29 Mayıs 1961 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 33

layca tasavvur edilebilir. yun A yrı Dünyalar"ı Nihat Akçan şah- neye koymuştur. Bu sevimli ve zeki sanatçının ilk reji denemesinde, denemeye dayanıksız bir eserle işe girişmiş olması elbette bir talihsiz- liktir. Ama asıl talihsizlik, Kadını oynayan Gökçen Hıdırın bir robot ha- ına getirilmiş olmasıdır. Hele fon tabloda... Sanatçılara da, emeklerine de, seyirciye de Orhan Velinin Süley- man Efendi için dediği oldu. “Hayvanat Bahçesi" oda Tiyatrosu, bereket versin, tem- sile Edward Albee'nin "Hayvanat Bahçesi" adlı bir perdelik "avant-gar- de” , Piyesiyle bağlıyor ve bu sayede dikkatini harekete getirmiş olan seyirci koltuğuna bağlanıyor... "Hayvanat Bahçesi" iki kişi -bir ruh hastası ile normal görünen bir insan-arasında geçenler konu edini- lerek cinsi komplekslerle sapıklıklar dünyasına tutulan keskin ve cüretli bir ışıktır. Fernando Arrabal'ın daha önce aynı sahnede oynanmış olan "Cephede Piknik"inden sonra "Hay vanat Bahçesi"ni dilimize ve ln mize kazandıran Altuna, yalnız sade ve akıcı dili için değil, bize böyle ye- niliği olan, özü bakımından olduğu kadar sekli bakımından da cazip eser- leri tanıttığı için övgüye hak kazanı- yor. "Ayrı Dünyalar"ın biteviyeliğe düsen dört kişisine karşılık "Hayva- nat Bahçesi" yazarının iki kişisi, bü- tün bir saat seyirciyi nasıl merak ya heyecan içinde bırakıyor? İşte EHd- ward Albee'nin örnek alınacak usta- lığı ve başarısı bundadır. Sahnedeki oyun "'H ayvanat Bahçesi" ni Asuman Ko- rad, rejisörün varlığını ikide bir lu tırlatarak seyirciyi tedirgin etme- yen bir ölçü içinde, ifadenin bütün gücünü oyuna ve iç yaşamaya vere- rek sahneye koymuş, çok güzel bir sonuç da almıştır. Oyuna gelince: Jerry'de Semih Sergen, çok dikkate değer bir kom- pozisyon gerçekleştirmeğe omuvaf- fak olmuş, şimdiye kadar başardık- larının herhalde en iyisini başarmış- tır. Peter'de Muammer Esi ona zıt, ama onun kadar "hasta" kutbu sade- liği, rahatlığı, tabiiliği içinde ustalığı her hareketinde, her repliğinde beli- ren bir oyunla vermiştir. Eser başarı- sını biraz da iki sanatçının bu ola- ğanüstü yaratışlarına borçlu olacak- ır. Yanlışlıklar komedyası! Ü üncü. Tiyatroda, çıkarılan son e- ser, "İkiz Kardeşim David", ko- nusu bakımından Plautus ve Shakes- peare'den bu yana tiyatroda çok kul- lanılmış bir komedi unsurunu, ikiz AKİS, 29 MAYIS 1961 kardeş benzerliğini, yeni bir şekilde ele alıyor ve seyirciyi de bol bel gül- dürüyor. Roger Mac Dougall ile Ted Allan'ın-Roy Vickers'in bir hikâye- sinden çıkardıkları piyeste-getirdik- leri yenilik "Çifte Keramet'lik hikâ- yesinin uydurma olmasından ibaret- tir. Kendisini daima hor gören kay- nanasıyla ihtiyar ve hasis amcasına bambaşka bir hüviyetle (o görünmek ve bir türlü görmek, anlamak iste- medikleri meziyetlerini onlara açık- ça belli etmek için genç besteci Ju- lien'in giriştiği bu oyun, işe karışan bir cinayet hadisesiyle zaman zaman gerçek bir zabıta piyesi rengini ala TİYATRO Sahnedeki oyun kmel Hürolu dörtbaşı mâmur reji- si için övmek, gerekiyor. Eserin komik unsurları kadar psikolojik un- surlarını da vuzuhla ortaya koyan, havasını wi veren başarılı bir temsil hazırlamış Bm a büyük bir kısmın, şüp- hesiz, eserde rol almış olan sanat- çıların renkli, ifadeli ve tesirli oyun- larına borçludur. Edith'de Beyhan Gönenç, kimseye ağız açtırmıyan, güç beğenir, hayli züppe ve "herdem taze" kaynanayı mükemmel canlan- dırdı. Elsa'da Gülgün Kutlu, kocasını seven, annesiyle amcasının ona reva gördükleri muameleye gerçekten ü- "Suavi Efendi"den bir sahne Başveren inkılapçı râk, kusursuz bir kuruluş İçinde ge- lişiyor ve bazı psikolojik hakikatleri ortaya çıkararak sonuçlanıyor: İn- sanlar peşin hükümleri yüzünden an- lamıya çalışmadıkları benzerleri üze- rinde çok defa yanlış kanaatlere sap- lanıyorlar, onları tehlikeli bir aşağı- lık duygusuna düşürüyorlar, Julien nâzik, kibar ve zeki bir genç, istidat- lı bir besteci olduğunu isbat edebil- mek, hasis amcasından biraz daha fazla para koparabilmek için mahay- yel ikiz kardeşi David'in hüviyetine bürünecek, Ernest amcanın kırk yıl budala yerine koyduğu, alaya aldığı kâtibi Thwaites de, korkak ve pısırık olmadığını isbat etmek için, patro- nunu -kendisini korusun diye eline verdiği, hattâ nasıl (o kullanılacağını OÖğrettiği tabanca ile- öldürecektir. Orhan Aydınbaşın tercümesi Gab- riel Arout'nun Fransızca adaptasyo- nundan yapılmıştır ve bunda isabet edilmiştir. Çünkü aslında oldukça yavan bir zabıta piyesinden öteye git- miyen piyesi, psikolojik nüansları be- lirterek, cazip bir komedi haline es- tiren bu adaptasyon olmuştur. zülen genç kadını zarif ve duygulu bir oyunla değerlendirdi. Kocası zan- nederek tatlı bir gece geçirdiği erke- ğin kocası değil de ikiz kardeşi Da- vid olduğuna inandığı sahnede içine düştüğü dehşet, utançlı telif çok i- nandırıcıydı. Jullen'de Umran Uzman, iki karakter, iki hüviyet içinde de sevimli kalan ustaca bir kompozis- yon gerçekleştirdi ve "Gönül Avcısı" ndakinden geri kalmıyan bir başarı- ya ulaştı. Evhamlı, cimri ve çıkarına düşkün Ernest Amcada Muammer Esi karakterin bütün özelliklerini tatlı bir ifadeyle veren kusursuz bir tip çizdi. Pısırık ve budala görünüş- lü kâtibi Twaites'de Haydar Ozansoy sahne hayatının en başarılı rolünü oynadı. oGordon'da Raik Alnıaçık, burnunun dibindeki şeyleri çok uzak- larda arayan ve mâni olmak istediği cinayet fikrini zihinlere sokan polis tipini, yazarın katmak istediği nükte ve hicvi belirterek canlandırdı. “İkiz Kardeşim David" kapanan mevsimin en başarılı komedisi olarak hatırlanacaktır. 33