6 Kasım 1967 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26

umhuriyetimizin tarihinde hem mahiyeti ba- kımından, ama asıl aldığı önem ve doğurdu- gu sonuçlar itibariyle belki de en ilgi çekici olay 1925 Kürt isyanıdır. Atatürk ve İnönü ta- rafından, bir "karşı ihtilâl"in provası olarak de- gerlendirilen Şeyh Sait İsyanı filen Türkiye'de ki ilk çok partili hayat denemesini kapatmış, te- sirleri uzun süre hissedilen Takrir-i sükün ka nununun çıkmasının vesilesini teşkil etmiştir İzmir Suikastı ile onu takip eden safhayı da, bu olayın devamı olarak görmek kabildir. Her hal- de, Türkiye'deki bir çok devrim, 1925 Şeyh Sa- if isyanı üzerine yapılan temizliklerle gerçek- leştirilmiştir. . Bu isyan dolayısıyla akıtılan 26 kan, devrimlerin bedelini teşkkil etmiştir. Olay- da ilgi çekici taraf sadece hareketin gelişmesi değil, hazırlanışıdır da.. Bir zabıta veya casus- luk romanı kadar meraklı olan bu devreye İn- gilizler, Kürdistan ülküsüne bağlı olanlar, yurt dışında bulunan son padişah, onun yurt içinde- ki ajanları, bazı şehzadeler ve bizim polisimiz de karışmıştır. Kürdistan Emiri olmaya hazır lanan bir Seyit adına, karşılarındaki İngilizdir diye bir Türk komiserle yapılan temaslar v Diyarbakıra "Kürdistan Harbiye Bakanlığı' adına gelmiş İngiliz silah fabrikalarının tek- lifleri maceraya renk katan olaylardır. Her halde, 1925'in bu hadiseleri bugün mutlaka ve iyi bilinmesi gereken bir tarih parçasıdır AKİS