10 Eylül 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

icrası sırasında vuku — bulabilecek şikâyetlerin merciinin tesbiti de bun- lar arasındadır. Silâhsızlanma anlaş- malarına riayet edilmediği takdirde Sovyetler Birliği şikâyetlerin Güven- lik Konseyine bildirilmesini istemek- te, bunun dışında bir şikâyet mercii tanımamaktadır. Batılılar ise şikâ- yetleri Rus vetosundan kurtarabil- mek için Birleşmiş Milletler Genel Kurulunu da şikâyet mercii tayin et- mek taraflısıdırlar. Bütün bunlar bir hal tarzına bağ- lanması güç, çetin meselelerdir. Bu sebepten, Birleşmiş * Milletlerde, ko- mite toplantısının parlak bir netice ile kapanacağı tahmin edilmiyor. Yapılacak — müzakereler — Ekimdeki dört dışişleri bakanı konferansına ha- zırlık olarak telâkki edilmektedir. ncak- komite toplantılarının tama- men verimsiz olacağı da sanılmama- lıdır. Alınan haberler daha şimdiden Amerikalıların Sovyet kontrol siste- mini kabule yanaştıklarını — göster- mektedir. Her halde Cenevre konfe- ransından beri dünyayı saran iyim- serlik havası bu komite toplantıla- rına da hâkim olacaktır. Fakat kati bir şey söyliyebilmek için vakit he- nüz erkendir. Arjantin Diktatörlüğe dönüş Geçen hafta içinde Arjantinden a- lınan haberler bütün — dünyayı hayretler içinde bıraktı: Perşembe günü, dokuz yıldan beri Arjantin. Devlet Başkanlıgı mevkiini işgal e- den Juan Peronun Jistifa ettiği bildi- rilmiş; Cuma günü de, bu istifanın geri alındığı haber verılmıştı lenildiğine göre Peroncu parti ileri gelenleri ve Genel Çalışma Konfede- rasyonu İiderleri istifayı kabule ya- naşmamışlar ve Peronu yerinde kal- maya davet etmişlerdi. Güney Amerikanın bu memleketinde neler oluyordu? nanan komedi neydi? Bu suallerin cevabını verebilmek için — geçen Haziran ayma dönmek icab etmek ateşli Oy- Arjantinde vuku bulan 16 Haziran darbesi hatırlardadır. (AKİS, sayı: 60) Bu tarihte, 1946 yılında- ordu, kilise ve işçi teşkılatlarına dayana— - iktidara geçen ve ondan-sonra da adım-adım diktatörlüğe doğru yü- rüyerek Arjantinde büyük bir otori- te tesis eden Peron, kendisini iktida- ra getiren kilise tarafından düşürül- mek istenmişti. Bu hareket sırasında kiliseye hava kuvvetleri yardım et- mişti. Fakat Peron diktatörlüğüne yöneltilen darbe kara kuvvetlerinin yardimiyle bastırılmış ve ondan son-, ra da askeri şefler duruma hâkim ol- muşlardı. Duruma hâkim olan bu askeri şef- ler Peronu iktidardan uzaklaştırabi- lecekleri halde böyle bir teşebbüste bulunmak istememişlerdir. Bu tehhkeh bir teşebbüs olabilirdi. AKİS, 10 EYLÜL 1955 ço Zira Juan Peron Sahne vazır Peron hâlâ halk çoğunluğu tarafın- dan tutulduğu gibi, işçi teşkilâtları tarafından da desteklenmekteydi. Askeri şefler, Peronu iktidardan u- zaklaştırmak istedikleri takdirde şid- detli bir mücadeleyi göze almak zo- rundaydılar. Buna cesaret edemiyen ordu ileri gelenlerı Peronu düşür- mektense, Arjantinde gene onun va- sıtasiyle 'demokrasi kurmayı daha uygun görmüşler ve ordu ile müca- deleyi göze alamayan Peron da, dik- tatörlüğe son vererek, bir demokra- si tecrübesine girişmeyi kabul et- miştir. Haziran darbesinden geçen