1 Kasım 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 36

Birgün İzmir gazetelerinin Mısır'daki Türklerin Yunan'lılar ka- dar olsun kapitülâsyon haklarından istifade edememelerinden şikâyet ettiklerini okudum. Kapitülâsyonları kaldırmak için dö- vüşmüş bir milletin başka bir millette ayni hakları kendisi için istemesinin, yaptığı inkılâbı inkâr etmekle bir olduğunu ve böy- le bir talebin Türk milleti gibi başka milletlere örnek bir hür- riyet ve istiklâl inkılâbımı başarmış bir millet için ancak bir ah- lâki irticar ve zilleti ifade edebileceğini, bir makale ile bir ga- zetede izah ettim. İlerigörüşeüi bildiğim bazı arkadaşların ten- kidine uğradım. Bu arkadaşlar, bu gibi oportünist temayülleri tecviz ediyorlardı. - Çok geçmedi, yazımın Mizır gazetelerinde intişar ettizini gördüm. Yazı, Mısır'da umduğum müspet tesiri yapmış ve oradaki gazetelere Türk milletinin civanmertliğine dair sütunlar dolusu şükran ve minnet koelimeleri huldurmuş- tu. - Eğer böyle bir mesele etrafında, bütün Türk Fırka matbu- atı ayni ağzı kullanmış ve Türkiye'nin neden kapitülâsyon iste- mek zilletine düşmiyeceğini izalı etmiş olsalardı, Türk inkılâ- bının bir ana-prensipini, bütün Mışır, ezber bellemia olacaktı. Bir diğer misal, «isgal masrafları» ismi altında, yanıbaşımız- daki Suriye'den on iki milyar frank yani bir milyar Türk li- rası cizye istenmesidir. Büyle bir mesele devlet ve hükümetimi- zi alâkadar etmiyebilir. Fakat Fırka matbuatının, bu haber üze- rinde ebemiyetle durması ve inkılâp vicdanı denilen şeye mu- bakeme ettirmesi lâzımdır. - Avrupa'lıların zalim diye mektep- lerdeki karatahtalarda teşhir ettikleri Osmanlı İmparatorluğu, bes küsur asırlık bir Suriye isgali için, metelik istememiştir. O. radan aldığı varidat ile orada bıraktığı eserleri karşılaştıracak olursak, Suriye'ye bilâkis Anadolu'nun haraçgüzar olduğunu görürüz. - Bu ufak vesile ile, Suriye'lilere iki işgal arasındaki farkı göstermekte fayda yok mudur dersiniz? Hâlâ kapı komşu- luk ettikleri milletin civanmertliğini hatırlatmakta, hiç mi fay- da yok dersiniz? O Suriye'liler ki, Osmanlı devlati, bir iki tren dolusu göç ederken, uzaklaşan karaltırya doğru bir kaç el kur- şun sıkmasını bile esirgememişlerdir? Bu misalleri istediğimiz kadar çoğaltabiliriz. Orta Âvrupa'ya doğru. Çin'e doğru. Ve hattâ ihtiyar Âvrupa'nın kendisine doğ- ru.