YURTTA OLUP BİTENLER Böylece A.F.,C.H.P.ile bir çatı altında olmayı kabul gibi görülme- miş fedakârlığa, sırf memleket ove millet menfaati için katlanacaktı! C. H.P. buna boyun eğmediği takdirde, aleyhinde hemen, yeni kampanya a- çılacak, gürültüyle sindirme metodu- na sarılınaacak, İsmet Paşa ve parti- si "İktidar Hırsı"yla (o suçlandırıla- cak, gazetecilere (haberler uçurula- caktı Faka/t bu hâdisenin cereyan ettir ği saatlerde Çankayada olup bitenler, hesaplarda bir ufak yanlışın yapıldı- gım gösterdi. Seçimler, hiç de, C. H. P. ni Türk siyasi hayatından silen bir netice vermemişti. Bilâkis, C. H. en çok oyu, bütün handikaplara rağ- men toplamıştı. Üstelik, onun temsil ettiği fikirler memlekete hakim fikir- lerdi. P. bir şamar oğlanı yerine, konulmaya kabul etmesi için, hiç bir sebebin bulunmadığını hatırlatmak- ta gecikmedi. Ses veren dağlar İnönü, Çankayaya saat 15.30'da git- ti. Kapıdan giriyordu ki otomobil gazeteciler tarafından o durduruldu. Fotografcılar resimlerini çektiler a- ma, muhabirler ağzından bir laf ala- madılar. İş uzayınca dakik C Genel Başkanı -frenkler "zamanında gelmek büyüklerin nezaketidir" der- ler- gülerek: "— Tam vaktinde geldim, beni geç bırakıyorsunuz" diye takıldı o ve otomobil Köşke dahil oldu. Gürsel ile İnönünün görüşmesi Oo kadar uzun sürmedi. C H. P. Genel Başkam çıkarken gazeteciler tara- fından tekrar sigaya çekildi, o fakat gene sır vermedi. Sâdece yüzünde, müstehzi bir hayret ifadesi ovardı. Cumhurbaşkanıyla temasları hakkın- da hemen Köşk dönüşü, kendisini Partide bekleyen Merkez İdare Ku- ruluna izahat verdi, ertesi sabah ta ikiyüz kadar C. H. P. li senatör ve milletvekilinin (katıldığı o müşterek Grup toplantısında durumu o açıkla- dı. İnönü Köşke, C.H. P.nin bir prensip kararıyla gitmişti. eo Genel Başkan bu kararı zaten, seçimlerden sonra yaptığı bir basın toplantısında açıklamıştı. Seçimlerde C. H. P. kar- şısındaki üç parti aynı vaadlerde bu- lunmuş, aynı metodlarla çalışmış ve aynı silâhları kullanmış olduğuna gö- re iktidarı bunların kurması normal- di. C.H. P.nin, muhalefet görevi gör- me hususunda hiç bir itirazı yoktu Bir Milli Koalisyon, C. için bahis konusu değildi. Bu,T.B.M.M ni bir ikinci Kurucu Meclis yapmak- tan başka ne işe yarayacaktı ki? Muhalefetsiz bir demokrasinin, hele 8 istikameti bu kadar açık şekilde be- lirmiş iki siyasi grup varken işletil- mesine ne lüzum mevcuttu, ne de im- kân. O basın toplantısında İnönü sâdece, üç ortakların, arzuladıklarım elde edip başkente geldiklerinde yor- gan kavgasına tutuşarak normal ko- alisyonu Oo kuramadıkları takdirde memleketi bir hükümet buhranından korumak maksadıyla her görüşmeye hazır olduğunu bildirmişti. İnönü Çankayada Gürselden, durumun bu olduğunu öğrendi. o Üç ortaklardan biri yan çizmişti. Diğer iki ortağın ise, hükümet etmeye gü- cü yetmiyordu. Acaba C. H. P. eksi- ği tamamlamaz mıydı? İnönüyü ve C. H.P. yi pek hayre- te düşüren, işte bu teklif