1 Haziran 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 42

etmek iseleyen geri bir cemiyet tarzının maddi müessesclerini (yanı feodal toprak mülkiyetini) ve bu mülesseselerin meşruiyetini müdilma eden — Yuhan? kuvvetleri (yani şeyh ve tekke nufuzunü) anlıyoruz. *Toprak köleliği ve insanın taprakla beraber alınır, satılır. bir. *meta, balinc getirişi; toprakta müstahsilin ya bir duygusuz öküz, ya cansız bir kara sapan gibi s.ssiz ve hissesiz kılınışı ve nihayet vatandaş rouhunan boa menfur esarete ekten başka hir şey bilmeyn bir kara çamntı haline - kajhi derehbeylik nizamının madıdi ve manevi işaretleridir. Bu işarerleri biz, Türk yatanının — neresinde sezersek oradu derebeylifinin sıkılacak boğazını aramık hem hakkımız, hem vazilemizdir & Eski Osmanlı vesikalarına göre Van ve Diyarbekir vilüyetlerinde 34 "Os manlı “sancağı,, 12 “Ekrat beyliği,, ve 9 “melruzulkalem hükümet,. vardır. Sancak, devler İdaresine bağlı olan yerlerdir. Ehrat beyliklerine devletin surı bir müdahnalesi vardır. Fakat mefruzlülkalem hükâümet ne varldatına, nede İdarese deyletin müdahelesi olmıyan bir müstakıl, Yakaz iptidsi derehey hükümetidir. Bo vesikalara göre, meseld Pelu bir hükümettir. — Birlis bir bükümenir. — Bu hükümat reislerinin istiklâl alâmeti olan “rahl ve alem, İ v şrılir. Kendilerine diyandan zaman xaman, name 've ferman Şazılır. bekir eyalatleri, eski Osmanlı İmpara- Bu manzaranın manası “Van ve Diyar j" | torlufunca hiçhir zamun tam teshir olunmamıştır., demektir. Tanzimattan tıs | ve hilhassa Meşrütiyetten sonra bu mıntakalarıla yapılmak islenilen slahar, _'. hiçbir zaman tam İnkiyet altına alınsımyan ve icrimaf temeli usasından | Hüi tasfiye olunamıyan dereheyinin dalma mukavemeline marüz kuldı. Ki | Yeni Türkiyenin bu verlerde eski Osmanlı İmpanıtorlutundun miras aldıği Şey, K teshir olunmamış hir toprak parçası Üstünde, recanüsünü bnlmamış bir jpridai î’_ cemiyetir. Bu cemiyetin dahili — ve iktisadi münasehetlerine hâkim olan İ K 2 usüller ve şekiller, geri ve menfur hir derebeyliğin yahşi — üsülleri ve şekilleri idi, | B Osmantı İmparatorluğu — devrinde Van ve arbeki bu verlerde Türk nüfusunun, Türk dilinin ve Türk harsının ezilmesi, temsil olunması ve yabancılaşması tarihi oldu.. Ösmunlı tarihinin bücün devirleri, Van ve Diyarbekir eyületlerinde, ikesaden - ve hokukaün serbest Türk köylü ve şehirlisiyle, Terdin iktıszdi ve hokaki esaretine ve sıkı bir toprakbentliğe iszinat eden Kürt feodalizmi arasındaki cidal ile zeçer. Bu mmilcadelede Osmanlı sarayın! biz, dalma Türkün uleyhine cephe almış görürüz, Ü zuman Şark hadurlarında deima bir büyük tehlike gibi sayilanr Acem Istilalarına karşı, bu hudurlara Kürt beyliklerinin Saraya ekseriya sadık kalan toplu kuvvetlerini bulundürmak endişesi, Cezirelulya vaylularına daha Osmanlı saltanan kurul madan evvel verleşen Oğuz Türklerinin, bu hergün biraz daha küvveçlerndi- rilen Kürt feodalizmine kurhan edilmesini hernedense icap etlirmişi. Bu -- retle, Şark çitelerinden Ege denizine ye Tunaya kadar, yayılılığı ker yerde | serhest mübüdeleyi, küçük çifeçiliği ve yüksek medeni hürsi temsil eden Türk nüfusu, Van ve Dayathetir evalerlerinde Osmanlı sarayının hiyenetine oğra- r eyalcılerinin tarihi,