Perşembe gününe kadar Arjantin böyle bir gelişme yolundaydı. Demokrasi tecrübesine gırışırken Peronun bir hukuk devleti ve de- mokrasi rejimi — kuracağı nı, sıyası partilere eşitlik saglıyacagını basın hürriyetini iade edeceğini ve insan haklarına saygı göstereceğini söyle- mesine rağmen muhalefet bir türlü bu sözlere itimad edememiştir Mu- halefet partileri, Pero ma hâkim olur olmaz tekrar dıktatorlu— ğe avdet edeceğini düşünüyor ve ba- rışma teklifine yanaşmıyordu. — Son hâdiseler muhalefetin bu endışesınde haklı olduğunu göstermiştir. Geçen hafta içinde — Arjantinde oynanan komedi Peronun tekrar dik- tatörlüğünü kurmak için giriştiği bir oyundan başka bir şey değildir. Uzattığı elin muhalefet partileri ta— rafından reddedilmesi ve ordu ileri gelenleri arasında da fikir ayrıhkla— rının başgöstermesiyle duru kuvvetlendiğini hisseden Peron fır— satı kaçırmak istememiş ve bundan önce de tevessül ettiği bir usule baş vurarak istifasını vermiştir. Peron DÜNYADA OLUP BİTENLER bu hareketini halkın ve işçilerin kendi lehinde yapacağı gösterilerin takip edeceğini biliyordu. Nitekim o- laylar Peronun tahmin ettiği gibi ge- lişmiş ve Peronun istifasını müteaki konfederasyon umumi kâtibinin bir daveti ile bütün daireler, mağaza ve fabrikalarda çalışan binlerce işçi ve müstahdem Peron lehinde gösteriler- de bulunmuşlardır. Oyunun ilk perdesini başarı ile kapayan Peron ikinci perdede Peron- cu parti ileri gelenlerinin, Genel lışma Konfederasyonu liderlerinfn ri- caları ve halkın tezahüratı karşısında dayanamıyarak istifasını geri almış ve bu perdenin sonunda da uzatılan barış elini sıkmaya yanaşmayan mu- haliflerle artık mücadele- etmek ge- rektiğini söylemeyi unutmamıştır. i bu oyunun üçüncü perdesi açılmıştır. Son hareketiyle ordu ileri gelenleri ve muhalefet mensuplarına kuvvet ve prestijini gösteren Peron artık diktatör rolundedir. devamlı kalıp kalmıyacağı hakkında kesin bir tahminde bulunulamaz. Bel- ki de yeni bir oyunda aynı role yeni bir aktör aramak gerekecektir. Fa- kat muhakkak olan şey, Arjantinde oynan komedilerde, seyircilerin Pe- ron'u tercih ettikleridir Avrupa memleketleri, bilhassa A- Amerika Peron'un oynadığı son o- yun üzerinde muhtelif şekıllerde dü- şünceler beyan etmişlerdir. Isvıçre" nın en mühim gazeteleri Peron'un is- tifasını, istifasından sonra tekrar iş başına dönüşünü hadiseyi nakletmek suretiyle efkâra intikal ettirmiş, â- deta, hâlin bir "oyun" olmadığını, Peron'un samimi olarak istifa etmek cihetini tercih ettiğini Buna mukabi Washıngton dakı ileri şahsiyetler Pe- ron'un istifa edişinin tamamiyle bir tertip ve şeklin değişmemesini temin etmek isteyen bir oyun olduğu kana- atindedirler. tekrar iş başına — kuvvet gösterisi ile dönmüştür, bu ise Ame- rikalıların her zaman dünyanın dört bir yanında takip ettikleri günlük po- litikalardan bir tanesidir. — Esasen dünyanın her yerinde, ziyadesiyle Gü- ney Amerika şark memleketlerinde reketlerine mesnet ittihaz edenlerin adedi pek boldur, Peron şimdilik ba- riz hareketleri ile bu şeklin dünya yüzünde tek ve önemli mümessille- rinden birisidir. AKİS'E mutlaka Abone olunuz