28 Temmuz 1956 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 27

Lamorisse oğluyla Açık hava serlerı yoluyla Van Gogh ve Ficas- an dramatik intihalardır. Üçün- cüsü zenci sanatının beyazların me- deniyetiyle temasa geldiği zaman bo- zulmasını göstermektedir. Siyasi se- bebler dolayısıyla bu yılki — Cannes Festıvalı dışında bırakılan "Nuit et Brouillard" Alman toplama kampla- rının müttefik kuvvetler tarafından boşaltılmalarının onuncu yıl dönümü dolayısıyla "İkinci Dunya Savaşı Ta- rihi Komitesi" nden ısmarlanmıştır. Resnais'nin bu filmde sanatının zir- vesine ulaştığı söylenmektedir. Açık hava ve sinemanın şiiri on yılların en önemli sinema olayı Albert Lamorisse adlı genç bir sa- natçının eserlerini vermesidir. Çevir- diği üç filmden ikisi, -Crin Blanca ve Le Ballon Rouge- Mmemleketimizde özel olarak oynatılmış ve seyircile- rin nefesini kesen tesirler yapmıştı. Çıkışı İkinci Dünya Savaşı'ndan son- ra İtalyan neo-realizmi yahut Japon sineması kadar önemli olan Lamoris- se beşeri duyguları bütün saflığı ve şiiri ile işleyen tertemiz bir sinema anlayışına sahiptir. Bu sinemacının Türk filmciliğim — ilgilendirmesi ge- reken tarafı tamamen açık ha- vada çalışmasıdır İlk filmi "Bim le petit âne k bir Arap çocuğuy- la eşegı arasındakı arkadaşlığı. "Crın Blanc" vahşi bir atın hikâyesini, "Le Ballon Rouge" ise gene küçük bir ço- cuğun kırmızı balonuyla dostluğunu gösteriyordu. Lamorisse iyi film yap- mak için mutlaka stüdyolara ihtiyaç olmadığını ispat eden, düşün hislerin birçok teknik guçluklerın al— tından kalkabileceğini ortaya koyan en iyi örnektir Birkaç yıl önce H.G. Clouzot Ca- margue'de "Salaire de la Peur-Deh- şet Yolcuları" adlı filminin dış sah- nelerini çekerken iki genç adam kısa zamanda yarım saatlik bir film hazır- lıyorlardı. Bu genç adamlar Albert AKİS, 28 TEMMUZ 1956 Lamorisse ile fotoğrafçısı Edmond Sechan idi. Lamorisse şöyle diyordu: "Atlara dair bir film yapmak istedim. Yarışlara gittim, fakat oradaki atlar anki ruhsuzmuş gibi göründü bana. Camargue de bulunduğum şırada gö- çebelere hayran oldum. — Aralarında bir yıl kalarak iklimi, halkı, hay- vanları ve bitkileri tanımaya çalış- tım. Eğer kahramanım Folco'ya at sırtında tavşan kovalattıysam bu ora- ların bir âdeti olduğu içindi". Bu söz- lerdeki iklimi, halkı, hayvanları ve bitkileri tanımak fikri filmciliğimiz için en önde kabul edilmesi gereken bir esası ifade ediyor; hayatı ve in- sanları tanımak ondan sonra birşey yapmağa kalkışmak Son cümle ya- şayışımız ve civarımızı muşahede al- tında bulundurmanın sanata kazan- dıracaklarını anlatıyor bert Lamorisse'in tabiata bağlılı- ğının sonucu olan açık hava çalışma- SİNEMA l Alain Resnais'nin ne yapmak istediğini bilen fikri sineması Lo- renza Mazzetti ve Lindsay Anderson'- un sinemanın kalıplaşmış ticari for- müllerinden uzak kalmak için en- düstriye katılmadan iyi fılmler çevir- meleri, Stanley' Kubrick v Bradley in ellerindeki ımkanlarla işe başlayıp sinema bilgileri ve kabili- yetlerinin — derecesini — gösterdikten sonra endüstride hatırı sayılır yerler almaları bizim sinemacılar ve film- cilerin kulakları için bulunmaz kü- pelerdir. Eli yüzü düzgün film yapa- bilmek için Cecil B. De Mille hay- ranlığı, yerini mutlaka dar bütçeli film metodlarına bırakmalıdır. Duru- mu içinde bulunulan şartlara göre ayarlamayı akla getirmeden büyü endüstri hayallerine dalmak, başın- daki süt testisiyle şehre gıden köylü kadının hülyalarından daha . müspet neticeler vermiyecektir. 27