1 Haziran 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 10

Fakat gâfil Türk münevveri, gâfil Avrupalı müverrihin bu hikâyesini aynen alır ve bir lokma afyon gibi yutar ve uyuşur. Bu yarı- uykulu adamı konuşur ve yazar gibi görün- düğü zaman dinlerseniz, birden, bir şeyleri aynen alan ve aldıklarını aynen satan bir medyumun karşısındayım sanırsınız: Onun bize anlattığı şeyler, âdetâ, bir afyonlu uykunun bir sarı perdeye akseden hayali kadar kâbuslu ve hazindir. Siz, tam bir asır süren bir soyulma hikâüyesi tasavwur eder misiniz? Meksikada Fernand Kaortez “Aztek,, medeniyetinin bütün meyvalarmı bir yağmada bitirdi ve medeni kisvesinden soyulan Aztekli, bir gün içinde, Roşoz çalılıklarına sürülmüş bir “kırmızı derili vahşi,, haline geldi. Halbuki Sarıdeniz kıyılarından Ege denizi sahillerine kadar yayılan bütün ülkelerde "hayat hakkı,nım ve “say kıymeti, nin sıfıra indirilmesi seyri tam bir asır sürer. Bu ülkelerin bütün şehirlerinde, her çeşit maden üstüne min- yatür işler yapan sanatkârın; sanatında kudreti bir sır halini alan ipek dokuyucusunun ve mensucat işçisinin; toprağa “çini,, nin derinliğini ve deriye ateşin rengini veren haysiyet ve iytibar sahibi sanayi erbabının: çay, pirinç, pamuk tarlalarında açlığı bir din haline getirip bedâva çalışan adam, yahut büyük şehir sokaklarında hamallık arayan birer perişan gürbetçi tipine gelmesi için tam bir asır geçmişlir. Garpta sanayin inkişafı, Şarkın ve o meyanda memleketimizin sanayisizleşmesi ve hakirleşmesi hesabına maloldu. Garptaki sınai iunkişalın netiycesi, bütün müstemleke ve yarı müstemlekelerde "Say, in kıymetsizleştirilmesi oldu. Milfi kurtuluş hareketlerinde ve © meyanda bu hareketlerin en ileri örneğini veren Türkiyede, sınâi inkişafın gayesi, "Say,,in kıymetlendirilmesi olacaktır. “Kipmelsiz say, geri fekniğin ve geri teknik müstemleke reji- minin ifadesidir. Bunun içindir ki Türk inkılâbının; cemiyetin yeniden kuruluşu bahsında objektif mevzuu, herşeyden evvel, geri teknikli Türk cemiyetinin, ileri teknikli Türk cemiyetine istihalesi /ve bu suretle de Türkiyede “say,in “kıymet, ve “ilibar, kazanışıdır. -Binaanaleyh Türk inkilâbının şimdi içinde yaşadığımız merha- .lesi, ileri telmiğin geri teknikle, ileri tekniğe hâs olan usul, 10