15 Ekim 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 18

DÜNYADA OLUP BİTENLER Sovyet Rusya İtiraf. Şubat tarihindeki nutkumda Rusya'- 9 da sosyalist cemiyetlini tekâmülü hu- susunda hatalı bir formül kullandım ve şöyle dedim: Sosyalist sosyetenin temel- lerindin korulmuş olduğu Sovyetler Birli- ğinin yananda, sosyallizme doğru ilk a- dımlarını atmış olan, fakat pek büyük i- lerlemeler kaydetmemiş bulunan Halk Demokrasileri vardır.» «Bu sözlerim Sovyetler Birliğinde henüz sosyalist cemiyetin kurulmamış, fakat sadece temellerinin atılmış olduğu gibi yanlış bir kanaatin doğmasına sebe- biyet vermiştir. iddiam nazariye ba- kımından yanlış ve siyasi bakımdan da zararlıdır.» Bu sözler alelade bir memlekette ve alelade bir kimse tarafından söylenseydi dikkatli celbetmek şöyle dursun, i. Faika t bu sözlerin edlildiği memleket Rusya ve bun- ları eden de Molotof olursa bu bir idam fermanının gerekçesi demekti Geçen hafta içinde mayınlanan bir komünist dergisinde - vyet Komünist yı hayretler içinde bırakmıştır. iyi bilinmektedir ki her Muafı bir istifa, a plâna atılması şimdilik bahis konusu edilmemekteydi. Ancak bu yazıya başka bir mânâ ver- mek te mümkün değildir. Bundan aşa- ği -yukarı sekiz ay önce ve Malenkof'un ıstıfasını dinlemek uzere toplanmış Sov- zeltilmesi ister - istemez insana bundan önce de Rusya'da vuku bulmuş bu kabil istifaları ve ortadan kaybolmaları hatır- latmaktadır. Bunun içindir ki itirafın bütün batılı devletlerde uyandırdığı in- Molotof Papucu damda tibalar hep aynıdır: Molotofun — yakın bir zamanda Dışişleri Bakanlığından ay- rılması beklenmelidir. Gerçekten de eski Sovyet idarecile- riniden şu anda iş başında bulunan yega- ne siyaset adamı Molotof'tur. Molotof'un yeni Sovyet politikasına ayak uydurama- dığı, zaman zaman yaratılmak istenen iyimserlik havasını Rusya aleyhine boz- duğu görülüyordu. İş başına geldiği ilk gündenberi Molotof, iyi bir müzakereci ve diplomat vasıflarına sahip görünme- miştir. Ancak Stalin'in yakınlarından, iti- mal ettiği adamlarından olması kendiisi- rilmesi bir gün meselesiydi. tof Rusya'nın yeni giriştiği müzakere ıle oyalama sıyasetını yurutebıle- kurdundan kâfi derecede faydalandıkları- na kanaat getirmişler, onu da tıpkı diğer- leri gibi bir kenara atacakları günün gel- diğine karar vermişlerdir. Böyle bir uzaklaştırma gerçek gibi görünmekle beraber, şimdiden bu konu- da kesin bir tarih ileri sürülemez. Her- halde Molotof'un, toplanmasına iki haf- ta kalmış olan Cenevre konferansından önce vazifesinden ayrılması — beklenme- melidir. Öyle görünüyor ki bu konfe- rans Molotof'un katıldığı son beynelmi- lel toplantı olacaktır. Fransa Yeni buhranlar Birleşmiş Milletlerde Pinay'in Fransız delegasyonunu çekmesinin Paris'teki ilk akisleri kabine lehine olmuştu. Pi- "ay'in bu hareketli kalbine — tarafından, kabinenin hareket tarzı da halk tarafın- dan tasvip ediliyordu. Hatta o kadar ki son aylarda Güney Afika meseleleri yü- zündeni kabinenin sarsılan durumu Pi- nay'in bu hareketinden sonra kuvvetlen- mişe benziyordu. Hele yeni Fas Sultanı Bin Arafa'nın da tahtı bırakmaya razı olduğu haberi Meclis müzakerelerinin başlamak üzere olduğu bir sırada Edgar Faure'un vaziyetini iyice sağlamlaştırmış- tam bu sırada pusuya yatmış bekleyen bir Fransız siyaset adamı - hem de millyonları peşinden sürükleyecek kuv- vette bir siyaset adamı - yattığı pusudan kalkmış ve hükümeti yeni bir buhran tehlikesi ile karşı karşıya bırakmıştır. Bu siyaset adamı General De Gaulle'dür. ö- tedenberi Fransız Anayasa sının değiştiri- lerek hükümetler için daha istikrar arze- decek bir hükümet ve seçim sistemi ka- bul edilmesini isteyen De Gaulle durum- dan — farydalanlarak — Cumhurbaşkanından bir milli birlik kurma teşebbüsüne geç- mesini istemişti. De Gaulle'e göre böyle bir kabinenin kurulmasını gerektiren cid- di sebepler vardı. Bir kere Kuzey Afri- ka meseleleri Fransa'yı bir harbe sürük- Edgar Faure İp cambazı Sonra Fransa Birleşmiş Mil- du- Bütün bun- İçmekteydi. letler Genel Kurulundan çekilmişti, rumu şu anda çok nazikti. lardan dolayı Cumhurbaşkanı, komünist- ler hariç, bütün partileri sinesinde top- layan bir milli birlik kabinesi kurmalıy- 1 De Gaulle sadece bununla yetinmi- yor, üstelik Faure kabinesinin istifasını da istiyordu. General teklifini kabinede- ki dört bakanı vasıtasiyle yapmıştır. De Gaull'e'cü dört bakan, bu arada bilhassa Savunma Bakanı General Koenig, Fatu- istifa etmesini istemişler; fakat Faure, yeni bir buhrana yol açmamak i- çin, mecliste müzakereler başlamadan ve güven oyuna başvurmadan çekilmeyece- ğini bildirmiştir. Bunun üzerine kabine- deki dört De Gawille'cü bakam geçen haf- ta ortasında istifalarım vermişlerdir. Esa- sen General Koenig , hükümetin politi- kasına ötedenberi muhalefet ediyor, fa- kat 1stıfaya da yanaşmıyordu. tifalardan sonra De Gaulle'ün bekledıgı bır kabine buhranı patlak ver- memiştir. Kabinenin düğer üyeleri ara- sındaki dayanışma Faure hükümetini kendini bekleyen çıkmazdan kurtarmış bulunuyor. Şu satırlarım yazıldığı ana ka- dar alman haberler Meclisin de hükü- metin Kuzey Afrika meselelerinde tuttu- ğu hareket 'tarzını tasvip ettiğini gösteri- yordu. Nitekim Faure güven oyu almış- tf. Ancak Fransa'da bugün için hakıkı ve devamlı bir siyasi istikrarın temin e- dilemiyeceği gerçektir. Bu bakımdan Fa— lere kabinesindeki istifaları hükümet par- tileri arasındaki' koalisyonun çözülmeye başladığına — işaret saymak hata Gerek Kuzey Afı meseleleri bunların Birleşmiş Milletlerdeki kereleri' Faure hükümetini epeyce yıp- ratmıştır. Milli Meclis belki de kısa bir AKİS, 15 EKİM 1955