1 Haziran 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 9

okılâlın ddeakuji si: Geri teknik ve Say'in sefaleti Sevket Süreyya Bizim fikri telâkki tarzımız ile hükümlerimizi tayin eden, kendi felsefi kültürümüzdür. Halbuki bu kültür, harpten evvelki Av- rupanın hayat ve cemiyet şartlarının felsefi izahına istinat eder. Bunun içindir ki Türk münevvyerinin âlemi telâkki tarzı, harp- ten evvelki Avrupanın klâsik inkişaf kanunlarından tamamile gayri bir istikamet takibeden yeni Türk cemiyetinin ideoloji- sini idrakte, bir felsefi engel oluyor. Binaanaleyh Türkiyenin yeni inkişaf istikametlerinin izahı davasında bizim ilk müca- dele edeceğimiz şey, Türk münevverinin, eski bir âlemin te- lâkki tarzına istinat eden felsefi kültürüdür. Bugünkü Türkiye nasıl bir tarihi seyrin mahsulüdür ve bu- günkü Türkiye nasıl bir tarihi inkîşnfya gebedir? Bu bir davadır ki, bu davanın gerek konuluşunda, gerek tah - lilinde, gerek hükümlere raptedilişinde; fikir mekanizması, eski bir âlemin telâkki usulleriyle işleyen münevver, tamamile kuvvetsiz ve ltechizalsızdır denilebilir. Meselâ, gafil Avrupalı müverrih, bize son asrın Çin tarihi diye, 1841 de bir Afyon harbi, 1900 de bir boxer muhare- besi veren 400.000,000 luk bir insan kütlesinin bir asırlık uykusunu tasvir eder. Halbuki bu devrin Çin tarihi, Çin tez- gâhile Manchester dokuma makinası, Çinli “kuli,, ile, Manches- ter'deki mensucat amelesi ve sanayicisi arasındaki amansız harbin; Çinde Çinli sayinin kıymetsizleştirilmesi ve sefilleşti- rilmesi seyrinin bir hazin hikâyesidir. Öyleki, 1841 de, afyon içmek istemiyen Çinlilerin kurşuna dizilişi ve 1900 de, Pekin sarayının bir takım uniformalı jene- raller tarafından yağma edilişi, Çinin bütün bir asır boyunca soyulması ve müstemlekeleştirilmesi macerasının ancak bir nümayişidir.