5 Haziran 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 35

anlatım, gereğinden çok gözüpeklik içindedir. Belirli sinema kuralların- dan gitmeden, kendine göre an uygun bulduğu bir biçimde kullandığı sine- ma dili, ilk bakışta gelenekçi seyir- ciyi şaşırtmakta ve garipsetmektedir. Beklenmedik bir anda bağlantısızca bir plandan öbürüne geçmeler, klasik ölçülere alışmış seyirciyi rahatsız e- der. Fakat küçücük bir otel odasında sevişen iki kişiyi on- onbeş dakika gi- bi uzun bir süre içinde yine aynı se- yirciyi sıkmadan verebilmek, büyük ustalık isteyen bir iştir. Tenkitçilerin listesinde üçüncü sı- rayı alan "Saturday Night And Sun- day Morning-Sevişme Günleri" de bi- rinci Truffuat, ikinci Godard gibi re- jisörü Karel Reisz'ın ilk uzun met- rajlı filmidir ve West End'li bir işçi delikanlının serüvenlerini anlatmak- tadır. Reisz'ın bu filmini -görüş ve işleme açıları değişik olmakla birlik- te- konusunun Jack Clayton'ın "Ro- om At the Top - Tepedeki Oda"sıyla sıkı bir benzerliği vardır. Gerçi Re- isz'ın anlattığı hikaye, Clayton'ınki- ne bakarak daha gerçekçi ve daha i- nandıncıdır ama, Clayton'm Reisz'e üstünlüğü, "Room At the Top-Tepe- deki Oda'da "Saturday Night And Bunday Morning- Sevişme Günleri"- nden dana güçlü ve daha toksözlü oluşundadır. "Sevişme Günleri'nde Reisz'ın yani fakat iyi oyuncularının dışında iyi fotoğrafçı Freddie Fran- cis'in, filmin prodüktörü olarak çalı- şan rejisör Tony Richardson'm ve yi- ne bir rejisör olan montajcısı Seth Holfun başarıda önemli paylan el- bette vardır ve ayrıca rejisörünün dokümanterci alışkanlığını bu ilk u- zun metrajlı filminde da devam et- tirmesi, filme bir başka olumlu hava katmaktadır. Oyuncularınn hemen hepsi (Albert Finney, Shirley Anne Field, Rachel Roberts) sağlam va filmi ayakta tutan iyi oyunlar ver- mektedirler. "Die Brücke-Köprü" bam. tenkitçilerin bazılarına yılın filmi sayılan oyuncu rejisör Bernhard Wicki'nin "Die Brücke-Köprü"sü da yine rejisörü- nün ilk denemesi m sırada dör- düncülüğü almaktadır. Romancı Manfred Gregor'dan Wicki'nin sine- maya aktardığı "Köprü'nün konu- su-çıkış ve varis yönünden- Erich Maria Remargue'ın "Garp Cephesin- de Yeni Birşey Yok"unu iyiden iyeye andırmaktadır. İkinci Dünya Savaşı- nın son günlerine doğru, mağlübiye- tin Almanya için kaçınılmaz bir du- rum- aldığı sıralarda küçük bir kasa- bada geçen hikâyenin başlıca kahra- manları, henüz okul çağını sürdüren yedi kişilik bir öğrenci grubudur. AKİS, 5 HAZİRAN 1961 SİNEMA Efgan Efakan Halit Refiğin "Yasak Aşk"ında Münekkitlerin yüz akı Rejisör Bernhard Wicki, "Die Brücke- Köprü"de savası, savaşan in- sanları ve yine savaş karşısında top- lum katlarından çeşitli insanların gerçek davranışlarını büyük bir us- talıkla seyircisine ulaştırmaktadır. Bu denli savaşa karsı çıkan bir sa- vaş filmi yapmak elbette ki ustalık isteyen bir iştir. Bu ustalıkta roman- cı Gregor'ın olduğu kadar, senaryo yazarı Mansfeld ve Wilhelm Vivier ile fotoğrafçı von Banin'in de payı yok değildir. Ama rejisör Wicki'nin -hele ilk filminde- böylesi zor bir işin üstesinden gelmesi ve yılın filmini övülmeye değer. çıklayıp, anlamsızlığı ve gereksizli- ği üzerinde duran önemli bir filmdir. listenin beşinci filmi "A Double Tour-Tehlikeli Alaka", birinci ve i- kinciliği alan Fransız ve "Teni Pal- ga"cı orejisörlerden sonra üçüncü Fransız ve "Teni Dalga"cı Claude Chabrol'un filmidir. Chabrol, bu ye- ni filminde biçim ve üslüp denemele- rini bir çeşit polisiyeye yaklaşan bey- lik bir olay çevresinde geliştirmekte bu arada da eskimiş, tükenmiş bir sile düzenini tenkit etmektedir. Ye- tişkin bir oğulla nişanlı bir kıza sa- hip baba, çok genç bir kadına tut- kundur vs sevgilisi uğruna ailesiyle olan bütün bağlarını koparıp atmayı kurmaktadır. Fakat bütün çabasına karşılık bunu yapabilecek (güçten yoksundur. Karısı, herşeye rağmen erkeğine sımsıkı sarılmıştır. Daha sonra Jean-Luc Godard'n "A Bout de Souffle-Serseri Aşıklar"ında ge- liştirilip örneğinin en uç noktasına çıkarılacak olan Michel tipi, "A Do- uble Tour-Tehlikeli Alâka"da başlan- gıç olarak ele alınmakta ve adeta Osborne'un "Look Back in Anger-Öf- ke"sindeki kahramanına yaklaşmak- tadır. Chabrol'un filmi zor oyunlu bir filmdir ve -babayı saymazsak» ge- ri kalan öbür oyuncular rejisöre ge- reken yardımı esirgememektedirler. Losey ve "Suç Altında" jpgiliz “Yeni Dalga"sından Jack Clayton'ın -"Room At the Top-Te- pedeki Oda"- yeryüzünde en iyi ve sıkıntısızca mk için güneşte bir yer dedikleri yüksek kat* çıkmayı kuran meteliksiz bir a serüven- lerini anlatan filmi (Bk Sa- yı: 342) listede altıncılığı, Holly- Altında"sı da yedinciligi almışlardır. Losey, Fransız "Yeni Dalga"cılarının karargahı "Cahiers du Cinema" der- gisinin tuttuğu ve övgülerle ayağını ln kestiği bir kaç rejisörden bi- dir. "Suç Altında" basit bir gangs- ter hikayesiyle, pek derinine inmeden: İngiliz hapisanelerinin oyuncular, iyi mizansen ve iyi bir fo- toğraf direktörüyle irli maktadır. Losey'in filmi daha önce Jules Dassin'in Riehard o Brooks'un bir senaryosuna dayanarak yaptığı "Brute Force-Vahşi kuvvet" -1948-i ile kıyaslandıgındâ,-hapisane gerçek- lerini verme bakımından-hayli zayıf kalır. Listenin bundan sonraki sıraların- da Billy Wilder'in yılın Oscar'ını ka- zanan "Ihe Apartment-Garsoniyer"i sinema cambazı Alfred Hitchcock'ını “Vertigo-Ölüm Korkusu" ve Philip! Teaoock'ın "The Rabbit Trap-Tav- şan Tuzağız" (Bk AKİS, Sayı: 349) sekizinciliği, dokuzunculuğu ve onun- culuğu alarak, listeyi tamamlamakta- dırlar. 35