29 Mayıs 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 8

YURTTA OLUP BİTENLER du. Alkışlanan C.H.P. Genel Başka- sı İnönüydü. Yetmişyedi yaşındaki delikanlı, dinç adımlarla kürsüye geldi, elindeki beyaz oyu gümüş ku- panın içine neşeyle bıraktı. Tasnife geçildiğinde, beyaz oyların arasında sâdece iki yeşil kağıda -çekimser oy- rastlandı. Bunlar, Devlet Başka- nı kontenjanından Temsilciler Mec- lisine giren Orhan Köprülüyle, Ta- bipler Odasından temsilci olarak ge- Kararnustafaoğluya i. Anayasa oylamasında oçekim- serlik! Yeşil oylar Anayasayı, değil, sadece sahiplerini zedeledi. Aslına bakılırsa Anayasanın Kuru- cu Meclisin tam tasvibini kazanaca- gı o 27 Mayıs günü değil, Karma Ko- misyon raporunun ittifakla kaleme alındığı dakikada belli olmuştu. Oy- lama, sadece bunu tescil etti. modern hukuk kurallarının icapları- nı yerine getiriyordu. Tatminkardı. İşte bu yüzden Başkan Kâzım Or- bay, Karma Komisyon tarafından hazırlanan raporu komisyon gözcüsü- nün talebi üzerine okutarak, komis- yonun bu hususta söz isteyip isteme- diğini sorduğunda, salonun sağ tarafın dan seşler yükseldi: "— Söz isteyen yok Yok, yok!." İşin güzel tarafı, bu sesler komis- yon üyelerinin değil, Meclisin o sa- ğında oturan temsilcilerindi. Ne var ki bir küçük söz, her müzakerede ol- duğu gibi, rapor üzerinde konuşmak isteyip de yutkunan bazı temsilcilere cesaret verdi. Konuşan Prof. Hıfzı Veldet (o Velidedeoğluydu. Derdi de öyle pek uzun boylu değildi. Rapo- run bir yerine takılmıştı.' Takıldığı yer, "demokrat!" hukuk devletini efendim.. ki bu hatanın bilerek oyapılmadığı kanısındaydı. Karma omisyonun günlerce süren aralıksız çalışmasının ru üzerinde tatlı tartışmalar başladı. Daha sonra metinde göze çarpan ba- zı türkçe hatalarının . düzeltilmesi gerektiği, virgüllerin yeinin değişti- rilmesi, "ve" İrin kaldırılması ko- nusunda tartışmalar devam etti. Ne- ticede Karma Komisyon, maddeler oylanırken verilen o takrirlerin ince- lenmesi ve o başlangıçta hakikaten mevcut bazı yanlışların düzeltilmesi için izn istedi. Başkan Orbay, gösterdiği şırada : — Kurucu Meclisin oturumuna son veriyorum. Temsilciler saatlerin 12.15 i Meclisi- Anayasa Karma Komisyonu toplantı halinde söz isteyen yok erem.. itekim, Karma Komisyonun ha- zırladığı rapor Kurucu Mecliste müzakere edilirken öyle ne fazla iti- razla, ne de fazla laf ebeleriyle kar- şılaştı. Esasen C.H.P. temsilcileri bir gün evvelinden komisyonun raporu- na itirazda bulunmamak re üçte iki çoğunluğu temin için gayret sarfet- mek kararına varmışlardı. Zira ra- pora daha evvel muttali olmuşlar, bir gün evvel basılmamış olsa dahi Karma Komisyonun vardığı karar- ları öğrenmişlerdi. Komisyon hep iki tarafın arzularını telif çarelerini ara- mış ve Hakikaten ihtilaflı maddeleri son derece iyi ve eksiksiz denecek kadar mükemmel halletmek yolunu bulmuştu. Raporda bu açıkça belli oluyordu. Üstelik İkinci Cuumhuriyetin temelini teşkil edecek olan Anayasa, 8 Insanlar Konuşa konuşa anlaşır kurmak azmiyle" cümlesiydi. Velide- deoğlu, bu ibarenin yanlışlığına, memleketimizde muhtelif zamanlar- da demokratik hukuk devletini kur- ma teşebbüslerinin mevcut bulundu- gunu belirtiyor, bunun en yakın mi- salinin 1945 - 1950 yılları arası oldu- gunu ve demokratik bir sistemle çok partili devreye geçilerek seçimlerin yapıldığını, 1950 yılında böyle bir ni- zam içinde iktidarın devredildiğini söylüyordu. Prof. Velidedeoğlunun endişesi, her devirde temadi etmiş bir inkâr hastalığının nüksetmesin- den ötürüydü. Velidedeoğlu, Meşruti- yetin Tanzimatı, sonraki devirlerdeki değişikliklerin de, kendilerinden ev- velkileri inkâr etmiş olmasını hatalı buluyor ve İkinci Cumhuriyet Ana- yasasında böyle bir hataya düşülme- mesini istiyordu. Velide'deoğlu, baglangıç kumunda- nin çrumunu açıyorum" dediğin- a Komisyonun raporu üç te iki, e in tasvibiyle o- bir ço maddeler ittifakla - kabul edilmiş, İkinci (oOCumhuriyet (Anayasasında yapılacak »on tashihin müzakereleri bitmiş ve Kurucu Meclis, bir gün sonra Anayasanın tümünü aylamak üzere dağılmağa başlamıştı. ciler Meclisi ise, gündeminde bulu- nan bir kanun teklifini müzakereye devam ediyor, M.B.K. üyeleri ağır ağir salonu terkediyorlardı. Bir seher vakti.. Şalonu ilk terkedenler, yorgun Ko- misyon üyeleri oldu. Hakikaten, Karma Komisyonu teşkil eden yedi M. B.K. temsilcisiyle, Temsilciler Meclisinden seçilen yedi üye bir haf- var ki insan üstü bir enerjiyle ça- lışıyorlardı. Toplantılar aralıksız on, AKİS, 29 MAYIS 1961