1 Eylül 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 18

mas etme kabiliyeti, milli konjunkturun umumi seyrine, milli ge- lirin umumi seviyesine tâbidir. Gğ Türkiye milli iktisadı bugünkü buhran içinde umumi gelir sevi- yesi kısılmış bir haldedir. Bilhassa sabit gelirli zümrelerin mü- him bir kısmının (şehirde memur, işçi, köyde amele ve ortakçı ve küçük müstahsillerin) geliri ya pek azalmış yahut hiç kalma- mış denecek dereced- daralmıştır. Köy müstahsili için satış bi- naenaleyh kazar.ç imkânları pek mahduttur. Bugün bu şartlara rağmen milli sanayiinin imalâtını tevsi etmekte olması, evvelâ memlekette gümrük tahdidatı dolayısile boş kalan standart is- tihlak hacmini mailli sanayiin doldurmasından (eskiden bunu yabancı ithalâtı kapardı), saniyen milli sanayiin harcıâlem eşya- dan ziyade mahdut zümrelere mahsus istihlâk maddeleri (ipekli, yünlü kumaşlar, diğer lüks eşya) imal etmekte olmasından mü- tevellittir. İstiklâk maddeleri sanayiimiz henüz geniş halk kitle- lerinin mübayaatına dayanan üniteler haline gelmemiştir. Mah- dut şehirlerin mahdut zümrelerinde kendisine müşteri bulmak- tadır, Milli sanayiimizin bu şartlar altında kısa bir zamanda a- zami inkisaf hududuna dayanacağını kuvvyetle tahmin edebili- riz. Bundan başka, bugünkü sanayi müesseseleri kârlarının mü- him bir kısmını köylünün ucuzlayan hamımaddeleri hesabına ya- ni köylünün zararıma temin etmektedir. Bunu memleketteki hammadde fiyatlarile nim mamul ve mamul mardddeler fiyatları arasındaki nisbetsizlikte görebiliriz. Hammadde fiyatları fev- kalâde sukul ettiği halde nim mamul ve mamul maddelerin fi- yatlarında ayni şiddetli sukutlar olmamıştır. Nim mamuller ham- maddelere, mamuller ise ham ve nim mamul maddelerea nazaran az bir sukut kaydetmiştir. Meselâ milli piyasalarda pamuk fiyat- ları 1929 senesine nazaran 1934 şenesinin ilk nısfında yüzde 56 sukut ettiği halde pamuk ipliği fiyatları ancuk yüzde 36, kaput hezi fiyatları ise ancak yüzde 28 düşmüştür. Yünde ve yünlü mensucatta da ayni hal müsahede edilir. Yün ve yapağı fiyatları ayni tarihlerde yüzde 57 düştüğü halde yün ipliği fiyatları an- cak yüzde 19 sşukut etmiştir. Binaenaleyh hammaddelerle nim mamul maddeler yahut hammaddelerle mamul maddeler ara- sındaki bu fiyat makasından müteşebbis sanayici kazanmaktadır. 18 bu & kete Geçi lan | lirle halk meril SOTTT ketli ilk n