19 Mart 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 20

İkinci bir ihtimal daha vardı. Dış- işleri bakanı John Foster Dulles bir nutkunda Amerikanın Formoza ile Çin kıtası arasındaki (Ouemo Matsu adalarını komünistlere terket- mek niyetinde olmadığını açıklamış- tı. Bildirildiğine göre bunların stra- tejik kıymeti büyüktü ve komünist- lerin eline geçmesi Formoza ile Pes- cadore'lara taarruzu kolaylaştırırdı. Eğer kızıllar Formoza'ya tecavüz ni- yeti beslemiyorlarsa o iki Küçük a- dayı rahat bırakmalıydılar. Bırak- mazlarsa, demek Formoza tehlike- deydi. Fakat Dulles Amerikanın Matsu ve Ouemoy için harbe girip girmiyeceğini — açıklamadı. Ortada böyle bir şuphe bırakmayı tercih et- i. Hattâ Formozada Çan-Kay-Şek le görüştüğünde de Çinli kumandan kendisinden sarih — bilgi — istemişti. Dulles onu da reddetmişti. Buna mu- kabil adadaki Amerikalı kumandan- ar Amerikanın böyle bir hareketi ön- liyeceğinden hiç kimsenin şüphe et- memesi — gerektiğini — söylüyorlardı. Fakat Amerika Dışişleri bakanı kati bır taahhüde girişmekten çekiniyor- Muhafazakârlar İngilterede u- efkârı Amerıkanın Formoza için harbe — gireceği fikrine büyük zorlukla alıştırıyorlardı. Şimdi, bir de Ouemoy ile Matsu'lar çıkarsa, iş- ler çatallaşacaktı. Hem, andlaşma Amerika'yı sadece Formoza ile Pes- cadores için taahhüdde bulunmaya icbar ediyordu. mum Çinliler deneyecekler mi? imdi mesele, bütün bu beyanla- 5 Yrın üzerine Kızıl Çinlilerin küçük adalara taarruz ederek Amerikalıla- rın ne yapacaklarını denemeyi göze alıp almıyacaklarıdır. Belki tecrübe mahiyetinde harekete geçerler, fa- kat Amerikalıların müdahalesini gö- rünce onlarla çatışmadan attıkları adımı geri alırlar. Her halde, şimdi- lik Uzak Doğuda nisbi bir sükünun teessüs ettiği aşikârdır. Hatoyama Japon seçimlerini kazandığından beri Rusya nazarlarını oraya çevirmiştir. Hatoyama hiç şüphesiz Amerikalıla- rın izini bırakacak değildir. Fakat eski — kuvvetli Japonyayı yeniden meydana getirmek için — Rusyanın yardımını reddedecek bir adam ol- madığı da aşikârdır. Bu, elbette Kremimin de işine yarar. Belki de Uzak Doğudaki sessizlik, Japonya ü- zerinde alınacak neticeye kadar de- vam edecektir. AKİS'E Abone olunuz Posta Kutusu 582 20 KİTAPLAR İSLAM ANSİKLOPEDİSİ (Yayımlıyan: Maarif Vekâleti. 64 üncü cüz. İstanbul 1954 Maarif Ba- sımevi. 721-800 sayfa, fiyatı 300 ku- VuŞ.) İ slâm âleminin tarih, coğrafya, bi- yografya, etnografyasıyle İslâm di- ni hakkında malümatı ihtiva eden bu ansiklopedinin 64 üncü fasikülü (cüz'ü), geçen fasikülde bitmiyen "kıptiler" maddesi ile başlıyor, "Kı— zıl-ırmak" la bitiyor. Bu iki madde rasında yer alan diğer maddeler şun— lardır: kıraat, kırat, Kırgızistan, Kı- rım, Kırklareli, Kırşehir, kısas, kıssa, kıyafet, kıyamet, kıyas, kız, Kızılars- lan, Kızılbaş, Kızıldeniz. Kırım, 21 sayfa ile bu fasikülün en uzun mad- desini teşkil etmektedir İNSAN HAKLARI (Yazan: Thomas Paine. Türkçeye çeviren: Mehmet Osman Dostel, An- kara 1954 Maarif Basımevi. 