1 Eylül 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 40

Fakat sizin bu sörlriniz hiç bir hasta kulağa girmeyecektir. Çünkü ü r defa cemiyelin Lorlusunn karışıp, Yeni şarilara İntibak cdemez ve hayal hir defa terâdi ederse siyin onu aklı selime cağıran hütün hitaplarımız havada süner, giderv. Zira hu mütereddi mubayyele şimdi ken- di içinden, kendi istodiği gibi bir varlık doğfurmaya koyulmuştur. Bu mu- c nin bütün eski hayatı, eski sözleri, yaşayışı ve işleri bu yeni Vurlıkla yeni ölçüler aubmuclır, Bu yeni ölçüler ve yeni manalarla sün'i ola- rak yaratılan varlık kendi nazarmda okadar ehemmiyot iktisan eylemiş- tir ki - eğer muübhayyele haddinden Tazla ölçülerini kaybetmişse - baza hattâ kendl rmz ni kendi neslinin, yahut kendl devrinin başlanfacı sa- yacak kadar bir tuşkınlık almıştır. Meselâ Hüseyin Cahit Bey de olduğu gibi! Çünkü Hüseyin Cahit Bevin mubhayyelesi - billabi bDütün karanlık işleri bir tarafa bırakup - bir taktm muhavyel sözleri ve hizmetleri yont ve ma- razi ölçülerile yeniden işlemeğzi ilerletmiştir. Şimdi Hüseyin Cahit Beyin yazı arttıken, mazideki muhayyel öncülük ve kabramanlık hizmeterinin d> hududu genişliyor, Meselâ bizznt Hüseyin Cahit Beyin kuleminden şimdi de şunu öğreniyoruz *ki, Türkiyenin ilk meşrutiyetçi, ilk cümhuriyetci, ilk milliyotçi, Iâlk, hnlkçı veya ilk kültür ssbaslmın ilk inkılâpçısı uolan Hüseyin Vahit Bey, ayni za- manda kapftulasyonlura, ecmperyulizme kurşı da İsyan eden İlk adamdır. Wikir hareketlerinin 4d üncü Humarasının l inci sahifesinde muhayyele- de kendi ölçülerine göre imali tamam olup salısa çıkarılan bu yeni öncü- lük vasfının mufassal hikâyesi yardır,. Hüseyin Cahit Bey bikâveleri ku- laktan kulağa gezen meşruütiyel üncülügünden, cümhuriyel öncülüğünden, dü, kültür, siyaset öüncülüğünden sonra şimdi de bu anti emperyalizmde öncüluğünü lütlen millete iblâğ buyuruyor: «— 1011 senesinde idi mulki Şevket Blreyya Rey g tarinte bir çocuktu <«Kalabalık bir hevet ıde Almanyayı zivyaret ecivorduk «Bir gece Derlinde ticaret odasında şerefimize bir ziyafet veriliyordu. Türk «heyeli numlna ziyafeatte ben sörz aöylediğim saman, Almanıyanın ec yük- <«gek kapitalistlerini temsil edcen ev sahiplerire kargı memlekettmizdek! «kapitülasyonların alayhinde duyduğum layan hliesini haykırdım. Avrtpa- «nm İnsafsızlığına, tahakkümüne, iktisadi öomveryal'zme karşı Türk hal- <kının sirnesinden, o halkın bir ferdi sıfatile ilk yükselen €c5 budurı! Hiç şüphe yok ki Hüseyin Cahit Rev, tıpkı tıihmin ettiği gibh! henim henüz küçük bir çocuk olduğum $u 1911 senesinde ye böyle bir heyetin önüne dü- $erek Almanyaya gitmişlir ve yine hio şüphe yok ki Hüseyin Cnhit Bey Rerlin'in en hüyük kanitelistlerinin sofrasında kapitülasyonlar aleyhinde $oz söylemiştir. Fakat ben bizi vtariblen ahcak üç sene sonra Alman jJene ru sin, Alman kapilalistlertnin cline ve kısaca kaba bir Alman esare- tine götüren bu hazırlık zivareflerin bu mürollep nulukların İçyüzünü bizzal onları terlip edenlerin hulırularından ve raporlarından ve yine biz- zat Hüseyin Cahit Beyle beraber okumak isterdim. Hattâ bu ziyafete ve bu nutka ail değilse bile Türkiyenin avlanmasını ve Türk tttifakmın Alman 40