15 Ocak 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 14

DÜNYADA OLUP — BİTENLER Batı Avrupa Hareketli bir hafta cenubundakı küçük kasaba- bilemiyor- s-France hareketli olacak bir haftaya girmeden önce Poitano'da bir kaç gün geçirmek istemişti. Kendi- sine güzel zevcesi refakat edecekti. Otelci en güzel daireyi ayırdı. Bal- kondan deniz görünüyordu. Yemek fas- lına gelince Başkanvekilin zevcesinin nelerden hoşlandıkları hakkında bir bil- ği yoktu. Fakat ihtiyatlı İtalyan, en alasından balık ve deniz mahlukatını bir köşeye koydu. Hakikaten de çok iyi et- miş; zira Mendes-France ve refikası na- sılsa ele geçirdikleri tatilden pek mem- nun kaldılar, bol denızı sey red kasabasından güneş nimetini esirgedi. Daha sonra başvekil, Italyan Reisi- n sında da mükemmel bir yemek yediler. Fakat o pazar günü, Mendes-France'in son rahat Pazarı oldu. Ertesi gün Ro- -aya —geldi ve Salı sabahı saat 1l'de Fransa Büyük Elçiliğinde Bütçe Nazırı Vanoni ile bir masa başına oturup mü- zakerelere başladı. Müzkereler Perşem- beye kadar sürdü. Bu satırlar yazıldığı sırada Fransa Başvekılı Almanya'ya ha- randevusu vardı Romadaki — görüşmeler görüşmeler başhca iki kıs- ma ayrılıyordu. Bir ekonom hesi vardı, bir de politik. tenilirse iktisadi hususlarla siyasetin gi- rift olduğu bir devirde zaten her han- gi bir müzakerenin başka türlü cereya- nına imkân yoktu. İtalya, ekonomisini kalkındırmak için bir plân hazırlamıştı. Bu plân, bilhassa Maliye Nazırı bütçe nazırı da denili- yor. Vanoni tarafından — tasarlanmıştı, İtalyan ekonomisi nasıl kalkındırılacak- tı? Elbette, yabancı sermayenin iştira- kile Nitekim Vanoni bu planını Was- hington'a, Bonn'a ve rupa İktisadi İşbirliği teşkilâtına tafsilâtile anlatmış- tı. Plan, muvaffakat da almıştı. Şimdi, Maliye Nazırının gayesi Fran- sız sermayesini de bu kalkınmaya işti- rak ettirmekti. İtalya'nın Fransa ile ti- câret müvazenesi İtalya: aleyhinde açık veriyordu. Fransız sermayesi akını ile O takdirde İtal- r hamle kaydede- cekti. Buna mukabil, ltalyan sermayesinin İtalyan. içeride kapanıp kalmasına lüzum yoktu. İtalya bir yandan yabancı sermaye te- min ederken, diğer taraftan da dışarıya İtalyan sermayesi çıkarmaya hazırlânı- yordu. Fransa, Kuzey Afrika'yı kalkın- dırmak üzere Almanya ile iktisadi bir işbirliği niyetindeydi. Alman Afrikaya girecekti. Bunun yanında İtalyan sermayesi de pek âlâ' iş görebilirdi Bundan başka Fran- sa'ya giden' ltalyan muhacirler, gümrük tarifeleri, ve t-Cenis'deki elektrik santraline ait mesel ler de ortadaydı. Roma görüşmelerinin ekonomik kısmın- da bütün bu hususlar, karara bağlanma- sa bile yakından mütalaa edildi ve iş teknisyenlere kaldı. Bu bakımdan Fran- Başvekilinin ziyareti müsbet olmuş- Mendes-France Nihayet tatil yaptı Konuşmaların siyasi tarafına gelin- ce, Mendes-France bilhassa Doğu ile Batı arasında yapılması düşünülen gö- rüşmelerin üzerinde — duruyordu. Buna mukabil -İtalyan liderler nisbeten çekin- gendi. Görüşmelerin fazla bir şey temin edeceğine kani değildiler. Mendes-Fran- ce İtalyan Başvekili Mario Seelba'yi pek ateşli bulmadı. İki devlet adamı Chigi sarayında yaptıkları müzakerede, siya- si meseleler üzerinde anlaşmanın daha güç olduğunu farkettiler. Doğu ile Ba- tı arasında bugün mevcut münasebat gözden geçirildi. Alman ve Avusturya barış andlaşmalarına temas edildi» At- lantik politikası ele alındı ve nihayet yeni kurulan Batı Avrupa Birliğinin na- sıl işleyeceği hususu müzakere olundu. u son mevzuda en mühim nokta Silâh İmalâtı Komitesinin müstakbel faaliye- ti idi. Fransa bu komitenin geniş selâ- hiyeti olmasını arzu ediyordu, İstiyordu ki Amerika tarafından Verilecek sipa- rişler bu kanaldan muhtelif memleket- ler arasında taksim edilsin. Bundan baş- Almanya'nın bazı silâhları ama, simdi Fran cinsini arttırmaya çalışıyordu. Almanya ise, Londra'da kabul edilen esaslardan başka hiç bir kayıt tanımayacağım açık- -a ilân etmişti. Bu bakımdan, durum karışık bir manzara arzetmekteydi ve Fransız Meclisinin Alman ılahlanmasını pek ufak bir ekseriyetle kabul iş olmasının mahzurları üzerinde durulu— yordu Bahis mevzuu Komite (asıl adı: Si- lâh imalâtı Avrupa Ajansı) 17 Ocakta Pariste, Chaillot sarayında toplanacak- O zaman taraflar nasıl bir durum takınacaklardı" ma müzakereleri sırasında hiç olmazsa İtalyan desteğini temin Fakat pek fazla bir muvaffakiyet teremediği aşikârdır. Her şey, daha zi- yade Amerika'nın tutacağı tavıra bağlı kalıyordu. İngiltereye gelince, o meş- hur. Bekle ve Gör siyasetine devam ediyordu. Bu suretle Fransa-İtalya görüşme- leri iktisadi sahada b i. Doğrusu istenilirse iki ta- rafın hem hükümetleri, hem de umu- mi efkârı meseleleri başka zaviyeden görüyorlardı. Alman korkusu, İtalya için o kadar mühim değildi. Baden-Baden'de imdi Mendes France şansım Alman- 5 ya deneyecektir. dudu civarında güzel bir Alman şehri- konuşmalarında başlıca iki mesele ele alınacaktır Silâh Komıtesının yetkısı ve istemekte, dır. Belki nce ve Adena uer birbirlerine Iavız vermeye yanaşa- caklardır. bu görüşmelerden soma Ocakta bahis mevzuu komite toplandı- ğında tâbir caizse dananın kuyruğu ta- mamile kopacaktır. Almanya ile Fransa arasında iktisadi bir yakınlaşmanın melleri atılmıştır. Bu, politik işbirliği- ni de ilzam edecek midir? Bu ayın so- nunda, Batı Avrupa'nın cevabını ara- AKİS, 15 OCAK 1955