416 sayfa, Âiyatı 360 kur.) E ser, Maarif Vekâleti Dünya Ede- biyatından Tercümeler - İngiliz Klâsikleri'nin 61 nci kitabı olarak ya- yınlanmıştır. Amerikan ve Fransız ihtilâllerinin heyecaniyle yazılmış o- lan İnsan Hakları ilk defa 1791 de basılmıştır. Yazarın — yoksulluk ve ızdırap içinde yetişmiş olması, inkı- lâpların taze tesirleri ifadenin canlı, ert ve kuvvetli olmasını sağlamıştır. Fıhrıst takdim, biyografi, ithaf, ön- sözler, İnsan ve Vatandaş akları Beyannamesi hakkındaki mülahaza- larla müteferrik meselelere ait bir fa- sıldan sonra asıl konuya ayrılan, ki- tabın ikinci kısmının başlıkları şun- lardır: Cem ve medeniyet hak- kında, eski Ve yenı hükümet sistem- leri hakkında, anayasalar hakkında, Avrupa durumunu düzeltmenin yol— ları ve çareleri... "Bütün milletlere hürriyet ve saadetler dileyerek sona eren eserde bugün yazılmış gibi kuv- vetli ve isabetli fikirler vardır. TIBBİ BİOKİMYA (Yazan : A. V. Tıp Fakültesi Biokimya Enstitisü Müdürü Prof. Dr. Kâzım Araş. Yardım edenler: Dr. Ce- mil Rota - Dr. Gazenfer Bingöl. An- kara 1954 İstiklâl Matbaası. 188 sayfa, Âiyatı 7,5 lira.) V itaminler eski klâsik tasnife u- yul arak sıralanmakta ve "suda erir", "“yağda erir" vitaminler olmak üzere iki büyük gurupta mütalâa edil- mektedir. Her vitamin bir sistem da- hilinde anlatılıyor: tarihçe, özellik, kimyasal yapı, bulunduğu yerler, ab- sorbtionu, depo edilmesi, itrahı, te- sir mekanizması, günlük ihtiyaç, Avi- taminasis ve dosage metodları vita- minlerin işleme plânını teşkil etmek- tedir. Eser, hekimler ve tıp öğrenci- lerinden başka veteriner, eczacı log ve kimyacılar için de faydalı ola caktır Vitaminler biokimyanın en çok hızla gelişen bölümlerinden biri- dir. Kitabın bibliyografyasını — 1948 den sonraki kitaplar teşkil etmekte- dir. Bu itibarla ilerleme ve yenilik- ler kitapta yer almıştır. Ancak, he- araştırma safhasında — bulunan Vıtamınler kitapta bulunmamaktadır. ABDÜLHAK HAMİT TARHAN (Hazırlıyan: Dr. Gündüz Akıncı. Ankara 1954 T. T. K. Basımevi. 202 sayfa, fiyatı 5 Tira.) E ser Ankara Üniversitesi Dil ve rih - Coğrafya Fakültesi ya- yınlarındandır Abdülhak Hâmit'in hayatı, 'eserleri ve sanatı — üzerinde yapılmış bir doktora çalışmasıdır. Hâmidin hayatına ait olan bölüm ta- mamen arşiv vesikalarına dayanmak- tadır. Eserleri tek tek ele alınıp in- celenmekte ve Hâmidin edebiyatımı- za getirdiği yenilikler ve sanatı be- lirtilmektedir. 217 maddelik haşıye eserleri hakkında yazılanlar, konu le ilgili diğer eserlere ait bıblıyograf— ya kitabın sonunu teşkıl etmektedır Abdülhak Hâmidin "mizac" 1 üzerin- deki çalışma ve mizaciyle sanatı a- rasında gözetilen irtibat eserin ori- jinal bir tarafım teşkil ediyor. Kita- bın asıl adı A. H. Tarhan'ın "hayatı, eserleri ve sanatı" olmasına rağmen merkez Tarhan'ın nazmıdır. Hayatı ve eserlerine ait bölümler an- cak bu konunun tamamlayıcısı ola- bilir. İfadedeki yumuşaklık, eserin Hâmidi seven herkes tarafından o- kunmasını ve anlaşılmasını mümkün kılacaktır. TÜRK ARGOSU (Hazırlıyan Ferit Devellioğlu. Genişletilmiş üçüncü basım. — Ankara 1955 T.T.K. Basımevi. 213 sayfa, fiyatı 250 kuruş.) D ilin kelime ve ayrı karakterde olan argo için bir sözlük büyük ihtiyaçtır. F. Devel- lioğlu bu mevzudaki ısrarlı çalışma- sıyle bu ihtiyacımızı karşılıyor. Eser basımına nazaran çok gelişmiştir. Asıl sözlük, kitabın 100 sayfası için- dedir. 40 sayfa tutan indeksi, bu kıs- mın mütemmimi sayılabilir. Kitabın başına konan argo hakkındaki etüd, ayrı bir kitap mevzuudur. F. Deve L lioğlundan, 100 sayfalık sözlük kıs- mını, yeniden ve sözlük karakterinde bastırmasını ve herkesin alabileceği bir fiatla satışa çıkarmasını dileriz. Dil Kurumunun, Tarih Kurumu Mat- baası gibi mü emmel sayılabılecek bir matbaada bastırdığı eserde tas- hih hataları ve düzeltme cetveli gör- mek istemezdik. Bibliyografya bilgisi memleketimizde bir hayli gelişme kaydetmiştir. Kitap kaynaklarının tesbitinde bu gelişmeye as da olsa uyulması, arzu edilirdi. değişimlerinden AKİS, 19 MART 1955