23 Mart 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 32

SİNEMA Amerika Oscar'lar Son yılların en ilgi çekici grevlerin- biri. Hollywood'u sessizliğe gomerken, bu hafta Amerıkan sine- ma endüstrisi önümüzdeki 4 Nisan- da Amerikan Sinema Sanatı ver Tek- niği Akademisi tarafından dağıtıla- cak olan Oscar'lar ile uğraşıyordu. Oscar heykelciği bu yıl 32 inci defa olarak dağıtılacak ve herhalde dedi- koduları yine uzun bir süre devam edecektir. Bilindiği gibi Oscar'lar ço- ğu yıllar umulmadık kişilere verile- rek, herkesin parmağını ağzında bı- rakmasıyla olduğu — kadar yıllarca kendisinden Oscar heykelciği esirge- nen bir sanatçıya birdenbire en önem- siz eseri dolayısıyla sunulması bakı- mından da ilgi çekicidir. Nitekim, A- kademinin bu tutumunu bilenler a- dayların gösterirlerken en değerli olanı düşünmeyi bir yana iteliyerek, daha başka noktalar üstünde dura- gelmişlerdir. Anlaşıldığına göre bu yılın en iyi film Oscar'ı George Stevens'in "An- ne Frank"ın Hâtıra Defteri - The Di- Fred Zinnemann'ın "Rahibenin Hi- kâyesi - The Nun's Story" veya Ot- to Preminger'in "Bir Cinayetin Teş- rihi - Anatomy of a Murder" adlı film lerden birine gidecektir. Anne Frank'ın Hatıra Defteri Kuçuk Yahudi kızı Anne Frank'ın, Hollandanın naziler- tarafından ışgalınden sonra, hayatın nın en mesut dehşet içinde geçirmek zorunda kal- dığını anlatan hatıralarının piyes ha- lindeki şeklinin hemen aynen sinema- ya alınmasıyla meydana getırılen dan birisidir. Amerikan sinemasının savaş ertesi ortaya koyduğu rejisör- lerin en güçlülerinden olan George Stevens, Anne Frank'ı perdeye ge- tirirken aynı zamanda İkinci Dünya Savaşını görmenin, savaşın insanlar üstünde yarattığı o korkunç tesirleri bilmenin kendisine verdiği sorumlu- lukları da müdrikti. Belki de bu yüz- den Stevens ilk defa olarak senaryo- ya gereken önemi vermemiş, filmde olayların kuruluşundan çok savaş içindeki insanların psikolojik çökün- tüsünü, insani değer yargılarından oluşlarını vermek yolunu seçmişti. Bu maksatla Los Angeles'te bir stüdyo içinde Anne Frankların evi aynı bü- 32 yüklük ve şekılde yapılmış, Stevens bazı anlarda uncuları, canlandır- dıkları olaylarla 1ç içe getirmiştir ki hazır bulunanlar büyük stüdyoda ye- ni bir Anne Frank faciası daha ya- şandığını sanmaktan kendilerini ala- mamışlardır. Ama bütün bunlar siyah-beyaz, Cinemascope olarak filme alınan An- ne Frank'ın" Stevens'ten beklenen seviyeye ulaşmasını maalesef sağlı- yamamıştır. Bunda, olayların hemen tamamının bir tavan arasında geç- mesinin yarattığı monotonluğun ve daha açıkçası, Anne Frank'ın başın- l1 romanından çevrilen "Ben Hur, da- da önce sinema ve tiyatroda da ilgi toplamıştı. 1900 de Klaw ve Erlanger'- in hazırladığı piyes, daha sonra 1907 de çevrilen tek bobinlik film, ardından 1926 da Fred Niblo'nun rejisörlüğünü yaptığı ikinci film tipik bir İncil hi- kâyesinin anlatıldığı ha da popüler kılmıştı. Bu defa Karl Tunberg'in yazdığı senaryoda Chris- topher Fry'ın yaptıgı bazı değişiklik- lerle filme alınan "Ben Hur", bu gü- ne kadar çevrilen en pahalı den birisidir. Başrollerını Novarro ile Francis X. Bushman'ın oynadığı 1926 versiyonunun 4 milyon dolara çıkmasına mukabil, Charlton Heston, Jack Hawkins, Stepnen Boyd ve Haya Harareet'in başrolleri- "Ben - Hur" dan bir sahne Isıtılan pilâv dan geçenlerin bir filmi ayakta tu- tacak kadar sağlam şeyler olmama- sının da payı büyüktür. Ayrıca, An- ne Frank tipi için seçilen Millie Per- kins de Stevens'in elinde ustalıklı bir oyun çıkarmışsa da bu, Anne Frank, için düşünülen tarza pek uymamış- tır. Fakat sayılan aksaklıklara rağ- men, film kolayca atlanamıyacak bir sinema eseri olmuştur. Ben - Hur H;)%]lywood'un büyük akademisyeni iliam — Wyler'in imzasını taşı- yan "Ben - Hur" ise, çeşitli bakım- lardan "Anne Frank"ın başlıca raki- bi sayılabilir. General Lew Wallece'ın 1880 yılında yayınladığı zaman Ame- rikada muazzam satış yapan aynı ad- ni paylaştıkları 1959 "Ben Hur"u tam 15 milyon dolara malolmuştur. Üç buçuk saat süren filmde konuşmalı 453 rol vardır, ve kullanılan figüran sayısı 100.000i bulmaktadır. Filmde sinema tarihinin belki de en kalabalık sahneleri yer almış ve 15 dakikalık muazzam bir at yarışının çevrilmesi için iki yıl hazırlık yapılmış, sadece, bu sahnenin çevrılmesı işi üç aydan uzun sürmüştür "Ben Hur" ile ilgili istatistik rakamlar başdöndürücü bir şekilde daha da arttırılabilir. Fakat "Ben Hur" harcanan para- nın büyüklüğüne ve eldeki eserin çe- şitli sahneleriyle sinema bakımından küçümsenmiyecek bir seviyede olma- sına rağmen, William —Wyler açısın- AKİS, 23 MART 1960