1 Eylül 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 24

yaparak rekabet imtihanından muyaffak çıkması, bir hayaldir. Bütün bu gibi düşünceler, iktisadi çıkmazların en korkunclına girmiş bir memlekelin, davayı tek başına halledeceğini sanarak giriştiği acıklı hesaplardır. Berlinde iken, döviz katltyt dolayısile, Berlin bir kac gün pala- tes buhranı geçirdi. Bir genç adam dedi ki: «Herkese kafa tultu- yoruz. Yakında gıda maddelerini harpte olduğu gibi vesika mu- kabilinde satın alacakmışız. Biz harpte değiliz, harha girmemi- ze de lüzum yoktur çünkü geçen harbi, çak daha iyi sartlar mev- cut olduğu halde, kaybettik. Halk susar susar amma #onra bir- denbire ağzını açar.» . & Almanya bugün, davanın okadar yanından kayıp gitmektedir ki, başka memleketleri takdlit ederek bir «ic pazar kalkınması» na girişmiş bulunuyor. Yığınların alım kabiliyetini arttıracak sana- yide istihsal, zaraantta yüksek himaye tedbirlerine baş vurarak iktisadi felçlen kurtulacağını zannediyor. Filvaki, İngiltere iİle Amerika, böyle bir «iç Hazar kalkınması» tecrübesime girişmişlerdir. Fakat, onların hakikaten bir iç pa- zarları vardır. Amerika, hattâ, mevcut iç pazarların en muaz- Zamına maliktir. İngiltere ise, ancak İmparatorluk demirbaşı dahilinde bir iç pazarın mevcut telâkki edilebiledeğini hesapla- yarak Ottawa'yı yapmıştır. İç pazarın başlıca gartları şunlardır: 1. Dış ticaret yani ticaret muvazenesinden mümkün olduğgu ka- dar müstağni olmak; 2. Büyük müstehlik adedine malik bulunmak; 3. Müstehliklerin büyük alım kabiliyetleri olduğunu bilmek ya- hut bu alım kabiliyetini yaratacak bir sormayo ihtiyatına malik bulunmak; 4. Hammadde kaynaklarına malik bulunmak; 5. Gıda maddelerine malik olmak; Dikkat edersek, Amerika da, İmparatorluk da bu şartlara ı:nnli?(- tir. Paralarını cesaretle düsürürken, bunun fiyat ve üçretlerde büyük dalğalanmalara sebep olmıyaceğını biliyorlardı. Çünkü fiyat tesekkülünde esas olan hammadde ve gıda maddeleri fi- yatları gine ayni para üzerinden hesap edilecekti. Paranın düşü- rülmesi, olsa olsa dısarı doğru bir tesir yapabilirdi ki, bu da, ih- 24 nin lası mal umi Ra retit Aln maâl yanı bir ket!i peş ni t kışt cek hal