1 Aralık 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

Ticaret Amerikadaki muhalif 14 Kasım akşamı Ankara Radyo- sundan vatandaşlara hitap ederek hükümetin başarılı buğday politika- sını açıklayan Ekonomi ve Ticaret Bakam Zeyyat Mandalinci, ertesi gün Amerika Birleşik Devletleri va- tandaşlarından William V. Bradley- in amansız muhalefetile karşılaşaca- ğını hiç hesaba katmamış olmalıydı. asım akşamı Zeyyat Manda- lıncı şoyle diyordu: ir taraftan hububat istihsali- nin azalması diğer taraftan istihlâ- kin yukselmesı karşısında hadis olan ciddi vaziyet hükümetimizi harekete geçirmiş ve aradaki boşluğu — kendi menbalarından doldurmak imkânsıza tarda temin etmiş bulunuyor. Bu a- rada Amerika'dan hareket etmek ü- zere bulunan gemilerin muvasalatına kadar Toprak Mahsulleri Ofisinin ambarlarında mevcut buğdaylar ihti- yaç bölgelerine muntazaman tevzie devam edilecektir Ama bu beyanatın verilmesinden bir gün sonra, New rk'ta oturan William V. Bradley isimli amerikan vatandaşı. Türkiyeye buğday getire- cek gemilerin hareketine engel olu- yordu. Bunu yaparken, 1çerdek1 mu- halifler gibi "kastı mahsus"la hare- ket etmiş değildi. Çünkü ne Türkiye- ye bir düşmanlığı vardı, ne de ikti- dar peşinde koşuyordu. Belki Türki- yenin durumundan bile haberi yoktu. Mr. Bradley sadece başkanı olduğu bagımsız liman ışçılerı sendikası üye- Fırında ekmekler Yükte hafif, pahada ağır ği karşısında dışardan ithal çarelerini aramağa sevketmiştir. Bu sene ofi- sin mübayaat yekünu olan 500.000 tana ilâve olarak memlekette muh- temel bir kıtlığı Önlemek üzere A- erika hükümeti nezdinde girişilen teşebbüsler, dün — neticelenmiş olup ilk merhalede ihtiyacımızdan eksik kalan 500.000 ton buğday ve 10.000 tan mısırın mübayaa anlaşması im- zalanmıştır. Böylece hemen hareket ettirilecek olan gemilerle Aralık ayı- nın İlk haftalarından itibaren büyük buğday partileri limanlarımıza gel- miş olacaktır. Görülüyor ki hükümet kısır davranan iklimin meydana ge- tirdiği kıtlığın tesirlerini süratle ve zamanında gidermiş ve halkımızın a- na giıdasını teşkil eden buğdayı ihti- yaca fazlası ile cevap verecek bir mik AKİS, 1 ARALIK 1956 işverenlere karşı Bu maksatla da 15 Kasım ge- lerinin haklarını, korumak istiyordu. sendikasının üyelerini cesi greve davet etmişti Kaptan Wıllıam V. Bradleyın işa- reti ile başlayan grev, —Amerika'nın doğu kıyılarındakı bütün hmanlaı felce uğratmıştı. Beş gün sonra grev, batı kıyılarına da atlamak — istidadı gösteriyordu. Grevin beşinci gününde limanlara baglanıp kalan yolcu ve yük gemile- rinin sayısı 250 den az değildi. Bu, amerikan ekonomisi için günde 20 milyon doların kaybı demekti. Eisen- hower liman işçileri ile işveren tem- silcileri arasındaki pazarlık görüşme- lerine müdahale etti. Her iki tarafa mesuliyetlerini hatırlattı. Fakat bu müdahale ilk anda iyiye doğru fazla bir değişiklik sağlamada u arada amerikan — demiryolları birliği doğu limanlarına sevkedilecek ütün eşya ve mahsullere - askeri o- lanlar hariç - ambargo koydu. Çün- kü gemilere yüklenemeyen eşya ve mahsul limanlara yığılacak, uzun za- n sürecek tıkanıklıklara ve karı- şıklıklara sebeb olacaktı. Amerikan liman'* işçileri — grevinin Türkiye'de endişe ile takip edileceği tabitdir. Bu toprağın insanları olarak hanimizin dileği, fırtınanın ucuz at- latılmayıdır. Fakat gene bu toprağın insanları olarak hepimiz bu hâdise uzerıne dikkatle eğilmek, geçici bir man için iş başına getirdiğimiz kımselerden hesap istemek zorunda- yız. Türkiye artık mahsulünün iyi ol- ması için Allah'tan medet umar bir memleket olmaktan çıkmamış mıydı ? Bugün niçin kuraklıktan şikâyet edi- liyor? Türkiye yakında kendi imkânları ile kendi sınırlarını koruyabilecek bir memleket olmayacak mıydı? hayal bir yana, bugün karnımızın do- yup doymaması bir amerikan sendi- ka Jliderinin kararına bağlı.. Zira Türkiye bugün dünya pazarlarından ihtiyacı olan maddeleri satın alabi- lecek dış ödeme imkânlarına sahip değildir. Elinde altın ve döviz yoktur ki diğer buğday satıcısı memleket- lerden süratle buğday getirebilsin. Amerikadan alacağımız buğdayların bedeli altın veya dövizle değil "Türk Lirası" ile ödenecektir ve bu alışve- rişte bir parça "yardım" kokmakta- dır. Turkıye de niçin buğday stoku yok tur? Amerikan Uman işçileri grevin- den daha tesirli olacagından zerrece şüphe edilemiyecek olan siyasi ger- ginliklerin kavgayla bitmesi ihtima- li ne kadar uykumuzu kaçırsa, azdır. Ulaştırma Damla damla yakıt ngiltere ile Fransanın Mısır'a si- lâhli müdahalesinin — memleketi- mize tesiri geçen hafta içinde daha iyi hissedilmeğe başladı. Daha önce alınan bir kararın kendilerine tanı- selâhiyetleri kullanmağa başla- yan mülkiye âmirleri, akaryakıt tev- ziatını düzenleme faalıyetıne girişti- ler. İlkin İstanbulda. sonra da Ank ra'da akaryakıt istihlâki tahdit edil- di. Diğer vilâyetlerde de akaryakıt- la alakalı kararlar birbirini takip e- dece An k ra ve İstanbulda taşıtların yakıt ihtiyaçları tahdit edilirken, bilhassa evlerı ısıtmakta, aydınlat- makta, yemek pişirmekte kullanılan gazyağı da tevzie tabi — tutuluyordu. Bu durum elbette en çok şehiriçi ve şehirlerarası ulaştırmaya tesir e-