1 Şubat 1934 Tarihli Kadro Dergisi Sayfa 31

liyet fiyalı aksülâmelleri, xzarar yeklinde, kâlı müstehlikler üzerinde, kâh amele sınıfı üzerinde, kâh sehir halkı üzcrinde, kâh toprak müstahsilleri üzerinde müessir ola ola nihayet bütün milli hünyeleri bolümpöürçük bir hale koymuşlar, fikirleri xehirlemişler, meclisleri mefluç bir hulc, mutbuut Ve efkâriı umuümiye müesseselerini ise herhangi bir sınıf yahut zümre nu- mma mütemadiyen şantaj ve tahrikât yapan merkezler halimne sakmuş- Jardır Faşbım, sınılların siyasiI mücüdele huklarını ortadan kaldırmak ve istih- salde maliyet ftyatl'nı bütün sabalara Şamil olarak konlrol eümekle, artık bir tak smıf, yahnt zümrenin milletin biltün diğer yığınlarını pervasızon istlsmar vetmesini, gerçi tamamen kuklıramamış ise de, hiç olmazsa, franc almıştır. Bu izahattan sonra faşizm'in neden beynelmilelleşmek istediğini araştı- rabiliriz Eğer faşim yapan memleketin mülli iktiset oihazı, haddı zatında kârlı çalışıyar yahnt kârlı çalışmanm bütün imkin ve gartlarına malft bulu- nuyor da suf liberal rejimin kifayelsizliri yüzünden zururlur kuydediyor- şa, fnşist müdahale, kârin millet bünyesi içinde âdilüne tevziini temin e- Gehilir. Fakat mevzuu balısolan, kârm değil de zararın üdilüne levzii isc, o zamıan, mieselenin çatallaşacarına şüphe yoktur. Çünkü bu takdirde, mlül iktesat cihazı, heyeti umumiyesile zurarına çulışıyor demektir. Buna bir de faşizme geçen memleketin emperyalirmde devam elmek ve hunda büyük ve teerübeli emperyalist devletler gibl muvaffak olmak ve icap e- derse hattâ bu devletler zararına muvaffak olmak nivetlerini ilâve eder- sek, o zaman, faşizmin milll iİktisatl eiha?zı'nın içinde bu cihaz ulfak kâr- larla dahi çalışsta neden sıikişip kalamıyacağı ve neden, idare ettiği bütün eamla namına emperynlistçe kârlar yani hudutsuz kârlar pesinde koşa- cağı, kolaylıkla anlaşılır. Nasıl ki, böyle bir güuyeye vurmak için gerek da. hilde, gerek hanriçte yaptırı milli vahut insani demagojinin de mana ve gayesi anlaşılır. (1) İtalyan faşizmi Almanyadakine nasaran, içpazar bakımiından dahü büşyük imkânlara malik bulunmuştur. İtalya, faşizme gectizi gün dahi, yarı yarı- ya kapilalistleşmiş bir bünyeye malik bulimuyordu. Sanayi henüx gençti, ziraati ise, geri idi. Nüfusu için, yiranut sahasında, büyük manhreçler bula- bilirdi. Şu var ki, İt:ılya sanayi bakımından, enerji kaynaklarımndan (kö- mürsüzlük ve hammaddesizlik), ziraat bakımmdan is4 sengin ve ucuma İş- lenir topraktan mahrumdu. Gerek xanavi zerekse ziraztı ileri götlürmek İtalyan milleti ve İtalyan müli ikltisadiyntiı için mutlaka pahalıya mal olacaklı. Bunun böyle alması mukadderdi. (1) Küârların milli iktisat cihazı namımma milli bünye içinde adllâne tevzi! h&rezetimi vye bu hareketi muvaffak xzümaez için beşarılmasına çalışılan geniş cemiyet ıslanatını Roosevelt Amerikaszıncda görüyoruz. Fakat o ikti- sat ve millet bünyesini yani o içpazarı, İtalva yahut Almanya, nerede bul- sunlar? O sermaye ihtiyatları ile oO genlş ihracat (hem para hem emtea için) pazarlarmı (Cenup Amerikazı, Kanada ve Çin) nerede bulsumlar? 31