6 Ağustos 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 4

YURTTA OLUP BİTENLER Muhalefet Girmek, ya da girmemek mın hemen ertesi günüydü. lstanbulda Cumhuriyetçi Millet Partisinin il merkezinde bir masanın etrafında on kadar insan toplanmış- tı. Hemen hepsinin resimleri ve isim- leri gazetelerden eksik olmuyordu. Toplantıya Genel Başkan Osman Bö- lükbaşı başkanlık ediyordu. Genel İ- are Kurulu tam kadroyla hazırdı, yalnız General Sadık Aldoğan yok- tu.Çankırıda, hapiste bulunuyordu. Genel İdare Kurulu parti bakı- mından hayati bir karar almak için toplanmıştı. Eylülün 18 inde mahalli seçimler başlıyordu. .P. bunlara katılmalı mıydı, katılmamalı mı? Gö- rüşmelere geçilince derhal müşahe- de edildi ki partiye başlıca iki fikir hakimdir. Bunlardan biri seçimlere girme lehindedir öteki ise tamamiy- İe aleyhinde. Genel İdare Kurulunun azaları teşkilâtı dolaşmışlardı. Bu ba- kımdan onun da arzularına tercüman oluyorlardı. Teşkilâtın küçük kade- melerı seçimlere girildiği takdirde bır k yerde zafer kazanılacağı kan tındeydıler Buna mukabil hadıselerı daha tepeden görenler bu zaferlerin birer Pyrrus zaferi olacağından e- mindiler. Cumhuriyetçi Millet Par- tisine rey verdi diye Kiırşehir ilçe yapan bir zihniyetin aynı parti tara- fiından kazanılmış mahalli seçimleri bozması işten bile değildi. Şartların son derece gayrı müsait olduğunda herkes müttefikti. Son günlerde bu şartlar büsbütün ağırlaşmış, muhalefet partisinin kongrelerine mü- dahale edilmiş, toplantılarına izin ve- rilmemiş, muhtelif hatipler hakkında takibata geçilmişti. Ispartada polis komiserinin kongrede iktisadi mese- lelerin görüşülmesini yasak etmek is- tediği iddia olunuyordu. Aynı akıbe- tin Cumhuriyetçi Millet Partisini de beklediğinden şüphe etmemek gere- kirdi. Bu vaziyette seçimlere katılma- mak, yapılacak en iyi hareketti Fakat toplantıda başka bir cep- heden durumu mütalâa edenler oldu. Cumhuriyet Halk Partisi girecek miydi, — girmiyecek miydi? Genel Başkan Osman Bölükbaşı gir- memesi ihtimalinin daha kuvvetli ol- duğunu haber verdi ve izahatta bu- lundu. Her şey gösteriyordu ki Genel Başkan İsmet İnönü şartların geçen Kurultaydan bu yana değiştiği kana- atindeydi ve partisini seçimlere sok- mak niyetinde değildi. Cumhuriyet Halk Partisi girmeynice Cumhuriyetçi Millet Partisi ne yapmalıydı? Büyük muhalefet partilerinin, demokratik sahadaki tutumu bu şekilde müştere- ken protesto etmelerindeki fayda in- kâr olunamazdı. Boykot kararı hiç şüphesiz geniş akisler yapacak ve bir zihniyetin ithamı yerine geçecekti. Muhalefet partileri memlekette de- mokratik şartların 1947 den bu yana hiç bir zaman böylesine zedelenmemış öteki, İsmet İnönü Veto! olduğu fikrindeydiler. İki partinin ay- ri ayrı aynı kararı almaları hiç hesiz bazı sahalarda bir işbirliğinin başlangıcını teşkil edecekti. İşte P. içinde bazı kimseler bundan endişe ediyorlardı. Demokrat Parti- Osman Bölükbaşı Veto! nin muhalefet yıllarında bu partinin lıderlerını muvazaa ile suçlandırmış- ardı. Muvazaa isnadının şimdi ken- dılerıne yapılmasından çekmiyorlar- ı. Bundan başka partilerinin içinde Cumhuriyet Halk Partisine körü ko— rüne düşman olanlar vardı. Acaba lar nasıl bır reaksıyon gosterecekler— di? Son C.H.P. seçime girmediği takdırde tek muhalif parti olarak ka- tılmak C.M.P. için bir kuvvetlenme fırsatı değil miydi? Hattâ bazı - seler hükümetin CHP. ye şıddetlı bir darbe indirmesini ve kapatması- nı temenni ediyorlardı. Böylece mem- lekette Ana Muhalefet Partisi olarak kendileri kalacaklardı liderler - ve bilhassa Os- man Bölükbaşı - bunların küçük ve dar politika görüşleri olduğunu anlı- yorlardı. — Biliyorlardı ki Demokrat Parti içinde umumi kanaat "Millet Partisi iktidara gelirse, — maazallah bizi asar" merkezindedir. Cumhuri- yet Halk Partisi gibi üç buçuk mil- yon seçmeni bulunan köklü bir par- tiyi kapatmayı göze alabilecek bir iktidarın bunda muvaffak — olduğu takdirde Cumhuriyetçi Millet Parti- sine hayat hakkı tanıyacağını san- mak için budala olmak bile kâfi de- ğildi. Cumhuriyetçi Millet Partisinin bütün şansı normal bir demokratik rejimin memlekete hâkim — olmasın- daydı. Otekı partiye rahatça ilişebil- mek için C.M.P. yi şimdilik kenarda bırakmak taraftarı görünen çevre- lerin oyununa gelmemek lâzımdı. De- mokrasinin korunması için iki mu- halif parti işbirliği yapmasalar bile bazı mensuplarının memnuniyetsiz- likleri pahasına - müştereken hare- ket edebilmeliydiler. Mesele bir ma- halli seçimin kazanılıp kaybedilmesi meselesi olmaktan çıkmıştı. Mesele siyasi partilerin ve dolayısiyle de- mokrasimizin bekası meselesiydi. Genel İdare Kurulunun toplantı- sında tezler uzun müddet çarpıştı. Temayül seçimlere girmeme idi. An- cak iki gün sonra Cumhuriyet Halk Partisinin Meclisi toplanacak ve ay- nı mevzuu görüşecekti,. Orada alına- cak kararı kolaylaştırmak faydalı gö- rüldü. Derhal bir tebliğ kaleme alma- rak seçimlere girmeme kararı mucip sebepleri ile ilân olundu. Şimdi Cum- huriyet Halk Partisinin de aynı ka- rarı alacw%ı muhakkaktır. eclisi toplandı Bu satırlar intişar ettiği —sırada Cumhuriyet Halk Partisi Meclisi İstanbulda İsmet İnönünün başkan- lıgında toplantısına başlamış olacak- tır. Orada da görüşülecek en mühim mesele mahalli seçimlerdir. Geçen se- ne bu zamanlar 2 Mayıstan sonra çı- karılan ve antidemokratik oldukla- rında şüphe bulunmayan kanunların henüz tatbikatı görülmediği mucip sebebiyle - ve şüphesiz yüreğinde bir nebze ümid muhafaza ettiğinden - partisinin seçimlere girmeme kara- rım vermesini önleyen ve bunu Parti AKİS, 6 AĞUSTOS 1955