16 Mart 1960 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 7
lise 70 milletvekili göndermişlerdir. Bölgenin illerinin çoğu .P. kal leridir. Bunlar Malatya, Elazıg, Bin- göl, Muş, Bitlis, Kars, Ağrı, Erzu- rum, Erzincan, Van, Tuncelidir. Bu bolgede C.H.P. 1422, 7 nisbetinde iler- lemiştir. Düşünmek lazımdır ki C.H. P. nin sadece Vandaki gelişme nis- beti *61 dir.D.P. ise bütün bölgede -13,3 nısbetınde gerıleme kaydetmiş- tir. Güney Doğu Anadolu: Bu bölgenin altı ili, halen Mecliste 46 milletveki- li vardır. İller Gaziantep, Adıyaman, Urfa, Diyarbakır, Mardin, Siirttir. Hiç bir ilde D.P. nin kesin şansı yok- tur. Buna mukabil üç ilde C.H.P. nin zaferi garantidir. Üç il ise ortadadır. Bütün bölgede C.H.P. nin ilerleme nisbeti *11,6 dır. D.P. ise -20 nisbe- tinde gerilemiştir. Dünyanın ileri memleketlerinde bir ilim hâline gelen ve üniversiteler- de okutulan bu seçim coğrafyasının istatistikleri 1954 ten itibaren nin hemen bütün illerde gerıledıgını C.H.P. nin ise hemen bütün illerde ilerlediğini göstermektedir. İl itiba- riyle 1954 - 57 arası hamle Trekoru 461 ile Vandadır. Onu, *51 ile D.P. nin bugün peşinde koştuğu İstanbul, 450 ile Bitlis, 443 ile ağrı, 438 ile Kastamonu takip etmektedir. D.P. ise Burdurda -43, Çankırıda -38, Niğ- dede -34, Vanda -34 gerileme kay- detmiştir. İktidar partisi sadece iki ilde, Sinopta *9, Muşta 429 nisbe- tinde ilerlemiştir. 67 ilin 65 inde D.P. reyleri ehemmiyetli nisbette azalmış- tır. Buna mukabil C.H.P. sadece 10 ilde gerilemiştir ki bunlar — Yozgat, rum, Adıyaman, Bursa, Nevşehir, Diyarbakır, Isparta, Burdur, Kiırşe- hir ve Sinoptur. Bunların içinde Si- nop hariç, Ööteki illerin hepsindeki D.P. gerilemesi C.H.P. gerilemesin- den büyük olmuştur. Bu tablonun D.P. lilere zevk ver- mediğini ve seçim iştihasını baltala- dığını kabul etmemeğe imkân yok- tur. Bölge itibariyle ise D.P. en zi- yade İç Anadolu bölgesinde rey kay- betmiştir. Gerileme nisbeti -24,6 dır. Halbuki 1954 te İç Anadolu hemen kütle halinde reyini D.P. ye vermiş ve seçim haritalarından C.H.P. yi silmişti. Üç sene içinde bozulan eko- nomik şartlar son üç senede daha da bozulduğundan -D.P. liler ne kadar sinirlenseler- İç Anadoluda 1954 e nisbetle düşüşün -50 yi bulması işten bile değildir. Aynı şekilde Akdenizde, Karadenizde, Doğu ve Güney Doğu bölgelerinde D.P. nin reyleri 1954 e nisbetle inanılmaz derecede azala- cak, bu azalma kendisini Marmara ve Ege bölgelerinde de gösterecektir. AKİS, 16 MART 1960 Ancak o bölgelerde iki parti arasın- daki mevcut fark D.P. lehine olarak pek geniş bulunduğundan C.H.P rakibini aşması hiç kolay olmaya— caktır. Bu bakımdan D.P. lilerin seçim ka- zanmak için bütün gayretlerini mil- letvekili adedi yükseltilmiş İstanbul ve İzmire teksiflerinde — şaşılacak hiç bir cihet yoktur. "İyi haber alan Demokrat" ın tabiriyle "C.H.P. dal- gası"nı — böyle bir dalgakıransız ön- lemeyi düşünmek bile abestir. Bakanlar kol geziyor Nitekimbu yüzdendir ki geçen haf- ta boyunca ve bu haftanın başın- Ç dinleyenler bütün Ba- kanların İstabula — koşuştuklarından başka İstanbulda da kolları sıvamış bulunduklarını öğrendiler. Ticaret Bakanı, Çalışma ve Basın - Yayın Bakanıyla birlikte balıkçıların dert- lerini dinliyor, Milli Eğitim Bakanı ilkokullar açıyor, Devlet Bakanı ge- cekondu sahiplerine, bir cennette arsa vaad etmiyor, Maliye Bakanı tücca- ra görülmemiş kolaylıklar sağlıyor, Koordinasyon Bakanı listeler değiş- tiriyordu. Ama bu arada İstanbulu teşkil eden kitlelerde bazı dönüşlerin vukuu dikkatli gözlerden kaçmıyor- du Hakikaten, büyük bir rey nisbeti- ne sahip gayrimüslim vatandaşların sempatisinin C.H.P. istikametini al- dığı son zamanlarda D.P. büyükleri- nin malümudur ve bundan büyük bir huzursuzluk duyulmaktadır. Zira tâ 1946 dan itibaren D.P. nin İstanbul- daki zaferlerinde Varlık Vergisi do- layısıyla C.H.P. ye kırgın ekalliye- YURTTA OLUP BİTENLER tin rolü büyük olmuştur. Fakat bundan kısa bir müddet evvel Rum Patriği Athenagorasın, ağabeysinin vefatı dolayısıyla İsmet İnönü'ye çek- tiği telgraftaki son derece — manalı cümleler ve temenniler dikkat nazar- larından kaçmamıştır. Ermeni ve Yahudi cemaatlerinde de C.H.P. nin iktidara gelme şansı bütün — yurtta arttıkça Muhalefete karşı bir tema- yül kendisini hissettirmektedir. Gecekondu mahallelerine gelince, oralarda durum başkadır. O bölgele- rin akıllı çektikleri geçim sı- kıntısının mesulünün kim olduğunu mükemmelen bilmektedirler. Fakat seçim gününe kadar İktidardan yana görünmeyi tercih etmektedirler. Se- çim arifeleri bu bölgeler için yol yap- tırma, tapu alma, su getirtme, dert- lerden kurtulma devresidir. Ancak son iki seçim gecekondu sakinlerinin gözlerini açmıştır. Halkın oralarda- ki talebi peşindir. Seçimden sonra yerine getirileceği bildirilen vaadle- re herkesin karnı çoktan doymuştur. Mahalle e rey verece P. de onun isteklerini gerçekleştırecekı Buna, artık hiç kimse aldırm ta, peşin tedıye usulünü istemekte— dır Halbuki dağları taşları altın ha- line getirse bile D. u bölgeler halkının kaderini, memleketın umü- mi kaderini değiştîrmeden ıslah et- me çâresi mevcut değildir Üstelik, D.P. teşkilâtında hüküm süren huzursuzluk bir seçimin İstan- bulda D.P. tarafından — kazanılması ihtimalini kuvvetle — zedelemektedir. Bu teşkilât, dış görünüşüne rağmen parça parça haldedir ve yamalı boh- çaya benzemektedir. İzmire umumt bir bakış Bakan: Aç tavuk!
