1 Haziran 1932 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 11

kalde ve müesseselerin, geri tekniğe hâs olan usul kaide ve mücsseselerle mücadelesi devridir. Türk inkilâbının kendi tarihi misyonunu tamamlıyabilmesi için, ileri tekniğe hâs olan usul, kaide ve müsseselerin bu mücadelede galebesi ve Tür- kiyede yerleşmesi Tâzimdır. B Bir zaman müstemleke ve yarı - müstemlekelerin sefalet had- dini, büyük sanayı memleketlerinde tekniğin terakki derecesi tayin ederdi. Şimdi müstemleke ve yarı- müstelekelerle ikti- gaden tâbi memleketlerde tekniğin terakki derecesi, büyük sanayı memleketlerindeki sanayı dağılışının haddini ve şid- detini tayin edecektir. Meropollerin, yani başka memleketlerden çekilen fazla kıy- metler hesabına yaşıyan memleketlerin teknik temeli günden güne sarsılıyor. Müstemleke ve yarı - müstemlekelerin istis- marma istinat eden rejim, artık tabil Ömrünü yaşamıştiır. Bize *Bühran, diye anlatılan şey, hakikatta, eski istismar nizamına göre kurulmuş eski metropol hegemonyasınm teknik bazının bir sarsıntısından başka bir şey değildir. Bimaenaleyh buhran, bünyeleri dağılmıya yüz tutan büyük sanayi metleketleri için bir ıztırap,*fakat kendi milli iktisat sistemlerini kurabilmeleri, ancak bu müesses sanayı hege- monyasının tasfiyesine bağlı olan bizim gibi memleketler için sadece bir “doğum ağrısı,, dır. Siyaseten olduğu kadar iktisa- den de mlstakıl bir Türkiyenin teessüs edebilmesi için, Garpta “buhran,, denilen şeyin biraz daha devamı ve biraz daha “derinleşmesi lâzımdır. Çünkü bizim ve bize benzer memle- ketlerin iktisadi inkişafı, garptaki sanayı buhrammnın baş amil- lerinden biridir. & Garp taribinde sanayün ve tekniğin mihani k t bir inkişâf seyri vardır. Mihaniki inkişaf; cemiyetin tabinta karşı müca- delesinin değil, cemiyetin kendi parçaları, yani şahıslar, züm- reler ve sınıflar arasmdaki rekabetin ve menfaat mücadele- sinin zaruri kıldığı teknik inkişaftır. Vakın tekniğin bu fütu- hatı da bir bakışta, insanın tabinta karşı bir zaferidir gibi “görünür. Filvaki bu görüş de tam' hatalı değildir. Fakat şu da varki, cemiyetin tabiata karşı bu zaferi bir takım cemiyet parçalarının, yani öte taraftaki fertler ve zümreler karşışmda beri tarafta, top yekün memleketlerin esirliği ve sefaleti pahasına malolmuştur. nn