16 Nisan 1962 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 21

karşılayabilecektir. İzmir ( bölgesiyle Doğu ve Güney bölgelerinin ihtiyacı gene açıktadır. İzmirde de özel teşeb- büs bir bira fabrikası kurmak için te- şebbüse geçmiş, fakat bundan ileri gi- dememiştir.' Ayrıca bir büyük yerli firma ecnebi firma ile birlikte büyük bir bira sanayii kurmak üzere teşeb- büse geçmiş bulunmaktadır. Ancak bu da tasarı halinden fiili safhaya inti- kal etmemiştir. Tesisi için her türlü hazırlık biten yeni sınai tesislerden biri Suni El- af A. Ş. nin Bursada kuracağı fab- rikadır. Bu fabrikada naylon ipliği i- mâl edilecektir. Şimdiye kadar kadın çorapları memleketimizde imâl edil- mekte, fakat gerekli iplik yurt dışın- dan getirtilmekteydi. Şimdiyse fabri- ka naylon iplik için sadece gerekli ham maddeyi,ithal edecek ve bu mad- deyi iplik haline getirerek piyasaya arzedecektir. Mutasavver Oo fabrika memleketimize önemli döviz tasarru- fu sağlıyacak tesislerden birisidir. Başka gelir kapıları Özel teşebbüs tarafından tesis edile- cek bir başka sınai tesis de İstan- bulda deniz vasıtalarının tamir ve ha- vuzlanması için inşa edilecek doktur. Türkiyede ilk defa bir özel teşebbüs tarafından kurulacak olan bu dok 15 milyon liraya çıkacaktır. Elka Fabrikası da boyalı ve lâk- lı tahta mamulleri için ilâve bir tesis daha yaptırmaktadır. Bunun dışında buzdolabı ve çamaşır makinesi yap- mak için çeşitli teşebbüsler vardır. A- nadolunun muhtelif yerlerinde 20 den fazla un fabrikası inşa halindedir. Türkiyede döküm radyatör yapan bir firma aynı zamanda döküm kazan yapmak için tesislerini genişletmiş- tir.. Bir firma da Mersinde hububatı standardize etmek için bir tesisat kur- mak üzere teşebbüse geçmiştir. Plâs- tel imâl etmek üzere bir firma da fa- aliyet halindedir. Hususi teşebbüsün 15 milyon lirayı geçecek yeni bir ya- tırımı da, inşaat sanayii için çok ilgi çekicidir. Kurulacak olan bu fabrika İtang denilen ve çimentoyu hafifleten bir madde imal edecektir. İtang mad- desi halen dış memleketlerde kulla- nılmakta ve işçi masraflarından, inşa- at müddetinden büyük tasarruflar sağlamaktadır. İnşaatlarda kullanılan itang. sıvayı ortadan kaldırmaktadır. Bu madde pek kısa bir zaman içinde Türkiyede de imâl edilecek, bilhassa büyük inşaatlarda çok büyük tasar- ruflar şağlıyacaktır. 50 ile 55 milyon lirayı bulan bir yatırım da, zirai mücadele ilâçlarının ham maddesini teşkil eden B.H.C. ve D.D.D. nin yerli olarak imalini sağlı- yacaktır. Özel teşebbüsün yaptığı bu yatırım katileşmiştir ve (o fabrikanın İzmitte kurulması için faaliyete ge- çilmiştir. Fabrika için gerekli kredi de dolar olarak temin edilmiştir. Bu teşebbüs memleketimizde çok büyük döviz tasarrufu sağlıyacaktır. Mersin ve İzmitte kurulan Rafine- riler de bazı sanayilerin doğmasına yol açmıştır. Bunlardan biri, rafineri- lerden elde edilecek L.P.G. gazı için kurulacak iki fabrikadır. Bu fabrika- lardan birisinin temel atma töreni ge- çenlerde yapılmıştır. Diğerinin de iki üç ay içinde temeli atılacaktır. Rafi- nerilerde elde edilecek "fuel oil" sa- nayiimiz için çok önemli bir unsur o- lacaktır. "Fuel oil" kalori bakımından kömürden ileri, yakma kolaylıkları olan ve isi ile külü olmayan bir mad- dedir. Memleketimiz için çok kıymet- li olan kömür tasarrufunu sağlıyaca- ğı için ayrı bir önem de taşımaktadır. Ancak bu "fuel oil"u yakmak için bir takım tesisat gerekmektedir. Bir çok fabrika, kömürden "fuel oil"e geçmek için gerekli tesisatı yurt dışına sipa- riş etmiştir. Bir firma da bu tesisatı memleketimizde imâl etmek için faa- liyete geçmiştir. Avusturyanın Unit- herm firması yüksek Mühendis Esat Cafer İz ile birlikte "fuel'oil" yaka- cak tesisatı imâl edecek bir fabrika kuracaklardır. Dünyanın en önemli 1- sı tesisatı fabrikalarından' biri olan Unitherm'in tesis edeceği bu fabrika memleketimize döviz tasarrufu sağ- lıyacak tesislerden biridir. İKTİSAT VE MALİ SAHADA Tamek Konserveleri sahipleri Se» mih ve Melih Sipahioğlu da memleke- timizde ilk defa İtalyan sistemi ile gazozlu meyva suyu imal edecek bir- fabrika kurmuşlardır. 15 Mayıstan i- tibaren ilk imalâtını arzedecek olan bu fabrika aynı zamanda Amerikalı- ların Pepsi Cola'sını memleketimiz- de orijinal olarak imâl etmek için gev rekli anlaşmayı yapmıştır. Henüz tasarı halinde olan ve bu yıl sonunda neticesi belli olacak olan bir yeni teşebbüs de plâstiğin iptidai maddelerini memleketimizde imâl e- decek bir fabrika kurmaktır. Bu fab- rikanın henüz etüdleri oyapılmakta" dır. İlk hesaplara göre 60 veya 70 mil- yon liraya ihtiyaç vardır. Bunun & 40 ile 50 sini dolar olarak temin etmek lâzımdır. Bu fabrika yapıldığı takdir- de sağlıyacağı döviz tasarrufu çok büyük olacaktır. Paşabahçe Fabrika- sının pencere camı imâl etmesi de ge- niş, çapta döviz tasarrufu (sağlamış- tır. Bütün bunların dışında, başta gıda sanayiinde olmak üzere, madeni eşya sanayii ve otomobil montaj sanayiin- de bir çok teşebbüs mevcuttur. Bura- da belirtilen tesislerin en küçüğü 3 ile 5 milyon liralık tesislerdir. Bunların dışında, yatırımının miktarı 1 mil- yon lirayı veya daha azı bulan, ima- lâthane denilebilecek bir çok teşebbüs vardır. Her şey göstermektedir ki, aksi bütün söylentilerin hilâfına şu. anda piyasa ciddi bir kıpırdanış halindedir.