: â H —i z Ü Eğer bilgisayar doğru çalışmayacak olursa: D-I yayını sırasında gemi bilgisayarı buradaki alomik saati, saal kusursuz işlediği halde, sürekli düzeltmeye çalışıyördu, sonunda astronotlar kablonun birini kopardilar ve bilgisayar da böylece saati rahat birakmış oldu. ken, tek tek yüzlerce milyon veri uzay mekiğinin bilgisayarların- dan yeryüzüne iletilmiştir. DEVLA'- nin bir sözcüsüne göre, “Yer istas yonları İle uzay gemisi arasında tam olarak ne kadar bilginin 9gi- dip geldiğini saymak mümkün değildir.” Gerçek veri yığınları. mürette- batsız uydulardan da yeryüzüne doğru sel gibi akmaktadır: Gü- neş'in araştırılmasına dönük yıl- lanmış Hatios ve 2 sondajları on yıllık Ççalışma süreleri içinde daha şimdiden kırk milyar ikil (bit) birimli bilgileri yeryüzüne yollamıştır. Bu konuda becerikli bazı insanların kesaplarına göre, tek bir kişinin bu dev veri yığınını gözden geçir Mesi ve bundan bilgiler derleme- si için 5000 yıl gece gündüz ça- lişması gerekirdi. Ç — A e Gelecekte: Bir Saniyede 100 Milyon Bilgi Bize televizyondaki hava harita- sını sağlayan hava uydusu METE- OSAT 2, halen saniyede yaklaşık 160000 çoklu bilgi yollamaktadır. Bu uydunun ardıllarından biri (1988 yılında uzaya yollanacak- tır) bir saniye içinde 100 milyon çoklu'yu yeryüzüne iletecektir. Buna göre, arızasız bir uzay ya- yınının cikişini sağlayacak nitelik- te bir bilgisayar sistemi elde ha- zır bulunmaktadır. Yeryüzüne ula- şan veriler burada tam ve hata- siz olarak alınmalıdırlar ve alıcı is- ftasyona fazla yük binmemesi için bu veriler yeterince hızlı bir şekil- de bir depo ünitesine iletilebilme- Ü mrnmarma alal a |a - Lkömmodore ——— ——— ——— .— lidirler. Ve özellikle de şu var: İle- tim sürecinde “ora”lar olmama- lldir. yoksa veriler yitip gidebilirler Oberpfaffenhofen'de bu siste- mi geliştirenlerin ilk ilkesel karacr- ları, tek bir büyük bilgisayara da- yanılmaması, tersine “modüler” bir sistemin seçilmesi yolunda ol- müuştur. Bunun anlamı, orta bü- yüklükte (mikro-bilgisayar) birçok bilgisayarın, tıpkı bir inşaat oyun- cak kutusunun temelinde yatan il- kede olduğu gibi, birbirini ta- mamlamasıdır: Bunlardan her bi- rine özel bir görev düşmektedir. Yani bir çeşit bilgisayar ekip ça- İışması, Ayrıca, böyle küçük birim- lerde, arıza durumlarında görevi üstlenecek yedek bir bilgisayar da hoazırda tutulabilmektedir. Uzay laboratuvarı uzayda tür atarken, yer istasyonunda bulu- nan VAX INV75S0 modelinde iki mini- bilgisayar gönderilen verileri alır. VAX, özellikle bilim alanında pek yaygin olan 32 çoklu sayısal (di- gital) bir mini-bilgisayardır. Aslın- da bunlardan bir tanesi de veri- len görevin üstesinden gelirdi, ama, ikinci VAX, gerektiğinde kul- lanılmak üzere yedek olarak bi- rincisinin yanına yerleştirilmiştir. İs- fasyon bilgisayarları bağlantının niteliğini sınıyorlar, gerekirse doğ- Tulamasını yapıyorlar ve verileri -saniyede 52.000 çoklu- denetim merkezine iletiyorlardı. Burada, bu verileri bekleyen başka iki VAX-bilgisayarı daha bulunmak- toydi. Denetim merkezinde ise, kendilerine yayının yönetimi tes- lim edilmiş bilim adamları otur- müaktaydılar Bilgisayarlar (güvenlik nedeniy- le çift olarak çolışanlar da) özel- likle iki şeyi sağlamakla yükümlü idiler: Veri yığınlarının aralıksız olarak merkezi büyük hesaplama birimine akışı. Burada, uzaydan gelen tüm sonuçlar, daha sonra bilim adamlarının değerlendir- melerine sunulabilmek için depo- lanıyorlardı. Burada da, mümkün bir arıza konusunda önlem alın- maktaydı. Denetleme merkezin- deki ana bilgisayarlar, merkezi büyük birime giden kanol üzerin- de bir arıza çıkmış ise, 675 M- Çoklu dev bir kapasiteye sahip depo disklerine el atabilecekler- di. Yani, arıza giderilinceye ka-