1 Şubat 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 49 uncu cüzü çıktî Onuncu sene: No. 3499 umhuriyet ÎSTANBUL CAGALOGLU Telgraf Te mektup adresl: Cumhurıyet, Istanbul Posta fcutusu: îstanbtü, No. 248 Telefon: Başmuharrir: 22386, Tahrir müdürü: 23236, îdare müdüru: 22365. Matbaa: 30472 Perşembe 1 Şubat 1934 HayaU Ansiklopedisî Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize geliren en ffaydalı eserdir. Her evde bir lane bulunmak lâzımdır. Memleket için Mühim bir müessese: Belediye Bankası nkarada küçük bir bina içinde çalışan büyük bir müessese vardır. Bunun ismi: Belediye BanOnünden gelip geçenler her zaman bu müessesenin memleket imarmdaki büyük mevküni düşünmezler, buna sebep, belki Belediye Bankasının böyle küçük bir binada ife başlarms olmasıdv. Fakat, akıl ve manbk ta bunu icap ettirmez mi? Böyle küçükten başlıyarak isleri inkisaf ettikçe büyü yen bir müessesenin hem istikbali sağlam, hem mazdsi serefli olur. Acaba, şkndi küçük krediler vererek y«lıyyn bu müessesenin memleketteki ehemmiyeti ve istikbaldeki kudreti nedir? Bunu takdir için söyle bir Ana doluya göz atmak kâfidir. O vakit, bu harap bırakılmıs güzel memleketin, kendini imar edecek müessese için neler düsündüğünü, düşünmesi lâzım geldiğîni takdir ederiz. tnsan, güzel memleket>m>zi gezip dolastığı vakit içinde hazin bir endise duyar. Ve bu memleketin nasd olup ta bu kadar barao btrakıldığma hay • ret etmek ister. Fakat, bugün hangi Türk bilmiyor ki bu memleket asnr larca meczuplar diyan olmuş, terakki ve medeniyete kapılarmı kapıyan in sanlar tarafmdan idare edilmistir. Cumhuriyet idaresile neticelenen kurtuluş ve inkılâp mücadelelermi hergün, her saat unutmayıp hahrlıyalim ki bu sayede vaktile sabah, aksam baykuşlar öten bu topraklarda artdc hayat güneşi doğmustur. Bu günesin nuru altında topreklanmız hergün biraz daha yeMİlenecek, güzellesecektir. Penceresiz, bacasu, çamurdan yapılmıs köy evlerimizin yerine ocaklarmdan saadet ve neşe t"tecek güzel binalar kaim o lacaktır. tste, bu idealimizi meydana getirecek müesseselerden biri de Be • lediye Bankasdır. Belediye Bankası Tihfciyenin imar bankası olacaktır Hetta, olmağa baslanustır da. Ankaradaki küçük binasuıa geçen lerde arrfip g'rdiçimiz bu büyük mü essesenin üç dört oda k'nde yaohk lannı öğrenmek istedik. öğrendiğimi ze göre, Belediye Bankası tam faaliyetle çalısmağa baslanustır. Kendisinden hergün bir şehrim'zin hayat ve iman içm kredi istiven belediyelerin adedi ziyadelesivor. Bunlarm m'ktan otuzu geçmektedir. Coğunun istediği elektrik ve su tesisahdır. Türk toprak'an nur, ve ziya isteriz, su isteriz diye beğın • yorlar! Bu müessese, her istiyenin ik tidarmı tetkik ederek dertlerine çare bulmağa gayret edivor. Banka, kanununda teskil maksadı m izah için şunlan yaımıştır: «Belediyeİer, sehirlerin tanzim ve te sisi islerinde yapacakları esaslı âmme hizmetleri için muhtaç olacaklan parayı, yapılacak işlerin ehemmiyetine ve belediyelere odeme kabiliyetieri ne göre ikraz etmek; kısa veya uzun vadeli avans ve cari hesaplaT açmak veya bunlara tavassut ve kefalet etmek ve nizamnamei esasiyesile müsaade edilecek banka işlerini yapmaktır. Bankanın, ikraz ve faiz muamelelennde sermayesine iştirak eden belediyelere, iştirakleTİne göre, müsavi mua mele yapması esas olmakla beraber talebin çokluğu halinde yapılacak işlerin