23 Mart 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 28

KİTAPLAR Hacizli Toprak (Cengiz Tuncerin romanı, Rem- zi Kitabevi, Yeni Türk Yazarları se- risi 13, Yuks en matbaası, İstanbul 1960, 213 sayfa 400 kuruş). emzi Kitabevi, genç Türk roman- cıları için hazırladığı bir seri ya- yınla, romanımıza gerçekten büyük bir hizmet ediyor. Sayıları biri ikiyi geçmiyen ve sırtlarını dergilere daya- yan bazı yayınevi sahiplerinin salta- natlarına son verdiği için Remzi Ki- tabevini tebrik etmek gerekir. Cengiz Tuncerin "Hacizli Top- rak" adlı romanı, Remzi Kitabevinin Yeni Türk Yazarları serisinde yer a- lan diğer bütün romanlar gibi daha once bir günlük gazetede tefrika edil- i Hacızlı Toprak" Cengiz Tun- . Daha önce Tuncer şiirler yazmış, ama hiç bir zaman iyi bir şair olamamıştır. Pek genç oldu- ğuna göre belki şiirde — edinemediği şöhreti roman sahasında edinecektir. Nitekim "Hacizli Toprak", yazarın ilk romanı olmasına rağmen ümit uyandırıcıdır. "Hacizli Toprak" bir köy roma- nı Hani şu son yıllarda genç roman- cılarımızın moda haline getirdikleri köy romanlarından biri. Cengiz Tun- cer bu romanında üç beş dönümlük toprağına dört elle sarılmış, kıt ka- naat borç harç içinde geçinen köylü- lerle, bu köylülerin elindeki toprağa göz dikmiş bir ağanın hikâyesini an- latıyor. Romanın ana teması bu. An- cak Tuncer bu temanın içine bir de aşk hikâyesi oturtmuş. — Köylülere yüksek faizle para — veren, sonra da bu parayı ödeyemedikleri için toprak- larını haczettiren Mastan ağanın Ali- ye adlı bir kızı vardır. Aliye uzun yıllar kasabada oturmuş, — kasaba âdetlerine göre yetişmiş, köy kızla- rına nazaran daha serbest bir kız- dır. Karaahmetli köyünde ise Mastan ağanın zulmüne, haksızlıklarına karşı gelen Hasan adlı bir köy delikanlısı vardır. Mastan bir zaman sonra ai- lesini kasabadan köye getirip yerleş- tirince Aliye ile Hasan birbirlerine âşık olurlar. Mastan buna kızar. Dur- madan Hasanın aleyhine çalışır, tür- lü düzenlerle Hasanı hapishaneye dü- şürür. Hasan buradan kurtulur. Köy- lüleri Mastanın haksızlıklarına karşı koymıya kışkırtır. Mastan, Hasanın tarlasını da haczettirir. Hasan borcu- nu ödeyemesin diye Mastan onun buğ- daylarını yaktırmıştır. Köylüler Ha- sandan yanadır ama Mastanın da o- yunu çoktur. Birini bırakır, birini a- lır. Hasan elindeki tarlasını kaybe- dince bir başkasının — yanına yarıcı 28 girer. Toprağı elinden gittiğinden be- ri durgunlaşmıştır. Köylülerle de pek konuşmaz. Mastan azgınlığını artır- dıkça artırmaktadır. Köylülerin elin- deki topraklar tek tek gitmektedir. Hasan, Aliyeyi ise hiç görmemekte- dir. Zira Mastan kızının Hasana aşık olduğunu öğrenmiş, kızını evine hap- setmiştir. Baba kız birbirlerine düş- man olmuşlardır. Karaahmetli köyünün son parça topraklarının da elden gideceği gün- ler gelmiştir. Mastan, köylüleri daha mahsullerini tarladan almadan borç- larını ödemiye