22 Ocak 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 25

Rodezyada çalışmakla beraber "Tan- ganyika concesslons" adını taşımak- tadır. Fakat tröst bu iste yalnız de- Bütün dünyaya dal budak hattâ dört büyük mail tröst ile ortaktır. Bunlar (Afrikanın ekonomisine hakim oldukları gibi. şube ve ortaklarıyla dünyanın o kıy- metli maden piyasasını kontrol et- mektedirler. Aşağıdaki şema bu hususta az az çok bir fikir verebilecektir: Rhodesian Selection Trust (Her iki Rodezyada 6 kumpanyayı kontrol eder. Kanada - Amerikan - İngiliz (Hisseler) Beçuanaland - Jamaika (İşletmeleri) Amerikan Metal Climax isse British South Africa Com. (Kuzey ve Güney Rodezyada mülk sahibi- dir. 955-60 arasında net kârı 50 milyon sterling) G. Afrika - Kanada (İşletmeler) ne - Matadi demiryolundan sahile ta- . Tanganyika Concessions, nü- uzunu kullanarak yolu değiştirmek ve maden cevherini Angola Üzerinden cobita limanına sevketmeye başla- nıştır. Kongonun bağımsızlığı fesinde İflas halinde olan, şimdi ise birdenbire canlanıp O hatırı kârlar sağlamaya başlayan bu son demiryolu ise Tanganyika oConces- sions'un malıdır. Bundan başka, eğer Çombe dâvayı KATANGA MADEN BİRLİĞİ DÜNYADA OLUP BİTENLER Kongonun bütün iktisadi faaliyetinin 2o 70 ini kontrol etmektedi Diğer körükçüler Tanganyika ssions, Kongo- da ayrılığın tahakkuku, Belçika şirketi ise normal durumun avdetini beklerler ve bunun için ellerinden ge- leni ardlarına koymazlarken, oOÇom- beye el uzatan diğer bir kuvvet es- ki Fransız Kongosunun -Brazaville- Başkanı Rahip Yulu da karışıklığın devamını istemektedir. Zira bu saye- (Union Miniere) hissedarı. Sterling.) (Katanga maden birliğinin Tanganyika Concessions başlıca Kârının 2/8 sini Katanga- dan sağlar. İştirak hissesi 30 milyon Angola - Güney Afrika (Maden işletmeleri) Rhodesian Anglo American (Grubun en kuvvetlisidir. 30 kadar mahalli şirkete ortaktır. sterling envestismanı vardır. Meclisi Başkanı: Harry Oppenheimer) Aynı zamanda Tanganyika Concessions, Bri- tish South Africa ve t bütün dünyada 200 kadar şube veya ortak şir- kete sahip 'olup, altın, elmas, bakır, kömür, gayrimenkul, otelcilik vs. ile bütün Afrika- yayılmıştır. ya Bu tröstler grubunun, hisseleri ve iştirakleri hariç Olmak üzere, yalnız Kuzey Rodezyadaki "Bakır kuşa- ğına" Belçika şirketi Çeşitli osermayelerin bir araya gel- mesiyle teşekkül etmiş olan Ka- tanga Maden Birliğinin bir o kısım hisse senedi, Belçika bağımsızlığını ilân edince "Belçika Devletine" ait olmak gerekiyordu. Birlik bu senet- leri ayırmış, fakat merkezi Kongo hükümeti ile Çombe arasında niza çıkınca, güya ihtilâfta tarafsız kal- mak amacıyla bu hisseleri Bnuxel- les'de "dondurmuştur." Bu vaziyette Tanganyika Consessions. Katanga Maden Birliğinin en nüfuzlu hisse- darı durumuna geçmiştir. Tanganyika Concessions'un bu sı- fatla ilk icraatı maden cevheri nak- liyatında görülmüştür. Eskiden Ka- tangada istihsal olunan maden. Bel- çikalıların inşa ettikleri Elizabethvil- AKİS, 22 OCAK 1961 -ki Katanga madenlerinin uzantısıdır- ektedir. yaptığı kazanıp da Bruxelles'de dondurulmuş bulunan Maden Birliği tahvillerini ele geçirecek olursa, o zaman, Katanga ve Ndola bakır madenleri birleşecek ve böylelikle dünya yüzünde ikinci de- üs recede m lerdir. Bu " meselesinin piyasayı kontrol ve fiyatları tanzim bakımından büyük ehemmiyeti ovar- Buna karşılık, terkedilen Eliza- bethville - Matadi demiryolunun sa- libi olan Belçika şirketi mağdur ol- luğunu iddia etmektedir. Şirket yal- nız bu demiryolu meselesinden ötürü değil, fakat Kongoda harp darp yü- -ünden ikttisadi faaliyetin durmuş ol- nasından da şikâyetçidir. Çünkü bu büyük kumpanya "Societe Generale Belge" çeşitli sahalardaki faallyetile envestisman bugün 280 milyon sterling olarak hesap de her şeyden evvel Brazaville'deki müfrit Fransızlar duruma daha uzun zaman hakim olmak ve yerleşmek ikânını o bulacaklardır. Nihayet bir de baraj (meselesi vardır. Yulu Parisi ziyaretinde, Kuilu üzerinde inşa ettirmeyi (tasarladığı büyük baraj için hiç bir yardım vaadi alamamıştır. Buna mukabil Çombe ususta cömert davranacağı vâdetmektedir. İşler ne kadar karışır- sa, Kongo merkezi hükümeti o kadar üze- inşası nga barajı tasarısı .ayıflayacak ve Kong e rinde Leopoldville tarafından mukarrer rakip suya düşecektir. Kongo probleminin niçin çabuk çözülemediği az çok (anlaşılmıyor mu : 25