takdim ve tercihi ve iştirak his selerinin nihayet iki misline kadar muamele yapması meclisi idarenin kararına bağhdır.» Bankanın gaye ve muamelesinin e sasmı tejkil eden bu fıkralardan anla sılıyor ki Belediye Bankası denilen bu büyük müessese ife evvelâ âmroe hizmetlerinin muhtaç olduğu parayı yermekle başlıyor. Anvne h'zmetler'nm tasnifinde tereddüt edecek değiliz. Fakat, bana göre, banka nizamnamesindc bu âmme hizmetlerinin nelerden ibaret olduğunu zikretmelidir. Zira, bazı beLediye isleri de vardır ki yalnız mahallî ve hatta mevziî men^RÜeri alâkadar eder. Bunlan âmme hiz metleri arasma sokmak bazan güçlesir. Fakat, bunlarm âm«ne hizmftlermden olmaroası beled'venin vapmağa mec bur olduğu islerden olmasma mâni değüdir. Belediye kanunundski bu âmme hizmeti tarifi cidden izaha muhtaç bir mahiyet arzetmektedir. Bir zamanlar çok konuşulan bu kelimenin, kammun yapddığı zamana tesadüf e derek kanunda lüzumundan fazla yer aldığmı zannediyorum. Bundan baska, Banka, belediyelerimizin tanzim ve tesis islerinde yapacakları esaslı âmme hizmetlerini yap tıktan sonra sıranm, sehirlerin imar hizmetlerine gelecefinde şüphe yoktur. Zha, bilelim ki, bir şehirde belediyenin yapacağı işler yalnız âmme hiz metleri diye tanılan mahdut hizmetler değil; bu asırda o belediyenin hüküm Bursadaki muhakeme bitti, karar verildi HariciyeVekili bu akşamM.Titulesko • Nazım Hikmet Bey ve arkadaşları mahkum oldular, ile beraber Belgrada hareket ediyor bir kısmı aften istifade ederek serbest bırakıldı Tevfik Rüştü Bey Bükreşte Yugoslavya, Bulgaristanın misaka dahil olması için yeni bir teşebbüste bulunmağa karar verdi, Bulgarlar misakın marttan evvel imzalanmıyacağmı söylüyorlar Fevfik Rüştü B Bükreşte tezahüratla karsı'andı Bükreş 31 (A.A.) Balkan hu • susî muhabirimiz bildiriyor: Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Beyefendnvn bindikleri Zafer torpitosu salrin bir deniz seyabatinden sonra *dün gece 2,40 ta Köstenceye muvasalat ebnâş tir. Romanya Amiralı Köstence lhnanmdan aksamdanberi Zafer torpito siie teUiz temisroda bulunmakta ve torpitonun gece 2 den sonra gelecegi bilind'ği için Vekil Beyden Köstenceye vanr varmaz karaya crkmak iste yip istemedik'eri istifsar edilmekte idi. Tevfik Rüstü Bey bu isrifs»>Ta Köstenceye çdcarak vagonlannda istkahat etmeği tercih ettflderi cevabmj vermif • lerdir. Bu esnada aksam 18 de Bükresten Romanya Basvekili M. Tatareskomra hususi trenile hareket eden ve Romanya Hariciye nezareti tarafmdan i»tik bale memur edHen zevat'a Bükreş elçimiz HamduHah Suphi Bey, sefare timiz erkânı ve Köstence bafkonso • losumuz nhhmda kendüerinin muva • salatma mtîzar etmekte idiler. Bursa 31 (Telefonla) Komönistlikle maznun buranan Nazım Hikmet Bey ve arkadaslan hakkındaki karar bugün Ağırceza mahkemesince, alenî bir celsede. tebliğ olunmuştur. Kararda maznunlann gizli bir cemiyet teşkO ederek tstanbul, Adana ve Bursa gibi amelerm tekâsüf etmis bulunduğu merkezlerde şubeler açarak faaliyette bulunduklannm rnnhtelif delillerle sabit olduğu kaydedi'mektedir. Bu curiim ceza kanununun 271 inci maddesrnm ikînci bendine uygun gö rüldüğünden Nazım Hikmet. Nail Vabdeti, Tosun ömer, Yonga ömer, Mustafa Bey ve Efendilerrn e*hebı muhaffefe nazan Hibara almarak beşer se ne ağır Tıapislerme karar verilmîstir. Fakat af kanunundan istifade ettikleri için cezalan