1 Kasım 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 10

1925 şeker kanununu takibeden iktisadi atmosfer ve bu atmos- fer içinde şekillesmiye çalışan milli şeker sanayii hakkında bu- raya kkadar verilen izahatın bizi vardırdığı netice şudur: Türkiye'nin şeker istihsali meselesi 1925 te olduğu kadar bw gün de keskinliğini muhafaza ediyor. Bu istiklâlin, fertlerin hu- susi teşkilâatçılık kudreti dahilinde ve liberal bir hava içinde ya- ratılması tecrübesi verebileceğinin son haddini vermiştir. Mamafih bu noktada biraz daha duralım. & Bir memlekette sgeker sanayiinin tesisi demek, 0 memlekette o ana kadar mevcut olmıyan bir san'atin ve bununla beraber bir zirai istihsal faaliyetinin yeni olarak doğması demektir. Bina- enaleyh sşeker sanayii devletin bir taraftan sanayi, diğer taraf- tan ziraat plânını ve dolayısile memleketin iktisadi siyasctini kül halinde alâkadar eder. Bu vaziyeti kendi şeker işlerimiz üzerinde takibedelim: Yürkiye'nin senevi şeker istihlâkinin 80-85,000 ton arasında bu- lunduğunu kaydetmiştik. Bunu 80,000 olarak ele alalım. 80,000 ton şeker 530,000 ton pancar demektir. (100 kilo pam- cardan 15 kilo kristalize şeker alındığına göre, yani 9015 safi emsal üzerinden) 535,000 ton pancar, 445,000 dönüm pancar sahası, yahul fenni bir çapa ziraalti olan pancar üç senelik bir münavebeye tâbi tutulduğuna göre 1,335,000 dönüm toprağın itinalı bir şekilde hazırlanışı demektir. Bu ziraat derin hafri- yatı, makineli ziraati, gübreyi icabettirerek toprağı iyileştirir. 1,335,000 dönüm iyi toprak kemiyet itibarile bütün Türkiye'de- ki ziraat sahasının 76 3 üne ve keyfiyet itibarile ise pek çok fazlasına muadildir. Fabrikaya sevkolunan 530,000 ton pancar 80,000 ton gekerden başka, ©& 50 polarizasyonlu 17,000 ton melâs ve bu da 4,000 ton ispirto verir. Geriye kalan 450,000 ton yaş küspe 27,000 ton ku- ru küspeye döner ve geriye ayrıca 70,000 ton gübre kalır. Bu suretle de milli istihlâaki koruyacak bir şeker sanayiüinin se- nevi yarattığı kıymet para olarak «20,000,000 liranyı aşar. Fakat münhasıran ileri ziraat ve sanayi tekniği işi olan bu milli faaliyet, sadece emin bir gümrük himayesinin arkasına sığınarak, münhasıran kazanç endişesile çalışan ve kötü randmanlı bir zira- 10