1 Kasım 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 23

istilâ baskınlarına uğramış ve inkılâplardan yorgun ve harap çıkınış bir vatanı yeniden ve milli menfaatlere uygun bir şekli- de kurmak davasının yolları gösterilebilir mi? Biz bugün mem- leket bilgisizliği içinde el yordamile iş görmiye çalışan gözleri bağlı bir insen vaziyetinde değil miyiz? İldisat tedbirlerimi- zin memleket seniyetile tearuz etmekte olması bu gözü bağlı- lıktan gelmiyor mu? Bunun icin bize memleket iktisat bilgisi olarak Türkiye'de ne- lerin, nekadar, nerelerde ve nasıl yetiştiğini anlatan basit ih- saj malümattan ziyade, memleketin iktisat münasebetlerini ve bu münasebetlerin tâbi olduğu kanuniyetleri izah ve sistemati- ze eden ve bu suüretle memleketin hakiki bünyesini gösteren bir ememleket iklisat bilgisi» lâazımdır. işlenmemiş bakir mevzulardan biri de şark vilâyetlerimizdeki gderebeylik» tir. Bu mevzua ait şimdiye kadar ne muntazam monografiler yazılmıs ne de tetkikler yapılmıştır. Elimizde ma- lümat olarak Seyvyh Sait isyanı münasebetile şark vilâyetlerinde muhabirlik etmiş iki muhatririn (“*| ve oralarda yaşamış zeva- tın kıymetli müşehedeleri vardır. Erzincan valisi Ali Kemali Beyin son neşrettiği «Erzincan» hakkındaki eseri de şarktaki derebeylik münasebetleri hakkında kıymetli materyeller ver- mektedir. Sark vilâyetleri hakkında lisanımızda ve diğer dillerde mevcut eserlerin isimlerini burada saymıya lüzum görmiyoruz. Çünkü bu esşerlerin muharrirleri bize, derebeyliğin içtimai - İktisat bün- yesini izah edecekleri yerde aşiretlerin isimlerini saymakla ve aşiret reislerinin — şecerelerini nakletmekle sahifeler — dol- durmuşlardır. Bu itibarla şark - vilâyetlerimizdeki derebeylik hakkında yapılacak bir izah tecrübesi için elimizde mevcut mater- yeller adetçe pek fakirdir. İleride mahallinde yapılacak geniş tet- kiklerin bizi daha fazla tenvir etmesini bekleriz,. () 1025 eenesinde Akganı ve Cumhnriyet ganetelerinde «Yusuf Mazhar> Beyin Bark vilâyetlerindeki ttyahatlarına ait mektupları ve Naşit Hakkı Reyin sarktaki mütrandi! seyahatlerinin İntibelaritı ihtiya eden «Derebeyi ve Deredimis isimıli kitabı. 28