Bilgisayar ve Çalışmanın Dönüşmesi (2) Bilgisayarlı Der.: İskender Savaşır Bürolar eçen sayida yayınladı- ğımız yazıda, bilgisa- yarların fabrika haya- tı üzerindeki etkilerin- den baziları üzerinde durmuştuk. Bu etkilerin kuşkusuz fabrika haya- ti dışında da çok önemli sonuçları olacak. Örneğin, bundan böyle ürünlerin toplam moliyetinde İş- gücünün tuttuğu pay giderek azalacak. Bu ise örneğin bizimki gibi en önemli iktisadi avantaojla- rından biri ucuz işgücü olan ülke- ler için bir sorun yaratacak. Ama bütün bu köklü sonuçları- na karşin, sayısal kantrol devrim niteliğinde bir olay, geçmiş uygu- lamalardan bir kopuş değildi. Çünkü sınai üretimin teknolojinin en yeni ürünlerine göre yeniden düzenlenmesinin tarihi çok gerile- re gitmektedir. Bu bakımdan, sa- yısal kontrol bir dizinin en son hal- kası olarak görülebilir. Oysa aynı şeyi büro fadliyetleri ve genel olarak hizmetler sektö- rü için söylemek mümkün değil. Büro Teknolojisinin Tarih Öncesi 19, yüzyilin ortasında, Sanayi Devrimi'nden yarım yüzyıl sonra, büro denebilecek yerlerin çoğun- da hâlâ tüy kalemler kullanılıyor- du. Bu yıllarda çelik uçlu kalem- ler kullanmak basbayağı Ööncü bir tavırdı. Daha sonra Amerikan İçsavaşı geldi. Her savaşın olduğu gibi bu savaşın da hiç beklenmedik ba- zı sonuçları oldu. Colt ve Reming- ton firması, seri tabanca ve tüfek imal edebilmek için, değiştirilebi- lir parçalarla hassas imalat tek- niklerini geliştirdiler. Savaş sona erdiğinde bu teknikler için bek- lenmedik yeni bir uygulama ala- nı bulundu: Daktilo. 1900'e varıldığında - 100,000 adet daktilo satılmıştı bile ve her yıl 20.000 yeni daktilo üretiliyordu. Bu arada uzun yıllar, daktiloyla birlikte, sıradan bir büronun ye- göne ileri teknoloji ürünü aracı olarak kalacak diğer ürün de keş- fedilmişti: Telefon. commOdore p AM