W*er «eneye mdîrilmistir. Maznunlardan Ferdi Osman Bey dört sene alh ay hapse ma^kum edîlmiştir. Gene bu gruptan 7 maznun af ka nunundan istifade ederek tahliye edilmislerdir. Hüseyin o§!u Rrmazamn tstanbulda mahkum olduğu nazan dik Nazun Hikmet Bey kate almarak aynca tecziyesme Hzum görübnemiştir. Diğer maznunlann bepsi af kananundan istifade ederek birer buçuk sene hapse mahkum olmuşlardır. Bugun Tevfik Rüştü Beyi kdbul edecek olan Romanya Kralı Karol Hz. Hancıye Vekütmiz ferefine ztyafet ve^en Romanya Hariciye Nazın M. Titulesko Burdur faciası Vazife başında şehit düşen Vali ile mühendis ve odacının cenazeleri göz yaşları içinde kaldırıldı Burdur 31 (Hu susî muhabiri mizden) Diin Vali Hazım ve nafia münendi; vekili İsmaiı Hakkı Beylerl odact Mebmet E fendiyi öldüren sonra da tabancasını ağzına bosaltarak kendi cezasım kendi elile veren ka til Murat Adil, burada Nafi» Vekâletinin silindjirlerinde mak'nist muavinliği Burdurun umumı manzaran yaomakta idi. Kendisi Burdur | yet ettikten sonra tahkikatı idareludur ve bu cinayetine sebep bun ye baslanustır. dan brr müddet evvel ifinden çvkaAnkara 31 (A.A.) Dun ma rılmış olmasıdır. kammda şehit edilen Burdur Valisi Hazım Beyin cenazesini tzmire nak • Bu facîa bütün Burdur halkını letmek üzere merhumun kaymbira çok müteessir etmi^tir, Katilin kurderleri avukat Refik Şevket ve Hâ • sunlanna kurban sriden Vali H a n m mit Şevket Beyler Burdura gitmişler Beyle mvhendis tsmail Hakkı Bey dir. ' ve odacı Mehmet Efendi için bugün Isparta Valisi Feyai Bey de Burdo» yapılan cenaze merasrmi cok hazin ra giderek Dahiliye Vekili Beyfn te oknustur Bmlerce Burdurlu gözvasları içmde merasime iştirak etmişler essürlerini ailesine bildirmiştir. CUMHURİYET : Feci bir cina dir. Vali Beyin cenazesi ö d e m i ş e nakyete kurban giden Burdur Valis! lolunmuştur. Hazım Bey, evvelce Beyoğlu Beb>Dahiliye Vekâleti tarafmdan Hadiye reisliğinde ve bilâhar« Ankara zım Bey merhuımın ailesine, hükuVali muavinliğinde bulunan Hazım met namına. beyanı taziyete me Bey değildh*. Eski Beyoğlu Belediye mur edilen tsparta Valisi Fevzi Bey, reisi Hazım Bey şimdi Mersin Valisi buraya gelcniş ve Hazım Beyin zevıııııııımııımı Balkan Misakı hakkında Bulgarlar ne diyorlar? Bir Bulgar gazetesi, Cemiyeti Akvamdan Bulgar oıdusunun hemen yüz bine iblâğını ve muahedelerin tadilini istiyelim, diyor Sofya 30 (Hususî muhabîrimizden) Zarya gazetesi «Bulgaristan komşularOe anlaşmak için hüsnü niyet gösterdi» nami altında yazdığı bir basmakalede sunlan yazıyor: Tevfik Rüstü Beyin seyahat plânlarma ait en yeni haber Türkiye Hariciye Vekilinin hiç Bulgaristana uğramadan çok yakında Köstence tarikile Bükrese gitmesi olacaktır. Tevfik Rüstü Bey Bükresten Titu lesko ile birlikte Belgrada gidecek ve ayni zamanda Belgrada Yunan Hariciye Nazın M. Maksimos ta gelmiş bulunacaktn*. Belgratta dört ha(Mabadi Sçuncü sahifede) Köstencede 2,40 ta torpitonun nhtıma yanaş • man üzerfne evvelâ M. Titulesko narmna Hariciye siyasî şube müdüru M. Telemak, hususî kalem müdürü Buzdogan Romanyanm yeni Ankara sefrri M. Chionti ve ayni zamanda Bükreş sefirimizle diğer zevat Köstence valisi mahallî hükumet erk?nı, bir Romanya amiralı ve matbuat mümessiUerînden mürekkep kalabalık bir heyet Tevfik (Mabadi alttncı aahifede) Hitler yeni ve mühim bir nutuk söyledi Jngiliz gazeteleri nutkun