Rusya arasında Batı ve Doğu Almanya topraklarında atom silâh- larının bulundurulmaması yolunda bir anlaşmaya. vardığı takdirde, Po- lonya ve Çekoslavakyanın da şekilde bir taahhüde girişebilecekle- rini söylüyordu. Sovyet Rusya, kıtalararası — gü- dümlü mermisini başarı ile tecrübe ettiği gune kadar Avrupanın orta— sında "askerlikten tecrid — edilm Bir tampon bölgesinin kurulması i— çin çalışmıştı. Mutlak silâha kavuş- tuğu günden beri, artık Rusyayı DÜNYADA OLUP BİTENLER Mareşal Bulganin Kuru - sıkı... böyle bir bölge pek fazla ilgilen- dirmiyordu. Şimdi Rusyanın bütün istediği, Amerikanın — Avrupada gü- dümlü mermi üsleri kurarak Rusya- nın silâhlanma yarışında açtığı me- safeleri kapatmasına engel olmaktı. Ancak Bulganinin siyasi taarruz için seçtiği zaman iyi seçilmiş sayıl- mazdı. Bundan birkaç hafta Önce ya- pılsa belki de hedefe ulaşacak cins- ten olan yeni teklif, NATO toplantı- sının arifesinde Batı tesanüdünü birden kuvvetlendiriyordu. O kadar ki, gecen haftanın sonlarında, Batı- lılar mesajları teker teker cevaplan- dırmaktansa toplantıdan sonra hep birden cevaplandırmayı kararlaştır- mış bulunuyorlardı. Bununda beraber Rus tehditleri- nin tamamiyle tesirsiz kaldığı — da söylenemezdi. Bilhassa Norveç, Rus tehditlerini ciddiye alıyordu. İşte bu sebeple Norveç Başbakanı, NATO toplantısının ilk gününde Rusyayla soğuk harbe son verilmesini istiyor- du. İcabederse Amerika ve Rusya başbaşa verip soğuk harbi durdur- durmalıydı. Şimdiye kadar Avrupalı- ları en çok korkutan, Rusya ve Ame- rikanın başbaşa verip dünya mesele- lerini halletmesiydi. Bu bakımdan Norveç teklifi, NATO İçin hiç te ha- yırlı bir alâmet değildi. Pakistan Yeni bir başbakan G eçen hafta, Bağdatta Ali Cev- det kabinesinin istifa ettiği sı- ralarda, Karaçide de yedi haftalık bir ömre sahip bulunan Çundrigar kabinesi — iktidardan — çekiliyordu. Çundrigar, iktidara, kendinden ön- 21