1 Ocak 1987 Tarihli Commodore Gazetesi Sayfa 19

İşletim Sistemleri ve CP/M Mikro bilgisayarınızın klavyesini kullanarak bir program yazmaya başladığınızda ya da bir programı kullanarak komutlar girdiğinizde, genelde bir işletim sistemi ile iletişim kurduğunuzu söyleyebiliriz. Hesaplama biçimleri için işletim sistemlerinin bir temel yapı oluşturduklarını belirtmek yanlış olmaz. İşletim sistemleri, bilgisayar sisteminin tümünü kullanıcılar için yararlanabilir ve erişilebilir kılarlar. İşletim Sistemlerinin Yapısı Bilgisayar kullanıcısı için yazılımın önemi herkesçe bilinmektedir. Dona- nım özellikleri ise, bir bilgisayarın kendine özgü potansiyel gücünü ve kapasitesini belirler. Kullanıcının do- nanım üzerindeki gerçek denetimini, işletim sistemi yardımıyla bilgisayar programları sağlar. Bu başlık altında “İşletim Sistemi”', “İşletim Dalı” ya da “*Monitör” (Ing. Operating Systems) adı verilen özel sistem programlarını ele alacağız. Bir işletim sistemi, bir bilgisayarın doğru ve verimli çalışması için zorunlu ya- zılımlardan (program toplulukların- dan) biridir. Diğer yandan işletim sis- temleri, bir bilgisayarda kullanılabi- lecek programlama dillerine destek sağ- larlar. Ayrıca kullanıcının klavye ara- cılığıyla (daha genel olarak söylendi- Ekim BANGER ğinde terminal) yazdığı değişik komut- ları alır, yorumlar ve işlerler. Bir işletim sistemi, değişik görevle- ri yerine getiren çok sayıda, küçük programlardan ve bunları birbirine bağlayan mantıksal düzenden oluşur. Bu programların her birinin işleyiş si- Tasında ayrı aytı görevleri bulunmak- tadır. Bu görevler, özel amaçlı uygu- lamalardan çok, bilgisayar sisteminin doğası ile ilgilidir. Sistemin genel ya- pısı içinde, bu programların düzenli ve ilişkili çalışması sağlanmıştır. İste- nilen görevlerin yerine getirilebilmesi için işletim sisteminin kullanıcı tara- fından uyarılması gerekir. Uyarı işle- mi, farklı görevleri yerine getiren kü- çük programların çalışmasını sağla- mak amacıyla yapılır. Bu amaca ulaş- mak için gereken komutlar, iki farklı yoldan verilebilir: I) Komutlar, terminalden (örneğin klavyeden) girilebilir; 2) Komutlar, programlama dilleri- nin deyimleri kullanılarak bilgisaya- rın içine (belleğe) yerleştirilebilir. Kullamıcının istemi doğrultusunda değişik programları etkin (çalışır) hale getirecek olan komutlar, işletim siste- mi tarafından yorumlaniır ve işlenir. Bu tür işleyişin örnekleri aşağıda lis- telenmiştir: 1) Terminalden (örneğin klavyeden) verilerin alınıp belleğe yerleştirilmesi, 2) Dış bellekten (örneğin diskten) bilgi okunması, dış belleğe bilgi yazıl- ması, v 3) Bellekten alman bilginin dış or- tama (örneğin bilgiyazara) aktarılma- Sı, 4) Dış belleğin bir bölümünden alı- nan bir kütüğün bir diğer bölüme ak- tarılması. Yukarıda sözü edilen işlenilere ben- zeyen birçok işletim sistemi fonksiyo- nu bulunmaktadir. Bunların tümünün — MENMETURİSEL-