12 Aralık 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER gayret gösteriyordu. Zaten bu faali- yet, bitirdiğimiz haftanın başından beri sürüp geliyordu. Devam mecburiyeti ypsikaten haftanın ortalarında bir gün, saatlerin 10.30'a yaklaştığı sıralarda lâcivert elbiseli, daima gü- len, kısa boylu bir adam, kırmızı plâ- kalı bakan otomobillinden inip acele adımlarla Meclisin büyük kapısından içeri girdi. Portmantoyu geçtikten sonra sola saptı. Adımlarındaki ace- lecilik kaybolmamıştı. o Grene sol ta- rafta, M.B.K. üyelerine vestiyer vazi- fesi gören ve posta kutularının bu- lunduğu odanın önünden geçerken birkaç saniye duraklar gibi oldu, vaz- geçerek, karşısına gelen merdiveni tırmanıp Meclisin ikinci katına çıktı. Lâcivert elbiseli, kısa boylu, se- vimli adam, Ulaştırma Bakanı Gene- ral Sıtkı maydı. Milli Birlik Komite- sinin, o sabah başlıyan, Kurucu Mec- lis Anayasasıyla ilgili müzakereleri- ne geliyordu. Toplantı saat 9,'da açıl- mış, ancak Bakan, bakanlığının bâ- zı önemli işleri dolayısıyla geç kal- mıştı. stiyerin önünden geçerken iki saniyelik tereddüdü de, kapının sağ tarafına asılmış devam cetveline "var" işaretini koymak içindi. Ama vakit kaybetmemek maksadıyla bun- dan vazgeçmiş olacaktı. Nitekim son Serece pratik bir şekilde tanzim edil- miş devam tablosuna göz atanlar, o gün sevimli Bakanın toplantıya katıl- madığı Zzehabına kapıldılar. Tablo üçe ayrılmıştı. En solda, Komi yelerihin oCemal Gürselle isimleri yazılıydı. İ lantıya katılanları, "üçüncüsü ise top- lantıda bulunmayanları i du. Her M.B.K. Üyesi bir kırmızı da- ire şeklinde işaretlenmişti. Daireler müteharrikti. Toplantı sabahı kır- mızı daireler üçüncü bölüme yerleşti- riliyor, gelen Komite üyesi kendisini gösteren kırmızı daireyi o bölümden alıp öbürüne aktarıyordu. 'Böylece bir bakışta kimin Mecliste olduğu, kimin olmadığı anlaşılıyordu. O gün Fahri Özdilke ait kırmızı daire.de üçüncü bölümdeydi, ama kendisi Meclisteydi. Geç kalmış, dai- Gürselin, rahatsızlığı kodu ge- lemediği dr esasen biliniyordu. M.B.K. nin Kurucu Meclis Anayasa sı müzakerelerine başlamasıyla, üye- lerin dersim şart oldu. Bu bakımdan çok âcil işlerin dışında bütün Komite üyeleri Meclise geliyor ve toplantıya katılıyorlardı. Bunun iki sebebi var- dı. Birincisi, bugünlerde memleketin hakikaten en önemli meselesi buydu. 8 Sezai Okan Sert ihtilâlci İkincisi, konu Anayasaydı. Bu sebep- ten müzakerelerde beşte dört çoğun- luğun sağlanması olâzımdı. General Gürsel'hastalığı sebebiyle gelemiyor- du. Üye sayısı böylece 22'ye inmişti. Özdilek ise Generale -vekâlet ediyor- du. Bu yüzden işleri, gecikmesini hat- ta hiç gelememesini zaruri kılıyordu. Sıtkı Gecikenlerden Ulay Üye sayısı 21'e iniyordu. Hele Komi- te üyesi Bakanlardan Ulayın da ba- kanlıkla ilgili bir işi çıktı mı, üye sa- yısı, müzakerelere başlamak için ucu ucuna ancak denk geliyor ve. bir ek- sik, nisabın tamamlanamamasına yol açıyordu. Bu yüzden Komite üyeleri, Anayasanın müzakeresi sonuna ka- dar diğer işleri bir kenara bıraktı- lar ve toplantılara katılmaya gay- ret ettiler. Buna rağmen nisap temini, doğ- rusu, güç oluyordu. Meselâ Karaveli- oğlunun, geçtiğimiz hafta içinde bir gün saat İl'de, dış borçlarımızın ö- denmesiyle ilgili bir basın toplantısı yapacağı haber verildi. O gün Özka- ya ve Gürsoytrak,, dışarıdaki işleri dolayısıyla gelememişlerdi. Şayet U- lay da yetişmemiş olsaydı, 19 kişilik nisap temin edilememiş olacak ve Karavelioğlu muhtemelen basın top* lantısına bir hayli geç o başlıyacaktı. Nitekim üyeler bunu bildiklerinden Özkaya ve Gürsoytrakı telefonla a- ramaları için ilgili memurlara emir verdiler ve telefonlar derhal başkenti taramaya başladı. Gaye, Kurucu Meclis Anayasası- nın bu haftanın başına yetiştirilmesi ve Yılbaşında Temsilciler Meclisinin çalışmağa başlamasının teminiydi. Komite bu yüzden, icap ederse gece- leri de üçüncü bir oturum yapmayı kararlaştırdı. (Haftanın sonundaki günlerde bu toplantılara Geride bıraktığımız celenmiş ve ufak tefek değişiklikler- le ka nunlaşınak üzere masanın ÜZe- rine konmuştu İki kanun K omite, gayet güzel ve mantıki bir buluşla işe tasarıyı ikiye bölmek- le başladı. BİT, Geçici Anayasayı a- lâkalandıran kısım vardı. O kısım beşte dört ekseriyetle görüşüldü. Bu, "Feyzioğlu Tasarısı"nın bir bölümü dışında kalan fasıllarıydı. Fakat ta- sarının "Seçimlerle ilgili hükümler" başlığı altındaki oOkısmı 'Temsilcüer Meclisinin (o seçilmesiyle ilgili kanun tasarısı" adını aldı ve mütad kanun- lardan biri olarak müzakeresine ge- çildi. Mucip sebep şuydu: Temsilciler Meclisi Anayasayı ve Seçim Kanu- nunu hazırladıktan sonra dağılmiya- cak mıydı? Yâni, bir defaya mahsus olmak üzere teşkil edilecekti. Demek ki kurulduktan sonra kendi seçimiy- le alâkalı maddelere lüzum kalma- yacaktı. O halde bunları Geçici Ana- yasada muhafaza etmenin mânası neydi? Böylece, iş biraz kolaylaşmış oldu. Zaten Yediler Komisyonu çok ciddi çalışmış ve esaslı bir metin ha- zırlamıştı. Bu metinde, hususi mak- AKİS, 12 ARALIK 1960