Fransaya ait kısmını çok beğendiler Berlin 31 (A. A.) Raysta gın dünkü celse sinde Başvekil M Hitler bir nutul. söylemiştJr. M. Hitler son 15 se nenin tarihine iki noktai nazarm hâkim olduğunu söylemistir: Bunlar, mark sizm taraftarlan nm otoriteyi yık malarile Versay muahedesOe dünya mtizamma i manın yıkılması ve muahedemn iktısadî ve siyas» santajıdır. M. Hitler de miştir ki: ahedesi bütün ü mitleri boşa çı Alman Basvekili M. Hitlerin yeni bir resnd kardı ve km do lanmasıdır ve ırka ait fikri diğer ırkğurdu. Alman milleti adalete fananmı lara karşı nefreti mucip olmaz. kaybetti ve dünya nizamından nefret Bu fikrin neticeleri, galiplerle mağetmeğe başladı. luplar arasmdaki ebedî ihtilâflardan Bu vaziyetten komunizm istifade etziyade dünya sulhu için ividir.» ti. Bundan sonra Başvekil, millî sosya Almanyayı bir komürast ihHlâlfnden lizmuı iktidara geldiği ilk seneye avdet muhafaza etmekle millî sosyalizm AI • ederek yapılan eseri anlabntşt». Bümanyayı ve bütün dünyayı bir dünya tun milletm tam rümaduıı kazanmak ihtilâlmden kurtardı. (Mabadi altıncı sahifede) Millî sosyanzm millî îradenin canMUlı sosyalizm mıuı rraaenın c « ^«™. Maliye Vekiline bugün gözlerinden ameliyat yapslacak Fuat Beyin Maliye, Saff e' Beyin Nafıa Vekili olacaklan söyleniyor cesi hanımı ziyaret ve beyanı tazi tıırııiMiıııttıtttiıııııııiiiıtııııııınıııııııtiMiıııııııı tııııııiııırtrıı ııııııııi MIM ııııııııiııiMHimıııtııııııırrmıııııııııtınımtn ıııııııı» bulunmaktadır. Kara kışta sonbahar yağmurları tfustafa Abdülhalik B. Fuat Bsj Ankara 31 (Telefonla) Maliye Vekili Mustafa Abdülhalik Beyin rahatsızIığı devam etmektedir. Bugün Istanbuldan gelen doktoriar beye'i tarafmdar yeni bir muayene yapılmı* ve yîirm a meliyat icrasi kararlashnlnsıshr. Sovlecdiğine göre Mustafa AbJıilhaMr Bey (Mabadi üçuncS tahifede) Halkevinde intihap Halkevleri nizamnamesine tevfî kan iki senede bir yaoıkpası icap eden sube komitelerinin întihabına bugün başlanacakfar. Dokuz komi • teden dil, tarih ve edebivat subesi nm komite intîhabı bu^ün saat 17 de Halkevi merkezi salon<unda yapı lacaktır. Güzel san'atler şubesmin komite mtihabı da cuma «iinü saat 14 te yapılacaktır. Dil, tarih ve edebivat subesindeki bütün azasımn i^tirak edeceği anlaşılmaktadır. Bu şube nin vazifeleri hakkında kısmı mahsusumuzda tafsilât vardır. ınııııııııııınııııııımııııntıınııiHiıımr l l 1 ran olduğu sehrin sakinlerrni alâkadar eden mesken ve stbhat işlerine de samil olmağa baslannsbr. Biz kuvvetle ümit ediyoruz ki; esash âmme hizmetlerinden elektrik ve su, yol ve sane gibi hizmetlerden sonra srra ucuz metken insasnı kolaylafhrmak gibi islere d« ,H n.Miı.mıını H H...HMi.iMiiH1tnmn.Miı.ıımııımımııt.n....H..!nıııııııııııııı.ıııiMiHi.ıımııııın geldiği, hatta Banka kanununda böyle Köprü üstünün dünkü manzarast E w £ k i sabah başhyan yağmur, akşam kısa bir fasıla verdikten sonra, dün bütün gün yağdı ve gece de devam etti. Bilhassa gece sağnak halinde yağdı. Maamafih, havakr, slkâyet edilecek derecede serin değüdir. tstanbul, kışın en fazla şiddetli olması lâzım gelen zamanlarmı bir sonbahar havau içinde geçirmek tedir, denebürr. Hatta dün aksam, bir arahk gök gürültüleri bile duyulmuştur. bir ilâve ve tadil yapıldığı vakit, ümit ettighniz imar islermi Belediye Bankası tam manasile üzerme abnts olacak tir. îstanbul meb'usu ALÂETTİN CEMİL