oldu. Zi- ra Genel Başkanın o akşam Merkez fiili Osman Kibar bir sat Bölükbaşı İdare Kuruluna, ertesi sabah Grubu- na açıkladığına göre C P. adedi noksanı tamamlayacağı kabineye an- cak birA. P.liveyaY.T.P. li Baş- bakana rıza göstermesi bul edilecekti. İnönü sormuştu "— Ama bu, biraz garip ezel değil mi? C. H. P. Mecliste en fazla oya sahip partidir. Normal olan, di- ger partilerin ondan bir Başbakanın idaresindeki oOkabineye o katılmaları- dır." Evet ama, işte A. P.ninve Y.T. P. nin bazı hususiyetleri vardı, onla- rı anlamak lâzımdı. C. H. P. den çeki- niyorlardı, sonra seçmenleri ne der- di, Başbakanın kendilerinden olması bir izahat olacaktı. Doğrusu istenilir- se, iktidara hiç aşık olmayan İnönü bu mazeretleri pek anlamadı, Gür- sele sâdece, partisinin (organlarıyla konuşacağım söyledi. Gürsel, C. H. P. li Başbakanın kim olabileceğini sor- du. İnönü "Partiyi selahiyetle tem- sil edecek biri" demekle yetindi. Bu, karşı taraftan dikte edilecek adayla- rın C.H.P. nin değil, ancak karşı tara fın adayları sayılacağını ve o yolla- rın denenmesinde fayda bulunmadığı mânasına geliyordu. Haftanın sonundaki gün, C. H. P. Grubuna bizzat İnönü tarafından e- sası bu olan açıklama yapıldıktan sonra görüşmeler başladı. Haklı bir isyan O gün, yeni Parlamento binasının, Mecliste en fazla (milletvekiliyle temsil edildiği için C. H. P. ne tahsis edilen "İktidar Grubu Odası'nın ye- şil renkteki sık koltukları bir baştan ötekine, heyecanlı temsilcilerle doluy- du. Bir gece evvel Merkez İdare Ku- rulunda durum üzerinde görüşülmüş, hâdiseye objektif teşhis (okonmuştu. Üç parti, bütün seçim boyunca sâde- ceC.H. P. ne saldırarak oy istemiş- lerdi. C. H. P. hakkında söylenmedik şey bırakmamışlardı. Onun dinsizli- ğinden, imansızlığından komünistli- ğine kadar.. Atatürk reformları, me- suliyeti bu partinin sırtında bir ta- kım felâketlerdi. o Propagandacılar her 'hissi istismar etmişler, her ifti- rayı yapmışlardı. İhtilâli yapan İs- met Paşaydı. Menderesi astırtan İs- met Paşaydı, Kayseriyi doldurtan İs- met Paşaydı. Ankaraya H.P.ni ve İsmet Paşayı temizlemek, Kayseri- nin kapılarını, açmak, milleti dinine kavuşturmak, eski günleri ihya e mek ve Demokrat vurguncuların pa- racıklarını kurtarmak için' gidiyor- lardı.. Halbuki şimdi, kendi aralarında yorgan kavgasına tutuşup ta bir hü- kümet dahi kurmaya yetmeyecek sa- yılarıyla başbaşa kalınca ve memle- hükümetsiz beklemeye uzun müddet tahammül etmeyeceğini gö- rünce gene C H. P. nin sırtına bin- menin, onu küçük düşürerek kendi müstakbel yatırımlarına zarar ver- medi. Tok, bu kadarı fazlaydı. C.H. P. içindeki toplantılarda, bilhassa İnönü son derece açık ko- nuştu. Bir ortaklık kurulacaktı, C. H. P. buna görünüşte sığıntı gibi alına- caktı, elinde hiç bir inisyatif bulun- mayacaktı, fakat el altından bütün başarısızlıkların, dertlerin tek sebebi diye gene C , gene İsmet Paşa gösterilecekti. görülmüştü. Bu pek kaba oyuna. C. AKİS, 6 KASIM 1961