17 Şubat 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 24

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Yardım Artan anlayış Bundan bir süre önce Batının iki tanınmış şahsiyeti arasında bir konuşma cereyan etti. "—Yardım, yardım deyip duru- yorsunuz amma, biliyor musunuz ki yardım almak sayesinde gelişmemiş memleketlerin nüfusu büsbütün baş- döndürücü bir hızla artıyor? Bu gi- dişle yardımın gelişmemiş memleket- leri zenginleştirmeğe değil, tam aksi- ne, gitgide fakirleştirmeğe yaradığı- nı kabul etmek gerek!" " — Bu görüşü kabul etmek demek, gelişmemiş memleketleri kendi ka- derlerine terketmek demektir. Yar- dımı kesmek suretiyle — nüfus artışı frenlenecekse, bu ancak kıtlık ve aç- lık sayesinde olacaktır. Bu takdirde de, bu memleketler kolayca millet- lerarası komünizmin kucağına düşe- ceklerdir. Yardımdan — vazgeçmemi- ze imkân yoktur. Hatta, nüfus artı- şının bu memleketlerin büsbütün fa- kirleşmesi sonucunu — doğurmasını önlemenin çarelerinden biri de yine yardımdır. Ancak, bunun için yardı- mı bugünkü, seviyesinin çok üstüne çıkarmak da şarttır." Konuşanların birincisi — bellibaşlı mütefekkirlerden Huxley, diğeri de Amerikan Demokrat Partisinin son Cumhurbaşkanlığı Adayı Adlai Ste- venson'du. Krutçef Yoldaşın, Batı ile Doğu arasındaki yarışmayı iktisadi Stevenson Basiretli adam Amerikan dolarları Hovardalığa paydos alana nakletmeğe niyetlenmesi ve bu alanda -Sputnikler kadar değilse bi- le- hayli önemli ilerlemeler kaydet- mesi karşısında, haklı olan da hiç şüphesiz Stevenson'du. Nitekim, çok şükür, bugün Batının bellibaşlı siya- set adamları Stevenson gibi düşün- mektedirler. Bunların başında Baş- kan Eisenhower'le Başbakan Mac- Millan gelmektedir. Evet, yardım arttırılacaktır. Fa- kat, nasıl? İşte, artık asıl dava bu "nasıl"ın cevabını bulmaktadır. İlk dâva, gereken yardım mikta- rını tesbit etmektir. En sözüne inanı- lır eksperlere bakılırsa, — gelişmemiş memleketlere yardımın asgari 40 yıl devam etmesi gerekecektir. Bu müd- det zarfında iktisadi ve teknik yardım programları için âmme fonlarından ve özel fonlardan, yardım eden ve yardım alan memleketlerce yılda as- Amerikanın şimdi muhtelif yollardan muhtelif yardım program- ları için sarfettiği para yılda 2 milyar dolar civarındadır. Fakat, Amerika- nın cari tediye bilançosunda meyda- na gelen açık, bu miktarın azaltıl- masını, 1,5 milyar dolara indirilme- sini gerektirmektedir. Amerika, bu durumda, artık tam bir refah devre- sine girdiği sanılan Batı Avrupa, İn- giltere ye Japonyanın da yardıma da- ha geniş ölçüde katılmalarını iste- mektedir. Amerikaya göre, bu mem- leketler de bir ikinci 1,5 milyar do- ları ortaya koyarlarsa mesele halle- dilmiş olur. Gelişmemiş memleketler de kendi tasarruflarından, yılda as- ari 2 milyar doları ortaya koyabil- melidirler. Yeni bir teşekkül İkinci dâva, bu yardımın hangi te- şekküller vasıtasıyla yapılması ge- rektiği meselesidir. Birleşik Ameri- taraflı yardım usulünü tercih etmiştir. Bu ka, şimdiye kadar daima iki suretle, yardımın idaresinde Ameri- kanın hâkimiyetinin devam ettirile- bileceği düşünülmüştür. Fakat, iki taraflı yardım bir yandan koordinas- yonun yapılmasını zorlaştırmış, öbür yandan da yardım alan memleket- lerde şükran hisleri yerine küçüklük duygusu —uyandırmıştır. Amerikan idarecileri ancak yeni yeni, iki taraflı yardımların muazzam yekunlara e- rişmesine rağmen yardımı alanlarda hiçbir müsbet tesir yaratmadığını müşahede etmişlerdir. Böyle olunca, yardımın bir milletlerarası teşekkül tarafından yapılması yardım alan- larda "idare edilmek" hissini uyan- dırmayacak ve yardımların kalkın- ma planlarıyla daha iyi koordine e- dilmesini — sağlayacaktır. Amerika, bu maksatla geçen Temmuzda Mali- ye Bakanı Anderson'ın ağzından Mil- letlerarası İmar ve Kalkınma Banka- sı ile Para Fonuna bağlı bir Milletler- arası Kalkınma Otoritesi kurulması- nı teklif etmiş ve bu teklif kabul edil- miştir. Bu yeni teşekkül gelişmemiş memleketlere uzun vadeli, düşük fa- izli yatırım kredileri verecektir. A- OKUYOR AKİS, 17 ŞUBAT 1960