19 Mart 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

İKTİSADİ VE MALİ SAHADA Adnan Menderes Sezarın hakkı Sezara la ıstıfade etmektedırler Memleketi- mizde m talebi arttırmak sure- tiyle nflâ nu kamçıl yanlar bu yüksek zirai kazanç sahibi vatandaş- dönüm tarlayı, birkaç vergilendirmek veya mevcut ver- gılerın nisbetini arttırmak suretiyle devlete varidat yollan aramak hata- maliye anlayışına evzuu bizatihi topra- ğın kendisi değil, belki her yıl ondan elde edılendır, yani zirai gelırdır Iş- mail iyi buradadır. Bunun üzerin de duşunelım Kötü bir vergı sıste- mıyle bütçenin denk getirilmesinden- se iyi bir vergi sisteminin gelmesine intizaren butçenn açıkla kapanması ehveni şerdir. Sanayi Traktör Fabrikası 1950 senesınde iktidara gelen De- mokrat Parti memleket kalkınma- sını önce zıraı sektörün kalkınması yonunden ele aldı. Bu ısabetlı bir ha- reketti. Çünkü nüfusumuzun — yüzde seksenı koylerde yaşıyor tamamı ziraatla meşgul bu du. Kaldı ki ta Kanuni Sultan Suley- man zamanında bile memleketin ha- kiki efendisi oldugu soylene büyük vatandaş kütlesi' - köylü - hakikaten kalkınmak ıçın devletın yardım eline muhtaç durumda idi. 1948 senesinde Marshall Planının iktisaden geri kal- mış memleketlerin kalkınmasına ma- tuf faalıyetlerı, bırkaç müddet le dev. eden kon]onktur yılları zirai makınalaşma ile birlikte zira- atte istihsalin artmasını tevlit edi- 14 du. Toprak mahsullerine tatbik edılen baremle zirai krediler de istih- sali teşvik eder mahiyette idi. Mar- shall plânından temin edilen trak- törler zıraatımız n makinalaşmasında yardım plânından sağlan lerin miktarı altı bini geçmedıg hal- de memleketimizde bugün traktörle- rin sayısı kırk bini aşmaktadır. Zi- raatta bu derece — makinalaşma hiç şuphesız tabii bir gelışmenın neticesi ise memleket iktisadiyatı için övü- nülecek bir durumdur. Lakin mesele t'ıılıyatta rakamların arzettığı kadar kamaştıı'ıcı degıldır Çünkü kırk bın traktör iki yüz tip traktör ara- sında tevzi edılmıştır Her traktörün devresinden uriyeti hasıl memlekette atıl traktör depolan mey- dana getirmektedir. Çünkü döviz kıt- lığı dolayısiyle her tip traktorun ye- dek parçası ithal edilememektedir. Bu vaziyet karşısında iki şıktan bi- rini tercih etmek gerekiyor, ya bun- dan böyle ithal edilecek traktorlerın tipini tayin etmek ve başka tip trak— törlerin ithaline mani olm serbest tıcaret kaıdelerıyle pek bag- daşmı, - veya kendimize has bir traktor tıpını kendi memleketımızde imal etmek. Yabancı sermayeyi teş- vik kanununun hükümlerinden istifa- de ederek yabancı sermayeyle yerli sermayenın iştiraki suretiyle 20 mil- n lira sermayeli bir ortaklık mey- dana getirildi. Şimdi Ankara alıyette bulunan bu fabrika Ameri- kadan ithal edilen yedek parçaların montajını yapmaktadır. Fakat 1958 senesinde bütün parçalariyle Türkiye- de imal edilmiş, her yönüyle yerli malı Traktöre kavuşmuş olacağız. Gazetelerden edindiğimiz malümata göre fabrika o zaman senede beş bin traktör imal edebılecektır Memleke- timizde traktörlerin muayyen tipler etrafında toplanması, en buyuk ikti- sadi sektörün kendi sanayiine kavuş- ması bakımından traktör fabrikası- nın kurulması hiç şüphesiz faydalı olmuştur ve hattâ zirai kalkın matuf bir iktisat politikasında şım- diye kadar bu nevi bir faaliyet gös- terilmemesi hatalıydı. Ankarada mey- dana getirilen bu tesisle milli iktisa- diyatımızın boşluklarından biri dol- durulmuştur. Çünkü bir memleket İk- tisadiyatı, kalkınmak için traktörün dışardan ithal edilmesine veya yedek parçaların dışardan gelmesine uzun "ddet intizar edeme: z Ama buna rağm Türkiye hayv: raç edip traktor ithal etse daha ıktısadı ha- reket etmiş olurdu tarzında mutala- alarla karşılaşmak gene de Ne yapalım ki teorık ger- çek tatbıkatta her zaman başarı gösterememektedir. Fuarlar İki yeni fuar İki bin İngiliz sanayicisi doksan sanayi şubesini temsilen 2-13 ma- yıs tarıhlerı arasında otuz dördüncü ingiliz sanayi fuarına iştirak edecek— tir. İngiliz sanayi fuarı en büyük ticari faaliyetlerinden hırı ni teşkil edecektir. Çünkü ıngılızler için fransızlar nazarında Lyon Paris fuarları ne ise Londra ve Bıı'- mingham sanayi fuarları da odur. eneki fuarın hususiyeti ıyi bir şekılde teşkilâtlanmış olması ve ta- n hususi sanayiin ıştırakınden ıbaret hulunmasıdır Fuar diğe lerde olduğu gibi bu sene de iki ayrı merkezde açılacaktır. Bu merkezler- den birisi ndra, diğeri İrming- hamdır. Londradaki kısım ingiliz sa- nayii fuar limitedi tarafından hazır- lanmıştır ve Olympianın dört geniş holü içinde İngiliz sanayi mamullerı— ni teşhir edecektir. Dokumalar, ça- kı-bıçak gibi çelik mamuller, 'büro teçhızat ve malzemesi, fantazi eşya- lar, sanayi mamul- lerinin başlıcalarını teşkil etmektedir. ğir sanayi mamulleri arasında ise makinalar, elektrik malzemeleri, in- şaat malzemesi, teshin malzemesi gibi şeyler vardır. Ağır sanayi ma- mulleri Bromwich kalesinde toplana- caktır. Bu kale bilindiği gibi gham'ın sergi parkıdır. Par ve idaresi büyük sanayi merkezi 0- lan bu bolgenın Ticaret Odasına ve- rilmiştir Meraklılardan mürekkep bir halk toplulugunun mMüşterilerin diledikle- ri şekilde satın alacakları malları in- celemelerine mani olmaması için ser- gi holleri ancak ogleden sonra halka açık tutulacaktır Aynı gaye ile bundan evvelki yıl- larda olduğu gibi yabancı iş adam larının işlerini kolaylaştırmak üzere deniz aşırı memleketlerden gelmiş sa- tın alıcılar kulübü kurulacaktır. Bu kulübün gayesi tatbikatta rastlanan dil, mübadele ve muhaberat güçlük- lerını halletmektir Bir traktör fabrikası Bizimki monte edecek AKİS, 19 MART 1955