Geleneksel büro teknolojisinin | bu her iki üyesinin de. yukarıda söylediklerimizi destekleyen orlak bir özellikleri var. İkisi de doğru- dan doğruya büroların gerekleri düşünülerek üretilmemişti. Bilindi- ği gibi, Bell telefonu sağırlar için bir işitme aygıtı yaratmaya çalışır- ken icad etmişti. Daktilo ise, gör- düğümüz gibi. savaş sanayiinin bir yan ürünü olarak dünyaya geldi. Bugün ise, gerçi savaş sanayii önemli olmaya devam ediyor, ama bilgi-işlem teknolojisindeki araştırmaları yönlendiren en önemli etkenlerden biri de, çağ- daş büroların nelere ihtiyacı oldu- ğu... Geleneksel olarak sanayi ile İlk Adım: Metin İşlem Temelde metin İşlem kavramı çok basittir. Bir kez elde bir mini- kişlemciden yararlanma ve onun- la klavye ve ekran aracılığıyla İliş- ki ki "ma imkânı bulunduğunda, mehn işlem akla gelebilecek ilk uygulamalardan biri. Temel ilke - ye büyük bir olasılıkla okurlarımı- zın çoğu zaten aşinadır: Klavye, öynen bir daktilo klavyesi gibi kul- lanılıyor (çoğunlukla); daktilodan tek farkı, yazılanların hemen doğ- rudan doğrüya köğit üzerinde basılması yerine, ekranda belir- Mesi, Bu ara kademenin sağladı- ğı düzeltme imkânları daktilo hi- zınıin arfmasınd yolaçıyor teknoloji arasında varolan karşı- lıklı ilişkinin, şimdi de bürolarla tek- noloji arcasında kurulmakta oldu- ğunu görüyoruz. Nedir. öyleyse bilgisayarların büro hayatına kattıkları? Bilgisa- yarlar bürolarda yürütülen işleri nasıl dönüştürüyor? Metin işlemin bu kadar kolaylık- la ve çabuk yaygınlaşmasının te- melinde de büyük ölçüde sağla- dığı hiz ve buna bağlı olan üret- kenlik artışından ileri geliyor. Me- tin işlemin sağladığı üretkenlik ar- tışının ortalama olarak ne kadar olduğu yolundaki tahminler 9530 ila 94300 arasında değişiyor, Ama dahası, çoğu metin işlem programının üretkenliği artırmak- la kalmayip, üretkenliği sürekli olarak izleme ve denetleme im- kâni vermesi, Kuşkusuz no. nal bir daktilo ile yazan bir sekreterin de üretkenliği sürekli olarak kontrol edilebilir. ama bunu bir insanın yapması gerekir (ki bu da yeni bir elemanın istihdamı demektir). Oy- sa herhangi bir metin işlem prog- ramı, yazma hizini dakikada/sa- alte vuruş hızi cinsinden ölçebile- cek, yapılan düzettmelerin hesa- bını tutazak şekilde hazırlanabilir. Kuşkusuz hiçbir metin işlem programı sadece bellekli bir dak- tilo değildir. Otomatik satır açma, hece bölme vb. gibi kolaylıkların yanısıra, belgenin nihai biçimini belirleme (marjları, satır aralıkla- rını vb. saptama) gibi kolaylıklar artık bütün metin işlem program- larının vazgeçilmez bir parçası, Metin işlemin buraya kadar saydığımız özellikleri, dakliloya ih- tiyacı olan herhangi bir kişinin ya- rorlanabileceği özellikler. Şimdi gözden geçireceğimiz olanak, metin işlem programlarıno, özel- likle büro ve işletmelerin gerekle- ti düşünülerek eklenmiş. Sözünü ettiğimiz olanak, “mail- merge” olanağı, (Bu terim için iyi bir Türkçe karşılığa rastlamadım. Rastlayan var mı?) Bürolarda sık sık yapılan işler- den biri de standart bir mektubu, bir dizi isim ve adrese yollamak- tır. Ama tabil. oalıcı açısından. standart bir mektup almak daima sevimsiz bir olaydır. İşle mailmer- ge olanağı standart mektupların şahsileştirilmesine olanak vermek- tedir. İsimler, adresler ve istenen diğer şahsi özellikler ayrı ve kalı- ci bir dosya halinde saklanır ve metin işlemle hazırlancın standart mektupta bu tür şahsi bilgiler için boş yerler bırakılır, Baskı sırasında program, gerekli bilgileri otoma- tik olarak bu ayrı dosyadan öalir ve boöş yerlere ekler. (EBasyoript kullanıcıları için bu olanak kulla- nım kıilavuzunun 67-70. sayfaların- da anlatılıyor.) Metin İşlemden Fikir İşleme Buraya kadar anlattığımız şek- Commodore