zorlar, ödeyemeyecek- leri için de toprakları haczedilecektir. İşte tam bu sırada Hasan ortaya çı- Cengiz Tuncer İşin başında kar. Silâh zoruyla Mastana köylüle- rin borçlarını bir yıl müddetle tem- lik ettiğini bildiren bir vesika imza- latır. Bu köylülerine yapabileceği son iyiliktir. Sonra köyü bırakıp gidecek- tir. Karaahmetli köyünde de artık o- nun ekmeği suyu kesilmiştir. Aradan bir iki gün geçer. Mas- tan elinde bir tabanca Hasanı bir pı- nar başında bastırır. İmzaladığı kâ- ğıdı geri almak ister. Vuruşurlar. Mastan ölür, Hasan Yaralanır. Aliye gelir, Hasanı kucaklar götürür. Ka- raahmetli köyü bir belâdan kurtul- muştur. Cengiz Tuncerin "Hacizli Top- rak" adlı romanının kısa hikâyesi budur. Cengiz Tuncer bu hikâyeyi, o ezeli köylü - mütegallibe hikayesini elinden geldiği kadar ustaca roman- laştırmaya çalışmış. "Hacizli Toprak"a başarılı bir roman denemez. Acemilikleri, yaza- rın hikâyeyi anlatırken nefesinin kı- sıldığı yerler çok. Aşk hikâyesi de romanda bir yama gibi duruyor. Cen- giz Tuncer tipleri yaratırken dikkat- li davranmamış. — Meselâ Aliye tipi son derece başarısız bir tip. Hasan ve Mastan da iyi belirtilmemişler. Ro- mandaki bir sarı oğlan, bir Cevat bey tipi ön plândaki kahramanlar- dan çok daha canlı, çok daha hayata yakın tipler. Sonra Cengiz Tuncerin ele aldığı konu da çok beylik, çok işlenmiş bir konu. Yaşar Kemal, Orhan Kemâl ve Kemâl Tahir bu mevzuların şimdiye kadar işlenmemiş tarafını bırakma- dılar. "Hacizli Toprak" 1n en başarılı tarafı dili. verici bir yazar. Atatürk Nesir Antolojisi (Hazırlıyan: — Muzaffer — Ender, İçel Matbaası, Mersin 1960, 112 say- Jfa, 300 kuruş). Mzaffer Ender Mersin Ticaret Li- esi edebiyat öğretmeni. Genç bir insan. Bütün gençler gibi de Ata- türke hayran. Atatürk 1938 de öl- düğü zaman altı yaşındaymış. "Ha- fızamda kalan ilk çocukluk hatırası altıncı yaşımın eseridir. Henüz oku- la gitmediğimden okumayı bilmiyor- dum. O gün simsiyah çıkan gazete- lerin neden feryat ettiğini ancak se- neler ilerledikçe anladım" diyen Mu- zaffer Ender Atatürk için bir anto- loji hazırlamayı aklına koymuş. Bu antolojinin "O büyük insan için çır- pınan en mukaddes eser” olması için de çalışmaya başlamış. Neticede "Atatürk Nesir Antolojisi" ortaya çıkmış. Muzaffer Ender bu antolojiyi 4000 lira borca girerek Mersin gibi ra olan bir devlet memuru için 4000 lira borç oldukça büyük bir rakam. Ama Muzaffer Ender düşünüyormuş ki "Öğretmenler ve öğrenciler, hat- tâ bütün cemiyet böyle bir esere su- samış vaziyette" dir. Muzaffer Ender bu zanla Milli Eğitim Bakanlığına müracaat etmiş. Kitabının okullara ve öğrencilere tavsiye edilmesini istemiş. Ama Milli Eğitim Bakanlığı — Muzaffer Endere verdiği cevapta bu kitabı tavsiye ede- miyeceğini bildirmiş. Bu cevap için Muzaffer Ender "Üzüldüm, hem de çok üzüldüm. 35 lira asli maaşlı bir devlet memuru olarak böyle bir hiz- AKİS, 23 MART 1960