1 Eylül 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 37
Li ÜN CC- lcn en zla Polemi Hüseyin Cahit bey öncül... " E Şevket Süreyya İstanbulda bir zat yaşar ki onun müsaadesini almadan, yahut anu kendi huysuzlukları İle basbaşa bırakmadan -ki eksşeriya yapılan budur- her hangi bir terakki davasından bahsetmenize imkin yoktur. Bu zat Hüseyin Cahit Beydir. Meşrutivetten mal bahsedeceksiniz? Alâ, Derhal karşimıza Hüseyin Cahit Bey çıkar: İlk Meşrutiyctel kendisidir. Hattâ İttnhat ve torakki orkâmı da- ha Pariste hürriyet lâyihaları kaleme almadan kendişi, henüz rüştâyenin hirinci sanıfında, vahut iptidaiyenin son sınıfında, hattâ belki de henüz mektebe buşlamdaan Fransız İnkılAâmı kehirinin hütün düsturlarını har- metmiş, Roussean'yu, Candorvet'yi bilirmiş, Mirabesu'yu, Danton'u BRo- bespierre'i ayucunun İçinde gibi fanımış ve yine hattâ ıslahal, meşru üÜyet lüyihuları bile kaleme almıya başlamıstar. Yahut ta meselâ Cümhuriyetçilikden mi bahsedeceksiniz? O halde Hüse- yin Cahit Reyden müsaade almalsınız? Çünkü Türkiyede ilk Cümhuriyet çi de kendisidir! Hallü daha hiç kimsecikler memleketimizde Cümhburiyet kelimesini işitmemiş iken Hüsey Cahit Bey bunu duymuş, düşünmlş beyenmiş, benimsemiş ve Cümhuriyeti bile istemiştir! (1) Hüseyin Cahit Bey tarafından noşrolunar. (Tikir nareketleri) nin aha birirci sayısında Hüseyin Cahlt Beyin gerek Kadro, gerek şahsımız için yaz- dıklarını bu mecmuayi okuyanlar kalırlarlar, Özaman derjal cevap ver- mediğimiz bu yazdlarda söylenen şeylere hilâhura vesile buldukça devap vermeğe calışlak, Bu snzetle Hüseyin Cahil Beyle bir münaukaya * şeklini ilan mukabi) yazılar neşrolundüu. Bu münaokaşanın son mevanu (Âvrnpa sayranlığı) babsi idi, Diz Avrupanin metot ve texniğini ulır, fakat rojlm- lerini almayis, bu itibarla da mlill kurtülüş hareketleri tarini bakımdan Avrupanın motat ve teknik bakımından Dir mizaseldır. zalen her merle- niyet Gevri, kendinden ovvelki devrin molot ve tekniğire bu suretle teva- rüs etmiştir diyorduk. HZüseyin Cahit Bay bu mevzu üstünde münakaşayı mutat kellme uyuncu luğuna intikal ettirdi ve çıkardığı netitelere göre bizim kommunlslliğimiz ve kendisinin de 1â4ik, cümhuriyetçi, halkçı, inkılâpcı ve devletçi alduığu taayyün ediverdi. İş bu sekli alıncz, Hüseyin Cahit Beyin itabl! şahsi ve husust hayati hariç kalmak üÜzere mahbza fikri sahsiyeatini tebarüz ettizmak ve sonra hükümle- re varmak İçin münakasayi daha esaslı bazı merkezlere toplamak ve en sonunda Hüseyin Cahit Beyin inxlâpelık, lâiklik cümhüriretçiliz, halk- Çilık vo Ceyletçilik karakterinin reel kıymet! üstünde konuşmayı İaldeli bulduk, Bu yazı işle bu müksalle yazılmıştır. 37
